Dossiervormers (m/v)
Restauratie atelier Sterken BV
@11B idigitGroup
J.H. de Vey Mestdagh (1919-2005)
In memoriam mr.
3
BuroDenBoer
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
BuroDenBoer, het eerste particuliere archiefbureau,
werkzaam sinds 1985 zoekt gemotiveerde
Voor opdrachten voornamelijk bij gemeentelijke instellingen.
Het betreft een vast dienstverband voor onbepaalde tijd.
We vragen: minimaal het diploma SOD-1, b.v.k. aangevuld
met (1 of meerdere modules van) SOD-2 of een andere
opleiding bv GO-B, MAS; kennis van automatisering is een
must; ervaring bij lagere overheden; bereid zich verder in
het vakgebied te specialiseren; een gemotiveerde flexibele
instelling; rijbewijs B
We bieden: een afwisselende job; een salaris wat in
overeenstemming is met de opleiding en niveau; prima
secundaire arbeidsvoorwaarden.
Inlichtingen: over de functie kan worden ingewonnen bij:
mevr. C. den Boer of dhr. J. Faasse, tel. 0111 462024
Sollicitaties:
belangstellenden kunnen een sollicitatiebrief zenden aan:
Archiefbewerking
Advisering
Interim- en Project management
Detachering
Opleiding
Buggenum
Brunssum
Rotterdam
tel: 045-5691584
fax: 045-5331995
e-mail: info@vanbilsenconsultancy.nl
internet: www.vanbilsenconsultancy.nl
Van Bitsen Consultancy is een onderdeel van de
Samen sterk in Document Management
STKR KKN
P3
ATELIERm
Brieven Archieven
Boeken Banden
Prenten Grafiek
Kaarten Wandkaarten
Charters Zegels
Engelanderholt 3, 7361 CZ Beekbergen
T. 055-5423147 F. 055-5430614
E. info@sterken.nl Meer informatie op: www.sterken.nl
nieuws uit het veld
In 1956 behaalde Jan de Vey
Mestdagh het diploma 'wetenschappelijk
archiefambtenaar der eerste klasse'. Hij
was toen 37 jaar oud: een 'late roeping'.
Zijn rechtenstudie was onderbroken
geweest door de bezetting (onderduiken,
verzet, Duitse gevangenschap, ontsnap
ping, onderduik, Binnenlandse Strijd
krachten) en na zijn doctoraal (1949) was
hij een paar jaar als advocaat en als direc
tiesecretaris bij de rijst- en specerijenhan-
del Van Sillevoldt werkzaam geweest. Na
het archiefexamen werd De Vey
Mestdagh chartermeester bij het
Rijksarchief in Utrecht. Niet alleen in het
rijksarchief was hij actief: hij - zoon van
een predikant - werd secretaris van de
Commissie voor de archieven der
Nederlandse Hervormde Kerk (1957-
1969) en archivaris van de Ridderlijke
Duitsche Orde Balije van Utrecht. In die
laatste functie bleef hij werkzaam ook na
zijn verhuizing naar Wassenaar, later
Groningen: tot ver na zijn ambtelijke
pensioen reisde De Vey Mestdagh bijna
wekelijks naar Utrecht naar het Duitse
huis om er in het archief te werken. In
1995 verscheen van zijn hand het Liber
sigillorum: de beschrijving van de zegels
in het ordearchief 1200-1811. De zegel
kunde had Jans grote belangstelling.
Vanaf 1970 maakte hij deel uit van het
comité voor sigillografie van de
International Council on Archives. In
1961 haalde de algemene rijksarchivaris
de Utrechtse chartermeester naar Den
Haag. De Vey Mestdagh werd belast met
de leiding van de nieuwe Vierde afdeling
van het Algemeen Rijksarchief. Die afde
ling (de voorloper van de Rijksarchief
inspectie) werd opgericht in verband met
de in de Archiefwet 1962 aan de algeme
ne rijksarchivaris opgedragen inspectie
taak. Op 8 mei 1962 hield De Vey
Mestdagh in de vergadering van de
Vereniging van wetenschappelijke
archiefambtenaren in overheidsdienst (de
archivarissenvakbond waarvan De Vey
Mestdagh secretaris was) een doorwroch
te lezing 'Archiefselectie in de loop der tij
den'. Daarin kwam hij ook - voortbou
wend op het werk van S.J. Fockema
Andreae - met voorstellen voor selectie
criteria en selectiemethoden, die zelfs nu
nog modern aandoen. De schifting moet,
aldus De Vey Mestdagh, bij de bron
beginnen, namelijk bij de archiefvormer.
'Daarbij dient in de eerste plaats uitge
gaan te worden van een schifting en
scheiding tussen de overheidsorganen
zelf, op grond van hun graad van autono
mie, van hun zelfstandige beslissings
macht en het belang van de hun opgedra
gen taken, en vervolgens van de histori
sche of juridische draagwijdte en beteke
nis van de door hen gepresteerde arbeid.'
(Nederlands Archievenblad 1962, p. 80). Na
een geruchtmakende ruzie met het minis
terie trad algemeen rijksarchivaris J.L. van
der Gouw in 1968 af. Zijn opvolger werd
de rijksarchivaris van de Tweede afdeling
A.E.M. Ribberink, niet De Vey Mestdagh.
Hij werd met ingang van 1 oktober 1968
rijksarchivaris in de provincie Groningen,
als opvolger van W.J. Formsma, die nog
een half jaar na het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd was aangeble
ven. Tevens werd De Vey Mestdagh door
Provinciale Staten benoemd tot provinci
aal inspecteur der archieven. Deze combi
natie was gebruikelijk (behalve in
Gelderland en Noord-Brabant), maar in
andere provincies werd na de inwerking
treding (1968) van de nieuwe archiefwet
steeds een afzonderlijke provinciaal
inspecteur benoemd. In Groningen bleef
de voor rijk en provincie gelukkige com
binatie bestaan tot 1986. Vijftien jaar en
vijf maanden is Jan de Vey Mestdagh
rijksarchivaris in Groningen geweest, in
die tijd heeft hij vele dingen gedaan die
nu bijna vanzelfsprekend zijn, maar die
twintig, dertig jaar geleden in het archief
wezen nieuw waren: cursussen oud
schrift en onderzoeksprojecten voor en
met amateurs, een aparte studiezaal voor
genealogisch onderzoek, fotografische
documentatie van de leefomgeving, visu
ele catalogi van zegel- en kaartencollec-
ties, verzamelen van kranten, briefhoof
den en andere 'niet-archiefbescheiden',
uitbesteding en privatisering van de gene
alogische inlichtingen, financiering door
een vriendenstichting, enz. Vaak stuitten
deze nieuwigheden op onbegrip en
bezwaren, van 'Den Haag', van collegae,
van medewerkers. De Vey Mestdagh liet
zich niet makkelijk in de kaart kijken (hij
was een hartstochtelijk bridger) en
schonk niet snel vertrouwen. Dat,
gepaard aan de hoge professionele eisen
die hij aan zichzelf en medewerkers stel
de, zorgde voor spanningen. Maar die
professionaliteit leidde wel tot kwaliteit,
ook in de vorming van de vele door De
Vey Mestdagh opgeleide archivarissen.
Na zijn pensioen (31 maart 1984) ging
Jan door met een tien jaar eerder door
hem aangevangen project: het fotografe
ren, vertalen en publiceren van de
opschriften van de 6000 nog bewaard
gebleven (maar vóór Jans bemoeienis zeer
verwaarloosde) joodse grafstenen in de
provincie Groningen. Daaraan werd al
vroeg de studie van de ruim twintig loka
le joodse gemeenschappen verbonden,
resulterend in verschillende publicaties,
waaronder twee dissertaties. Het voorlaat
ste boek in de serie werd op 2 maart jl. in
de synagoge in Groningen gepresenteerd.
Voor de visie waarmee De Vey Mestdagh
dit project was aangevangen en de vol
harding waarmee hij het doorzette, werd
hij in 2003 benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau.
Jan van Renesseweg 4, 4325 GN Renesse
Postbus 37, 4325 ZG Renesse
tel.: 0111 462024 fax: 0111 463550
http://www.burodenboer.nl
E-mail: info@bdb.nl
van bitsen consultancy
05
H
CJ
DocumentenWacht is een service van Restauratie atelier Sterken BV en gericht op JYICTltCn clCtlt
schade preventie. calaniileilenservice irotH en beheer
DocumentenWacht is de officiële partner van Isotron Nederland BV voor
gammabestraling voor de gehele Culturele en Administratieve sector
in de Benelux en Duitsland.
isotron
J.H. de Vey Mestdagh in zijn hoedanigheid van provinciaal
inspecteur der archieven tijdens een bezoek aan de
Eemshaven. 1973. Foto: M.A. Douma, collectie RHC
Groninger Archieven.
Eric Ketelaar
april 2006
archievenblad
