archiefbeheer in andere tijden
^57
Gemeentearchief Rotterdam
Rotterdam is in veel
Gemeente Rotterdam
HERHAALDE OPROEP:
Het Gemeentearchief Rotterdam heeft de volgende vacature:
Sectorhoofd Beheer (m/v) voor 36 uur per week
Functie?
Het sectorhoofd Beheer geeft leiding aan de drie beherende afdelingen, Archieven
Relatiebeheer, Atlas en Bibliotheek; daarnaast ook aan de afdeling Materieel Beheer en
de afdeling Projecten (waaronder Digitale Stamboom, Notariële Akten, Mijn Historisch
Rotterdam en Regionaal Historische Samenwerking). De sector telt in totaal ca. 65
medewerkers. Van het sectorhoofd wordt tevens verwacht dat hij mede leiding geeft
aan dienstbrede projecten, zoals het project E-depot, en het gemeentearchief vertegen
woordigt in gemeentelijke en landelijke samenwerkingsverbanden. Het sectorhoofd
heeft speciale aandacht voor nieuwe media, digitale toegankelijkheid en digitale duur
zaamheid en het genereren van extra middelen om de doelen te bereiken. Het sector
hoofd is lid van het MT en vervangt de gemeentearchivaris op het werkgebied van de
sector. Het Gemeentearchief Rotterdam werkt op dit moment aan de opbouw van het
bedrijfsplan 2007-2010. Richtinggevend voor het nieuwe bedrijfsplan is de omslag van
vraaggericht naar vraaggestuurd werken, gekoppeld aan een grotere focus op de vind
baarheid en zichtbaarheid van de archieven en collecties in de stad en op het internet.
Van het nieuwe sectorhoofd wordt verwacht dat hij/zij hierin een actieve rol speelt.
Vraag en aanbod?
U heeft een voltooide academische opleiding, aangevuld met diploma Archivistiek A of
vergelijkbare kennis, en aantoonbare ruime managementervaring en een coachende
stijl van leidinggeven. U beschikt over visie en uitstekende sociale en communicatieve
vaardigheden. U bent resultaatgericht, innovatief en besluitvaardig. U bent gericht op
samenwerking, zowel intern als gemeentelijk en landelijk en u bent een goede netwerker.
Wij bieden een functie ingedeeld in salarisklasse 13 van de gemeente Rotterdam,
salaris maximaal 5.131,- bruto per maand. De inschaling is afhankelijk van opleiding
en ervaring.
Meer informatie?
Neem contact op met mw. J. Steenhuis, tel. (010) 24 34 12,
e-mail: j.steenhuis@gar.rotterdam.nl.
Uw schriftelijke sollicitatie kunt u tot uiterlijk 14 dagen na publicatie richten aan:
Gemeentearchief Rotterdam, t.a.v. afdeling P&O, Postbus 71, 3000 AB Rotterdam.
Bij de invulling van de vacature worden de gemeentelijke richtlijnen gehanteerd.
Een assessment kan deel uitmaken van de procedure.
Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
Over enige tijd betrekt het
Gemeentearchief Amsterdam zijn derde
eigen onderkomen, het monumentale
gebouw De Bazel. De op handen zijnde ver
huizing vormt de aanleiding om terug te
blikken op het Amsterdamse archiefbeheer
in andere tijden.
Het Gemeentearchief Amsterdam kreeg in
1892 een eerste eigen onderkomen: het
Waaggebouw op de Nieuwmarkt. Daar
werden de stedelijke archieven tot 1811,
het jaar van de invoering van het Franse
administratieve stelsel, ondergebracht.
Het na deze periode gevormde archief
bleef achter op diverse locaties in de stad.
In 1914 verhuisde het gemeentearchief
naar Amsteldijk 67. Ondanks de uitbrei
ding met een brandvrij depot, zagen amb
tenaren van de gemeentelijke secretarie er
kennelijk lange tijd geen heil in om hun
administratie naar de gemeentelijke
archiefbewaarplaats over te brengen. De
inspectietaak van de in 1950 benoemde
gemeentearchivaris W.F.H. Oldewelt was
nog niet geregeld. Hierdoor kon hij weinig
gewicht in de schaal leggen. Wie dat wel
kon, was de 'Inspecteur der gemeente- en
waterschapsarchieven in Noord-Holland'.
Deze rapporteerde, op nadrukkelijk ver
zoek van Oldewelt, op 17 januari 1951
aan het College van Gedeputeerde Staten
(GS) van Noord-Holland over de deplora
bele toestand waarin hij de bescheiden
(periode 1827-1946) van de Amsterdamse
gemeentelijke secretarie in diverse gebou
wen had aangetroffen. De inspecteur advi
seerde GS om het Amsterdamse gemeente
bestuur te wijzen op zijn, volgens artikel
14 van de Archiefwet 1918, zorgdragende
plicht voor de gemeentearchieven met de
vraag welke maatregelen B. en W. zich
voorstellen te nemen ten einde de bestaande
toestand te beeindigen'. In de brief aan GS
lezen we in geuren en kleuren hoe het in
1951 gesteld was met een deel van de
neerslag van het ambtelijk handelen van
de stad Amsterdam. Tijdens het inspectie
bezoek zij'ontstellende toestanden aan
het licht gekomen 'Men is geneigd stil
zwijgend van de veronderstelling uit te gaan
dat de hoofdstad des Rijks haar administratie
wel zeer goed zal bewaren. Niets is minder
waar, de bewaring der stukken uit genoemde
periode geschiedt in Amsterdam op een wijze,
slechts te vergelijken met toestanden in enkele
zeer kleine gemeenten in deze provincie.
er,
Vrijwel de gehele gemeentelijke secretariead
ministratie lopende over de jaren 1928-1946
en ter lengte van ongeveer 2000 strekkende
meter, bevindt zich direct onder de hanebal-
ken van het 17e eeuwse gebouw van de Bank
van Leening. Dit zeer oude gebouw is uiterst
brandgevaarlijk, geheel van hout, houten
trappen etc. De geheel houten zolder vlak
onder de met hout beschoten kap is niet ver
warmd en zeer onvoldoende verlicht, het geen
het opzoeken van stukken op donkere dagen
vrijwel onmogelijk maakt. Bij mijn bezoek,
dat niet aangekondigd was, moest eerst een
ambtenaar van het stadhuis worden gehaald.'
Die vertelde de inspecteur dat de aange
troffen stukken nog regelmatig geraad
pleegd werden en door hem moeiteloos in
het donker gelicht konden worden. 'Op de
benedenverdieping brandde die dag lustig een
grote vulkachel waartegen rieten matten (die
blijkbaar vochtig waren) stonden te drogen.
Bij brand, zo constateerde de inspecteur,
zou de gemeentelijke administratie in
vlammen opgaan. Op de Heerenmarkt 10-
12 bevond zich het gebouw van de opge
heven Bank van Leening no. 9, dat door
de brandweer was afgekeurd. Desondanks
was dit het onderkomen voor de beschei
den van de secretarie uit de periode 1827-
1928. 'Op de twee eerste étages brandden bij
mijn bezoek twee grote vulkachels, die midden
tussen de archivalia stonden. Op de hogere
verdiepingen was in het geheel geen verwar
ming aanwezig, de stukken waren hier op
sommige plaatsen vochtig en schimmelig. Dit
gebouw dient tevens als woning voor een der
archiefambtenaren, ook hier bevinden zich
kachels en een groot kolenfornuis.' Tijdens de
Tweede Wereldoorlog waren archiefbe
standen vanuit dit pand overgebracht
naar 'veiligere' ruimtes in de toenmalige
Centrale Markthallen aan de Jan van
Galenstraat. Hieronder bevonden zich de
archieven van de dienst Publieke Werken
van 1827-1916, van de afdeling
Armwezen 1827-1928 en van het Bureau
voor Statistiek 1898-1928. 'Al deze archiva
lia trof ik aan in een grenzeloze staat van
wanorde en vervuiling. alles ligt in grote
stapels op de grond, die omgevallen zijn, por
tefeuilles zijn opengemaakt en niet weer goed
gesloten Schoonmaak is nooit gehouden.
Bij de felle vorst stonden in het vertrek ramen
open en was de waterleidingbuis gesprongen,
zodat het water onder de deur door naar bid-
ten liep. Niets is gedaan om de chaos op te
mimen. Tot overmaat van ramp schijnen deze
ruimten voor een ieder toegankelijk te zijn
zodat een ambtenaar eens een tuindersverga
dering in deze lokaliteiten aantrof, die de
archiefshikken als zitplaats benutte.
Positief rapporteerde de inspecteur over
'het archief vóór 1827' dat 'zich bevond in
een zeer behoorlijk depotgebouw', achter het
voormalige raadhuis van de geannexeerde
gemeente Nieuwer-Amstel. Maar het raad
huis toonde verzakkingsverschijnselen
die, zo was de indruk, veroorzaakt werden
door overbelasting van het gebouw. 'Het
geheel overziende meen ik, dat het niet over
dreven is hier van een noodtoestand te spre
ken, waaraan zo spoedig mogelijk een einde
dient te worden gemaakt.
Het vernietigende rapport resulteerde in
het treffen van maatregelen door het
Amsterdamse stadsbestuur. Gefaseerd kon
het Amsterdamse erfgoed in nieuw
gebouwde depotruimtes veilig worden
ondergebracht. Met de verhuizing naar De
Bazel breekt de nieuwste fase aan in het
bestaan van het grootste gemeentearchief
in de wereld.
Gelders Archief
archievenblad
OPZICHTEN EEN
VOORLOPER, EEN STAD
DIE DURFT.
ROTTERDAM ZOEKT
MEDEWERKERS MET
BEZIELING, DIE HUN
VERANTWOORDELIJKHEID
NEMEN EN OOK DE
MINDER GEBAANDE
PADEN DURVEN TE
BETREDEN.
DE STAD DIE DURFT
ZOEKT MENSEN DIE
DURVEN.
HET GEMEENTEARCHIEF
Rotterdam voorziet
IN DE BEHOEFTE VAN
BURGER EN OVERHEID
AAN HISTORISCHE
INFORMATIE OVER
ROTTERDAM OP BASIS
VAN ARCHIEVEN EN VER
ZAMELINGEN.
Het gemeentearchief
ONTWIKKELT ZICH TOT
EEN REGIONAAL HISTO
RISCH ARCHIEFCEN
TRUM. DE SECTOR
BEHEER ADVISEERT
GEMEENTELIJKE INSTEL
LINGEN, DEELGEMEEN
TEN EN REGIOGEMEEN
TEN INZAKE ARCHIEFBE
HEER EN DRAAGT ZORG
VOOR VERWERVING,
BEHEER EN ONTSLUI
TING VAN DE GEMEENTE
LIJKE EN PARTICULIERE
ARCHIEVEN, DE ATLAS
en de Rotterdam
bibliotheek.
Door Patricia Böschen
RIJKSARCHIEVEN
IN D E
PROVINCIE NOORDHOLLAND
bij la gaM
u litaaal d
r .IJ
baparkt gablarail U
•art II* BltfMlntt tnrar I
•ntalljka adjaloiatr.Ua tot
llaht |»n«, It »ij Tarpllc*
londarUJk tor kamfla TM
M la ««Ml*! atllawlJgaM -
«lata
Ooi la* a t
IM8-19M (I)
anrlljk, gabaal »tn
a fcooohaiaan aog garuMpia agC. 0p Ca bai
■dOa «X* lag luatlg asn grot* rulkaohal
III lila blijkbaar ïoobtlg
hat ouagallJX iljo
itoadaa ta Arogae. la
Ig gaTOArj aal
da gaosantalljka adulnlutntia
lalden orar da parloda 18ZT-1Ï28
hatgaan tat garolg baart,
1 mat Mar at dit fanaal banoalt (I).
larata dtogao branddao bij «ljn baaoak t.aa grot.
Riga plaat*
Patricia Böschen werkt als archivaris bij de
Rijksuniversiteit Groningen en is redacteur van het
Archievenblad.
mei 2006