Restauratie atelier Sterken BV
[De ©aak]
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
Brieven Archieven
Boeken Banden
Prenten Grafiek
Kaarten Wandkaarten
Charters Zegels
DE REE
DE REE archiefsystemen met het oog op de toekomst
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
KVAN Nieuws
Bureau KVAN
Redactie Archievenblad
Over het kopen van archiefstukken
35
STERKENg
ATELIERm
DocumentenWacht is een service van Restauratie atelier Sterken BV en gericht op Documenten Wacht
schade preventie.
DocumentenWacht is de officiële partner van Isotron Nederland BV voor
gammabestraling voor de gehele Culturele en Administratieve sector
in de Benelux en Duitsland.
Engelanderholt 3, 7361 CZ Beekbergen
T. 055-5423147 F. 055-5430614
E. info@sterken.nl Meer informatie op: www.sterken.nl
calamileitensorvice. zorg en
ft
archiefsystemen
'■Onze jarenlange ervaring in de archiefwereld is tot een waardevolle bron van kennis voor het vak geworden."
Degelijk en betrokken
Sinds jaar en dag werken DE REE archiefsystemen en
haar klanten op unieke wijze samen.
Door deze samenwerking ontstaan toekomstgerichte
oplossingen, die naadloos aansluiten op de werkwijze
van de archivaris en op zijn dienstverlening aan het
onderzoekend publiek.
Leverancier van MAIS-Flexis, MAIS-Internet www.archieven.nladvies en conversies.
Erik de Ree directeur
Lijnbaanstraat 2 19711 RV Groningen Tel:050 - 311 26001 Fax:050 - 313 73501 E-mail: ederee@de-ree.nl www.de-ree.nl
Bureau Koninklijke
Vereniging van Archivarissen
in Nederland.
Voor informatie over de KVAN,
bestelling van publicaties,
aanmelding voor activiteiten en
wijzigingen in de ledenadministratie
kunt u contact opnemen met het
bureau. Kopij voor het Archievenblad,
berichten voor deze rubriek
en mutaties in de Almanak van
het Nederlands Archiefwezen kunt
aan het bureau van de KVAN
doorgeven.
Cruquiusweg 3 I
1019 AT Amsterdam
Tel. (020) 462 77 27
Fax: (020) 462 77 28
E-mail: bureau@kvan.nl
Internet: www.kvan.nl
Postbank Bureaurekening: 84767
De KVAN is een beroepsvereniging,
die alle mensen verenigt die werk
zaam zijn in het archiefveld. Het is
geen vereiste dat leden het diploma
archivistiek bezitten. Het archiefveld
is zo divers, dat mensen met zeer ver
schillende achtergrond/opleiding
daarin werkzaam zijn. Allen zijn wel
kom als lid van de KVAN! De
Koninklijke Vereniging van Archi
varissen in Nederland stelt zich ten
doel de belangen van het Nederlands
archiefwezen te behartigen en de
deskundigheid van archivarissen te
bevorderen. De vereniging organi
seert onder meer studiedagen, inter
nationale uitwisselingen en buiten
landse oriëntatiereizen. Leden van de
KVAN ontvangen kosteloos het
Archievenblad en de Almanak van het
Nederlands Archiefwezen. Student
leden en beginnende beroeps
beoefenaars kunnen tevens lid wor
den van de Sectie Nieuwe en
Aankomend Archivarissen en Infor
matiespecialisten (SNAAI). De contri
butie voor het lidmaatschap van de
KVAN bedraagt 61.- per jaar (een
hogere bijdrage is welkom).
De contributie voor een student-lid
bedraagt 18,- per jaar.
kvan
Ineens was het er. En het was nog niet eens
voorjaar. Een hele discussie op de DIVA-lijst
over de vraag of je nu wel of niet archiefstukken
mag kopen. Zelfs met verwijzingen naar de
beroepscode. En een breed scala van andere
argumenten. Na drie dagen was het weer over.
De discussie richtte zich toen met vergelijkbare
hevigheid op het dateren van postzegels en het
thema 'theologie en archivistiek'. In deze Zaak
tijd voor een synthese.
De knuppel werd in het hoenderhok gegooid
door een student archiefwetenschap die in een
scriptie de praktijken in Nederland en Engeland
wil vergelijken. Ze deed een oproep om infor
matie. Dezelfde dag waren er al vier reacties.
'Niet kopen' omdat archief geen marktwaarde
heeft of zou moeten hebben. Een voorbeeld van
een aankoop uit de jaren 1980, toen dat al wel
'not done' was. Een verwijzing naar de studie
middag die het Platform Particuliere Archieven
in november 2005 aan dit onderwerp heeft
gewijd (en waarvan de bijdragen door DIVA zul
len worden gepubliceerd). En een uitvoerige
apologie vanwege de recente aankoop van een
oud heerlijkheidsarchief door een streekarchief.
De dag daarna beleefde de discussie haar hoog
tepunt. Eerst met commentaren op de vorige
dag. Zoals: 'op de studiemiddag bleek dat kopen
van archieven toch vaker voor blijkt te komen
dan we met elkaar dachten of zouden willen'.
En een nieuw voorbeeld van 'archief te koop':
een overheidsarchief uit de achttiende eeuw, in
particulier bezit, dat op een veiling werd aange
boden en door de archiefdienst waar het zou
horen niet in beslag werd genomen (tot verba
zing van de schrijver van die bijdrage), maar
slechts gefotografeerd. Terecht, want dat is de
enige mogelijkheid die de archiefwet (art. 11) in
dit soort gevallen biedt.
Een oproep 'waarom handelen we niet volgens
een duidelijk principe?' lokte misschien de stel
lige uitspraak uit dat de beroepscode kopen zou
verbieden. Dat ligt natuurlijk iets genuanceer
der. De discussie spitste zich in eerste instantie
toe op de zin uit art. 8: archivarissen mogen zelf
geen originele documenten verzamelen, noch
voor zichzelf deel hebben aan de handel in
archiefbescheiden. Dat leidde tot heuse exege
se, maar het moge duidelijk zijn dat hier wordt
bedoelt de archivaris als particulier persoon.
Alleen uit de context blijkt wel degelijk een ver
band met het ambtelijk handelen. Deze zin
staat in het commentaar bij het grondbeginsel:
archivarissen dienen het speciale vertrouwen
dat hen gegeven is aan te wenden in het alge
meen belang en te vermijden dat zij hun positie
gebruiken om zichzelf of anderen onbillijk te
bevoordelen. In hetzelfde commentaar staat
ook dat archivarissen zich dienen te onthouden
van iedere activiteit die hun professionele inte
griteit, objectiviteit en onpartijdigheid zou kun
nen schaden. Dat geeft een aantal criteria waar
tegen de beslissing om wel of niet een archief
stuk te kopen moet worden afgewogen.
Toegegeven, de ideale wereld waarin nooit enig
archiefstuk op de markt komt en waar nooit een
archivaris er aan zou denken om het te kopen
bestaat natuurlijk niet. Zonder een aankoopbe
leid zouden in de huidige situatie atlas-, foto-
en andere collecties (niet strikt archief) minder
rijk zijn en zou een aantal particuliere archief
stukken in de collecties van overheidsarchieven
ontbreken. Maar in het algemeen belang is het
verstandiger om in principe niet, althans zo
weinig mogelijk, archief te kopen. Met name
om het ontstaan van een echte markt voor
archieven tegen te gaan. Want: hoe minder
markt, des te beter het is voor het behoud van
archiefstukken in openbare instellingen. Hoe
minder markt, des te minder aanleiding om
archiefstukken (die steeds beter beveiligd moe
ten worden) te stelen. En hoe minder markt,
des te minder aanleiding voor particulieren om
hun archieven te willen verkopen. Want we wil
len toch niet, zoals in Engeland, meer dan een
miljoen Engelse ponden gaan betalen voor een
band zeventiende-eeuwse notulen van de Royal
Society?
Yvonne Bos-Rops
mei 2006
archievenblad
