Doe Consult
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
Art Conservation
met de
...ALS HET ECHT OM KWALITEIT GAAT
zT Boekverfilming
Boekscanning
Q' Fotoscanning kleur/zwart-wit
Zi Negatiefscanning
DÉ Diascanning
DÉ Documentverfilming
ZÉ' Documentscanning
Zé Groot formaat verfilming
Zé' Groot formaat scanning
ZÉ' Microfilmscanning
ZÉ' Microfichescanning
zi Microfilmafdrukken
Zi Plotten CAD-bestanden op microfilm
column
In de NRC van enkele weken geleden
stond een interessant artikel onder de
kop 'Slowaakse politiek siddert voor
archieven'. We kennen de verhalen
natuurlijk al sinds 1989, maar het blijft
fascinerend om te zien wat het openen
van archieven in de voormalige
Oostbloklanden teweeg brengt. In dit
geval gaat het om het Slowaakse politieke
establishment dat al
maanden op zijn grond
vesten trilt omdat het
archief van de commu
nistische geheime dienst,
'afdeling Bratislava', bin
nen enkele maanden
openbaar wordt gemaakt.
Dat archief wordt
beheerd door - wat een
schitterende naam - het
Instituut voor Volksherin
nering. Meer dan in
andere voormalige Oost
bloklanden is men in
Slowakije in staat om af
te rekenen met het com
munistische verleden,
omdat in één klap alle
medewerkers van de
geheime dienst zijn
ontslagen. Voor dat ze
het goed en wel in de
gaten hadden, stonden
ze buiten en hadden ze
niet meer de mogelijk
heid om dossiers te
manipuleren of te vernietigen.
In dergelijke extreme gevallen van
plotselinge machts- en mentaliteits
wisselingen is de maatschappelijke rele
vantie van archieven overduidelijk. In
het licht van de sterk toenemende
belangstelling voor het fenomeen van de
'memorialisering' van de samenleving is
die titel van de archiefbeherende instel
ling, het Instituut voorVolksherinnering,
ook zeer betekenisvol. Verplaatst naar
de Nederlandse verhoudingen en naar
onze lijnen van geleidelijkheid, blijft
toch nog steeds overeind staan dat
de politiek vaak siddert voor de archie
ven. Er zijn nog veel thema's in dit
land waarvan menig politicus de dag
vreest dat de dossiers op tafel komen.
Nova, Andere Tijden, de landelijke
en regionale dagbladen, enz. enz.
het archiefdossier is vaak de basis voor
hun journalistieke succes.
Zo is er in het licht van een goed werken
de democratie een natuurlijk spannings
veld tussen de archivaris en de politicus.
Bijzonder is natuurlijk dat laatstgenoem
den ook nagenoeg altijd de broodheren
zijn van eerstgenoemden. Gelukkig is de
positie van archivarissen en archieven
nog voldoende in wet- en regelgeving
gewaarborgd om ongelukken te vermij
den. Zijn er recente voorbeelden - zeg uit
de laatste vijftig jaar - van politici die
archivarissen intimideren? Manipulatie
en ongeoorloofde vernietiging van nog
niet overgebrachte archieven is natuur
lijk aan de orde van de dag, maar 'that's
in the game', moeten we maar beter
inspecteren. Nee, wat ik hier aan de orde
wil stellen is een heel andere zaak waar
door dat natuurlijke en democratisch
noodzakelijke spanningsveld tussen
archivarissen en politici dreigt te verslon
zen. En nu komt het gevaar van de kant
van de archivarissen zelf!
Geeft het u ook zo'n ongemakkelijk
gevoel dat geschiedenis op dit ogenblik
zo mateloos populair is? Met de succes
volle boekenweek net achter de rug is het
maatschappelijk draagvlak voor ons vak
gebied weer enorm versterkt. We kunnen
niet meer kapot en in kringen waar tot
voor kort geschiedenis en erfgoed syno
niemen waren voor verspilling van belas
tinggeld, daar dringt ook het besef door
dat dergelijke gedachten en uitspraken
de verkondiger in ernstige mate diskwali
ficeren. In de komende
jaren kunnen erfgoedin
stellingen in de ruime
zin des woords oogsten
op deze vruchtbare
akker. Maar tegelijkertijd
is er dus dat ongemakke
lijke gevoel. Politici ont
fermen zich opeens ook
over de geschiedenis en
pleiten voor versterking
van historisch besef en
historische kennis. Het
begrip 'canon' vliegt je
van alle kanten om de
oren. En historici, archi
varissen en museumme
dewerkers gaan daarin
mee. In hun politieke
correctheid versterken
zij de politieke roep naar
canon. Met het laten
stollen van identiteit in
een paar begrippen, met
het samenstellen van
top-tienen van grootste
zus en oudste zo beant
woorden zij perfect aan de behoefte om
geschiedenis als politieke strijdbijl te
kunnen hanteren. In hun streven naar
publiekspresentaties die aansluiten op de
maatschappelijke actualiteit, raken de
erfgoedmensen het zicht kwijt op de
grens tussen het gebruik maken van maat
schappelijke discussies en het gebruikt
worden in maatschappelijke discussies.
In Slowakije is wel duidelijk waar je voor
staat als medewerker van het Instituut
voor Volksherinnering. Is deze vraag ook
relevant voor de doorsnee-medewerker
van een archiefinstelling?
33
RESTAURATIE CONSERVERING
4 Multisp
Telefoon oio 234 02 91
Fax
fr-mail info@artconservation.nl
www.artconservation.nl
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
Documentair management en ondersteuning
interim-management
quick-scan
coaching on the job
<|j^p archiefbewerkingen
,jj^p in-company trainingen
<jj^> wegwerken achterstanden
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en 11, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
Art Conservation is ook uw partner voor gammabestraling
Massa-co
Art Conservation BV
Kon-Wilhelminabaven ZZ19
3134 KG Vlaardingen
Edisonweg 50D, 2952 AD Alblasserdam Tel.: 078-6931300 Fax: 078-6931123
E-mail: gms@gmsnl.nl Website: gmsnl.nl
Skfdererxle politici?
Door Bert Looper
b.looper@hcov.nl
Tekening: Peter Vlot
april 2005
archievenblad
