Doe Consult
1
PreservationTechnologies
RESTAURATIE ATELIER STERKEN BV
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
Documenten W acht
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde Bookkeeper methode
Vriesdrogen van nat papier
Herverpakken in zuurvrij material
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Ontsmetten en reinigen
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Krimpen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM: 0653672024 Fax: 0180 525400
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax: 072 5724331
Documentair management en ondersteuning
interim-management
quick-scan
coaching on the job
archiefbewerkingen
in-company trainingen
wegwerken achterstanden
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en 11, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
«SB*
«UB»
«UB3
Brieven Archieven
Boeken Banden
Kaarten Wandkaarten
Prenten Grafiek
STERKEN 73
ATELIER m
Charters Zegels
Engelanderholt 3, 7361 CZ Beekbergen
T. 055-5423147 F. 055-5430614 E.lnfo@sterken.nl
Meer informatie op: www.sterken.nl
Beslissend voor de ontwikkeling van de
moderne, post-antiquarische archeolo
gie, was de doorbraak van het besef dat
een voorwerp, een artefact alleen maar
goed kan worden geduid als de relatie
met de context nauwkeurig wordt bestu
deerd. Het was afgelopen met schatgra
ven en plunderen. De inmeetgegevens
werden belangrijker dan het voorwerp
zelf. We kunnen ons nog altijd verbazen
over de wijze waarop belangrijke vind
plaatsen door onoordeelkundig opgraven
in het verleden zijn verwoest.
Ook de archivistiek kent van die momen
ten waarop er opeens doorbraken in pro
fessionaliteit tot stand kwamen. Het
besef van 'oude orde', het besef van
archieven als procesgebonden informa
tiebestanden, en het besef van... context.
Als er één begrip is dat in de afgelopen
jaren de internationale archiefweten
schap vooruit heeft geholpen, dan is het
wel het begrip context. De grote vraag
stukken van duurzaamheid, leesbaar
heid, toegankelijkheid en authenticiteit
van informatie in een digitale omgeving,
hebben aan het contextbegrip nieuwe
inhoud en urgentie gegeven. Alleen een
uitgebreid pakket van con-
textgegevens kan aan digita
le informatie haar formele
en inhoudelijke waarde ver
lenen.
En dan het absurde: welke
moderne archivaris heeft
ooit het gevoel dat hij in de
voetsporen treedt van de
achttiende-eeuwse anti
quarische archeologische
verzamelaar als hij weer
eens een archiefvindplaats
volledig verwoest. Als een
middeleeuwse grafrover
betreedt de archivaris de
vindplaats, rukt kasten en
laden leeg en troont de
prooi mee naar huis. Vol
afschuw wordt met de colle
ga's nog eens nagekaart over
de afschuwelijke omstan
digheden waaronder de
arme archieven zijn aange
troffen.
Inderdaad absurd! In situ
zijn de archieven in hun materiële ver
schijningsvorm het interessantst. Opberg-
methoden, maar vooral ook de positione
ring van het archief en de deelbestanden
in een organisatie, volledig in de marge
of op het snijvlak van de informatiestro
men. Beheerd door medewerkers volledig
in de marge, of juist door de sleutelfiguur
van de organisatie, de secretaresse van de
directeur. Archieven in adellijke huizen,
opgeborgen in speciaal ontworpen ruim
ten en in speciaal getimmerde kasten
met een archivalisch geïnspireerde orna
mentiek. Gelukkig heeft World of Interiors
nog oog voor deze zaken en wordt er veel
gedocumenteerd. Een uitermate beteke
nisvolle context, maar de archivaris heeft
er geen oog voor. In een volledig gede-
contextualiseerde omgeving, in de
Amsterdamse doos in het depot, moeten
de archivalia hun verdere leven slijten. In
de omstandigheden waaronder het
archief zijn ware leven sleet, is de archi
varis niet geïnteresseerd.
Hoe komt het dat de archivaris niet, zoals
zijn collega de archeoloog dat wel doet,
een archief beschouwt als een voorwerp
'in situ'. Waarom meten we de vindplaats
van een archief niet precies op? Als er
ergens in de Egyptische woestijn nog
eens een bibliotheek of archief wordt
aangetroffen, stuur er dan alsjeblieft geen
archivarissen op af! Hoe komt dat nu?
Waarom is het begrip context zo essen
tieel voor de archivistiek, maar vertoont
de archivaris een blinde vlek voor de hier
bedoelde context? Het onderwerp is
natuurlijk wel eens aangestipt. In het
SAP-Jaarboek 2000, 'Context. Interpre
tatiekaders in de archivistiek', raken
enkele belangrijke bijdragen de materie
aan en in zijn werk van de laatste jaren
besteedt ook Ketelaar veel aandacht aan
de socio-culturele context van archieven,
maar de verwoesting van archivalische
'sites' gaat onverminderd door.
Waarom dan toch? Omdat de benadering
van archieven in de praktijk van alledag
nog steeds slechts één dimensie kent, die
van de inhoudelijke informatie. Er komt
wat verandering in, denk aan de Kete
laarlezing van Gerard Rooijakkers over de
rituele functie van archieven, maar er
beklijft niets in de archiefpraktijk. Wat
zou het aardig zijn om bij de eerstvolgen
de acquisitie eerst eens een archeoloog
los te laten op archief en
vindplaats. Welke informa
tie over al die andere
dimensies van een archief
zou dan op tafel komen?
Wat vertellen de materiële
aspecten en verschijnings
vormen van een archief
over de archiefvormer en
uiteindelijk de samenle
ving? Lees Rooijakkers.
Een nieuwe discipline is
dringend nodig: archiefar-
cheologie!
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
Calamiteitenserviee, zorg en beheer
DocumentenWacht is een service van
restauratie atelier Sterken BV en gericht
op schadepreventie.
DocumentenWacht is de officiële
dealer van Isotron Nederland BV voor
de gehele Culturele en Administratieve
sector in de Benelux en Duitsland.
Archie archeologie
Door Bert Looper
b.looper@wxs.nl
Tekening: Peter Vlot
archievenblad
