archiefsystemen
Wanneer ruimte schaars is!
Digitaliseren met beleid
KARDEX
Het Nederlands informatiebureau:
propaganda in de VS tijdens en na WO II
Houtschild
geschiedenis
Literatuur
'Techniek
JArcheoCogie
JCunst
MiCitaria
nieuws uit het veld
Met de subsidie Digitaliseren met
Beleid wil het Ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
nieuwe toepassingen van digitaal cul
tureel erfgoed stimuleren. Doel is dat
meer gebruikers in meer situaties toe
gang krijgen tot digitaal erfgoed.
Erfgoedinstellingen met een eigen col
lectie kunnen subsidie aanvragen. In
2006 stelt het ministerie ruim 800.000
euro aan subsidie beschikbaar. De sub
sidieregeling loopt tot en met 2008.
SenterNovem voert de regeling uit voor
het ministerie. Erfgoedinstellingen
zoals musea, (audiovisuele) archieven,
instellingen op het gebied van monu
menten en archeologie en universitaire
bibliotheken kunnen sinds 29 maart bij
SenterNovem subsidie aanvragen voor
informatieplannen. Bij subsidieaanvra
gen voor informatieplannen geldt 'die
eerst komt, eerst maalt'. Voor het uitvoe
ren van ontwikkelingsprojecten kunnen
instellingen tijdens de tender van 1 juni
tot en met 1 september 2006 subsidie
aanvragen indienen. De afgelopen jaren
zijn al vele digitaliseringsprojecten opge
start en is een eerste aanzet tot een geïn
tegreerde digitale ontsluiting van het
Nederlands erfgoed gemaakt. De vol
gende stap is om collecties in te zetten
voor bijvoorbeeld kennisoverdracht en
innovatie. Hierbij kan de subsidie
Digitaliseren met Beleid erfgoedinstel
lingen een voorsprong geven. Meer
informatie over de Subsidieregeling
Digitaliseren met Beleid is te vinden op
www.senternovem.nl/digitaliserenmet-
beleid. Voor inhoudelijke vragen kunt
u bellen met tel. (070) 373 51 24 of
mailen naar digitaliserenmetbeleid@-
senternovem.nl.
Het NIOD bewaart het archief van
het Nederlands informatiebureau
(NIB), dat diverse stukken bevat over
Nederlandse propaganda en informa
tievoorziening in de Verenigde Staten
in de periode van 1941-1949. In het
kader van een drie maanden durende
stageperiode voor mijn opleiding
American Studies aan de Rijksuni
versiteit Groningen, heb ik dit archief
onlangs ontsloten. In 1941 besloot de
Nederlandse regering tot de oprichting
van een propaganda/informatiebureau
in New York. Het primaire doel van het
NIB was het beeld dat de Amerikanen
hadden van Nederland te veranderen
en te verbeteren. Het NIB wilde
Nederland als een goede geallieerde
partner bekend maken aan de
Amerikanen. De manier van informa
tievoorziening aan het Amerikaanse
volk was zeer divers. Om deze taak
goed uit te voeren was het NIB opge
deeld in vier verschillende departe
menten: persvoorziening, lezingen,
radio en tentoonstellingen. Vanaf 1941
gaf het NIB wekelijks persverslagen uit,
organiseerde het tentoonstellingen
door heel de Verenigde Staten en deed
het op de radio verslag van de
Nederlandse rol in de oorlog. De pers
verslagen gingen vooral over het
Nederlandse verzet en het koninklijk
huis, de tentoonstellingen over de
Nederlandse kunst, architectuur en de
strijdlust die de Nederlander door de eeu
wen heen gekenmerkt had. Na de oorlog
verschafte het bureau vooral informatie
over de situatie in Nederlands-Indië en
over de wederopbouw.
De stukken die bewaard zijn door
het NIB zijn vooral persverslagen en cor
respondentie. De correspondentie werd
bewaard op alfabetische volgorde, waar
bij de onderverdeling per correspondent
weer op chronologische volgorde was.
Naast deze twee onderdelen, ongeveer 60
procent van het totaal, zijn er ook publi
caties, lijsten van tentoonstellingen en
vergaderstukken bewaard gebleven. De
publicaties zijn vooral samenvattingen
van artikelen over Nederland, zowel over
de oorlog als over Nederland in het alge
meen. De vergaderstukken hebben gro
tendeels betrekking op de geallieerde
samenwerking, onder de noemer van de
Verenigde Naties. Vanwege de duidelijke
indeling door het NIB heb ik de nieuwe
indeling grotendeels volgens de lijnen
van het NIB gemaakt. Daarbij ben ik uit
gegaan van vijf rubrieken: organisatie,
persafdeling, publicaties, radio en ver
wante organisaties. Alhoewel de archief
stukken een goed beeld geven van de
activiteiten van het NIB, is er verras
send weinig in het archief dat een idee
geeft van de interne organisatie, op een
paar vergaderstukken en personeelslijs-
ten na. De uitgebreide correspondentie
is ondergebracht bij de rubriek organi
satie en maakt daar dan ook het groot
ste deel van uit. In de rubriek persafde
ling is er een onderverdeling van inko
mende persberichten, uitgaande pers
berichten en knipsels gemaakt. De
rubriek publicaties is op dezelfde wijze
ingedeeld als de correspondentie, de
rubriek radio bevat uitgeschreven
radio-uitzendingen, niet alleen vanuit
de Verenigde Staten, maar ook van
Radio Oranje. De laatste rubriek bevat
stukken over de Verenigde Naties en de
Kamer van Koophandel in New York.
Het archief is vooral van belang voor
onderzoek naar de culturele uitwisse
ling tussen Nederland en de Verenigde
Staten. Daarbij is het interessant om te
zien hoe het NIB stereotyperingen
benadrukte om de Amerikanen een
beeld te geven van Nederland.
Klompen, molens en de strijd tegen het
water werden veelvuldig gebruikt. Het
archief geeft een indruk van hoe
Nederland aan de Amerikanen werd
voorgeschoteld.
KARDEX
De ideale partner, ook voor kleine en middelgrote organisaties
International Booksellers
Wij leveren boeken, vervolgwerken
en tijdschriften uit de gehele wereld
Via onze website www.houtschild.com
bieden wij diverse zoek- en bestelopties aan
A member of the KARDEX group
KARDEX Systemen B.V. i Postbus 250 I 3440 AG Woerden
Telefoon: 0348 494 040 1 Fax: 0348 494 060
E-mail: info@kardex.nl I Internet: www.kardex.nl
Houtschild International Booksellers
Postbus 1079, 2280 CB Rijswijk
tel. +31 (0)70 4130600
fax +31 (0)70 4130611
voor nadere informatie:
annemarie.fennema@houtschild.nl
paul.slomp@houtschild.nl
Het archief
Ruben de Vos
april 2006
archievenblad
