kwaliteit spreekt voor zich!
bBOMEFA
LOEK NIJHOLT
ARCHIEFSERVICE B.V
Restauratie Atelier Helmond bv
Restauratie, en conservering van papier,
leer en perkament
Ondersteuning bij calamiteiten
Nieuw
2u uur bereikbaar op+31 (0)6 - 536 50 007
Tijdens kantooruren+31 (0)492 - 55 39 9°
Uw waardevolle documenten gaan
bij ons door vakkundige handen.
BI000 stationaire en verrijdbare archiefsystemen
DESIGN
Wij zoeken voor projecten regelmatig ervaren
archivisten, SOD'ers en VVA'ers
GOED ARCHIEFBEHEER HEEFT AANDACHT
NODIG. PERSOONLIJKE SERVICE. ONAFHANKELIJK
ADVIES. DAT KUNNEN WIJ U GEVEN.
vrouwen en archieven
Biegels leven.7 Het werkelijke archief is
weerbarstig, fragmentarisch en soms,
zoals het einde van Betty Biegels leven,
een nachtmerrie.
Vervolg van pagina 29
Het tragische levenseinde
van Betty Biegel en haar
zus Annie, die beiden in
1943 in het doorgangs
kamp Westerbork zelf
moord pleegden, wist Coen
Rümke ook te reconstru
eren. Op 1 maart 1941
werd Betty als rijksambte
naar bij de PTT ontslagen. Daarna werkte
ze als psychologe voor de Joodsche Raad
in Amsterdam. In de laatste week van
mei 1943 kwamen de gezusters Biegel in
het chaotische Westerbork aan. Toen de
zusters hoorden dat ze op dinsdag 1 juni
op transport naar het vernietigingskamp
Auschwitz zouden worden gesteld, heb
ben ze in de nacht voorafgaand aan het
vertrek een cyaankalicapsule geslikt.
Speurzin, creativiteit en vasthou
dendheid zijn belangrijke eigenschappen
voor een biograaf. Het gedroomde
archief bestaat immers niet. Van geen
enkele held of heldin is het complete
leven gedocumenteerd. Kleine en grote
vragen blijven onbeant
woord, omdat er altijd
lacunes, witte vlekken en
doodlopende sporen zijn.
Betty Biegels leven was
onvoltooid. Door de oor
log zijn veel 'levenssporen' - familie
foto's, correspondentie, eventuele dag
boeken - verdwenen, vernietigd. Oral his
tory bood in dit geval uitkomst. Echter,
mondelinge bronnen zijn niet altijd even
nauwkeurig, omdat herinneringen in de
loop der tijd veranderen en vervagen.
Coen Rümke's zoektocht is uiteindelijk
afgesloten met een biografie, Rebekka
Aleida Biegel. Een vrouw in de psychologie.
Het leven van deze bijzondere joodse
vrouw is voorbeeldig gedocumenteerd,
vastgelegd. Maar zoals haar leven onvol
tooid is gebleven, zo zal ook de biografie
van dit leven altijd onvoltooid blijven,
omdat er ergens nog wel een bron is - in
een archief, op een zolder of ergens ach
ter in een kast - die iets prijsgeeft over
Boeken en losse stukken
Charters en zegels
Prenten, tekeningen, kaarten en affiches
Brand- en waterschade
Schimmelbestrijding incl. verhuizingen
Uw rechtstreekse partner voor gammadoorstraling
Consultancy betreffende beheer van archieven
Verzorgen van digitalisering en verfilming
Inktvraatbehandeling
Panovenweg 40,5708 HR Helmond (NL)
Tel. +31 (0)492 - 55 39 90
Fax +31 (0)492 55 24 42
E-mail: infoó>restauratie-atelierhelmond.nl
internet: www.restauratie-atelierhelmond.nl
Legermuseum Bronbeek
www.bomefa.nl
info@bomefa.nl
Adres: Hulpdepot Rijksarchiefdienst,
Koningsweg 13 C, 6816 TC Schaarsbergen
Telefoon: 06-26042160 (directeur)
Kantoren: 026-4455651 Fax: 026-3700225
E-mail: info@lna-archivisten.com
Website: www.lna-archivisten.com
Archiefbewerking
Archiefopslag (evt. met opvraagservice, bewerking)
Tijdelijke werkplekken met archiefopslagmogelijkheid
ADVIES
Ook voor fotowerk, digitalisering
ICT-advies en applicaties voor archief- en post
registratie.
lacques Dane is historicus, directeur en onderzoeker
bij het Archief Documentatiecentrum Nederlandse
Psychologie (ADNP) in Groningen.
Noten:
1. Naar aanleiding van: A.C. Riimke, Rebekka
Aleida Biegel. Een vrouw in de psychologie
(Eelde 2006). Barkhuis Publishing. 132 blz.
ISBN 9077922156. Uitgebracht onder auspi
ciën van het Archief Documentatiecentrum
Nederlandse Psychologie (ADNP), Groningen.
2. Voor dit soort bronnen, zie: Letterkundig
Museum, Den Haag, Archief Henriëtte G.A.
Roland Holst-van der Schalk, 'Lijst Lektuur
1908-1940'. Twee notitieboekjes [S 00243 H
1]; Lodewijk van Deyssel, Telephoonbriefjes
en andere curiosa ('s-Gravenhage 1976).
Bezorgd door Harry G.M. Prick.
'Telephoonbriefjes' zijn de door Lodewijk
van Deyssel geschreven tekstjes die door
zijn personeel voorgelezen dienden te wor
den voor de telefoon als hij verhinderd was
zelf te telefoneren (bijvoorbeeld wegens
tocht op de gang, waar zijn telefoon stond).
Onderwerpen van de briefjes: verzoek aan
de kantoorboekhandel om een aantal punai
ses, bestelling van kroketten na een
schouwburgvoorstelling etc..
3. Over bijvoorbeeld het verdwenen dagboek
van volksschrijver en (salon)socialist A.M. de
Jong, zie: J. Dane, "'Als Brabant eenmaal
loskomt." Biografie over A.M. de Jong', in:
Jaarboek De Ghulden Roos 61 (2001) 67-72,
aldaar 71.
4. Rümke, Rebekka Aleida Biegel, Bijlage I,
99-100.
5. Het ADNP beheert Biegels publicatiearchief.
6. J. Dane W.K.B. Hofstee, 'Voorwoord', in:
Rümke, Rebekka Aleida Biegel, 7-9.
7. Zo bestaat bijvoorbeeld het vermoeden dat
de heer H.J. van Beijnum te Kokanje, (Zuid-
Afrika) een briefwisseling heeft tussen broer
Max Biegel (1883-1905) en Tine Scheepstra,
de dochter van de bekende pedagoog en
kinderboekenschrijver [Ot en Sieri). Een van
uit het ADNP verstuurde brief over deze cor
respondentie (d.d. 31 januari 2005) is tot op
heden onbeantwoord gebleven.
Bezoek van Prins Bernhard aan het Psychotechnisch Laboratorium, 7 juli 1937. De prins liet zich gedwee aan de proeven
onderwerpen, waarbij Biegel persoonlijk optrad als proefleider.Volgens de afdelingslegende van het Psychotechnisch
Laboratorium werd hij met kunst en vliegwerk goedgekeurd als chauffeur. Prins Bernhard had niet zolang daarna in zijn
snelle sportwagen een ernstig auto-ongeluk. Foto: Museum voor Communicatie, Den Haag.
september 2006
archievenblad
Besluit - het werkelijke archief
Betty, Henk en Annie Biegel, ca. 1905.
Foto: Archief Documentatie
centrum Nederlandse Psychologie
(ADNP), Groningen.
