oooowooodooo
Jong in Zeeland
2005Jaar van de Folklore
Audiovisueel archiefmateriaal in gevaar
Oud-gemeentearchivaris Gerrit Valk promoveert op geschiedenis AZ
Archief oud-ADO-speler naar Haags Gemeentearchief
nieuws uit het veld
Directeur Beeld en Geluid:
nieuws uit het veld
NIEUWS
u i t
Michiel van de Kaaij heeft na zes jaar
afscheid genomen als directeur van de
Stichting Erfgoed Actueel. Hij wordt
directeur van de Federatie Kunstuitleen
(FKU). Daarnaast wil hij zich gaan toeleg
gen op advieswerk op het gebied van cul
tuureducatie. Zijn functie zal tot het aan
treden van een nieuwe directeur worden
overgenomen door Fieke Krikhaar, die deze
functie ad interim zal vervullen.
Algemeen directeur Edwin van Huis
van het Nederlands Instituut voor Beeld
en Geluid is toegetreden tot het hoofdbe
stuur van de wereldorganisatie van televi
siearchieven FIAT/IFTA.
Met ingang 1 april 2005 is drs. Douwe
de Graaf benoemd als directeur van het
Regionaal Historisch Centrum Limburg
(RHCL). Momenteel is De Graaf directeur
van het Natuurhistorisch Museum in
Maastricht. Hij is geboren in Groningen
en heeft daar aan de Rijksuniversiteit bio
logie gestudeerd. Sinds 1978 woont hij in
Maastricht en is hij werkzaam bij het
Natuurhistorisch Museum, eerst in de
functie van assistent-conservator, later
van conservator, om vervolgens als
hoofdconservator in 1996 directeur te
worden.
Samen met de medewerkers heeft De
Graaf het museum laten uitgroeien
tot een bloeiende publieksvriendelijke
organisatie met een naar verhouding
groot aantal bezoekers. Gelet op zijn
staat van dienst, gecombineerd met
zijn expertise, wordt verwacht dat het
RHCL onder zijn leiding uit zal groei
en tot hét informatiecentrum voor de
geschiedenis van de stad Maastricht
en de provincie Limburg.
Door bezuinigingen van overheidswege
ziet het Nederlands Instituut voor Beeld en
Geluid zich genoodzaakt om op conservering
van historische audiovisuele collecties dras
tisch te bezuinigen. Beeld en Geluid omvat het
grootste audiovisuele archief in Nederland,
waarin onder andere de bedrijfsarchiefcollectie
van de publieke omroepen, Polygoon-jour
naals, overheidsfilms en (televisiedocu
mentaires van Nederlandse cineasten zijn
ondergebracht. Bij elkaar meer dan 700.000
uur beeld en geluidmateriaal vanaf circa 1898
tot op de dag van vandaag.
De Raad voor Cultuur besliste vorig jaar dat
Beeld en Geluid geen geld ontvangt uit de
Cultuurnota voor 2005-2008, ondanks dat
deze conserveringsopdracht aan alle kanten in
woord wordt bekrachtigd door de Raad en
door het Ministerie van OCW. Een apart pro
bleem is de collectie nitraatfilm, de oudste en
meest waardevolle collectie van het instituut.
'Het nitraat eet zichzelf op,' aldus algemeen
directeur van Beeld en Geluid Edwin van Huis.
'Maar de staatssecretaris trekt in de cultuurno
ta geen geld voor conservering uit. Daardoor is
deze collectie, bestaande uit overheidsfilms en
documentair materiaal uit de periode 1895-
1950 gedoemd tot zelfvernietiging'.
Voor hergebruik van audiovisueel archief
materiaal is in toenemende mate belangstel
ling onder zowel programmamakers als parti
culieren. Aan de hand van audiovisueel
archiefmateriaal wordt de geschiedenis van
een land, van een cultuur op geheel eigen
wijze gezicht gegeven. Het belang van het
bewaren en beheren ervan wordt door ieder
een in het culturele veld onderstreept. Dat de
basis voor voortbestaan van deze audiovisuele
archieven onder druk komt te staan door
onder meer bezuinigingen is dan ook zeer
tegengesteld aan de vraag naar dit materiaal.
Oud-gemeentearchivaris van Alkmaar
Gerrit Valk is op 23 november 2004 gepro
moveerd op het proefschrift AZ is de naam!
Het proefschrift beschrijft de geschiedenis
van het betaalde voetbal in Alkmaar. Op 14
augustus 1954 werd in Alkmaar de eerste
Nederlandse profwedstrijd gespeeld tussen
Alkmaar '54 en Venlo. Daarmee deed het
betaald voetbal na een jarenlange discussie
zijn intrede in Nederland. De Alkmaarse club
fuseerde in 1967 met FC. Zaanstreek tot AZ
'67, later kortweg AZ geheten. In zijn vijftig
jarig bestaan kende AZ zowel hoogtepunten
als dieptepunten. Valk heeft onderzocht
welke maatschappelijke ontwikkelingen
invloed hebben gehad op de voetbalclub.
Een grote zorg voor archieven, programmama
kers, wetenschappers en culturele instellingen.
Ter onderstreping van de wereldwijde proble
matiek van archivering en digitalisering van
audiovisuele archieven heeft Emanuel Hoog,
de president van de internationale federatie
van televisie-archieven FIAT/IFTA een petitie
ontworpen die vraagt om meer aandacht voor
de conservering ven audiovisueel materiaal.
Hij wil deze petitie tijdens de FIAT/IFTA-confe-
rentie in New York in september 2005 aanbie
den aan de VN. Meer informatie hierover is te
vinden op www.fiatifta.org/petition.
Daarbij besteedt hij aandacht aan de invloed
van sponsors en de gemeentelijke politiek.
Ook de spelers, de toeschouwers en het sup-
portersgeweld komen aan de orde, dit alles
voorzien van memorabele feiten en levendi
ge anekdotes. Gerrit Valk heeft een groot
deel van zijn onderzoek kunnen baseren op
de archieven van voetbalclub AZ. Dit waar
devolle materiaal werd door Valk zelf geac-
quireerd in zijn periode als gemeentearchiva
ris van Alkmaar en wordt nu bewaard in het
Regionaal Archief Alkmaar.
Gerrit Valk, AZ is de naam! - geschiedenis van
het betaald voetbal in Alkmaar. Amsterdam,
L.J. Veen, 2004. ISBN 90-2-4-0596-9, 320 blz.
archievenblad
maart 2005
het veld
Mail uw nieuws naar: bureau@kvan.nl
Aan de vooravond van het jubileum
van ADO heeft het Haags Gemeente
archief het voetbalarchief verkregen van
oud-ADO-speler Bernard Philipsen. Op 2
februari 2005 bestond ADO honderd jaar.
Bernard Philipsen maakte vanaf begin
jaren twintig tot 1928 deel uit van het
eerste elftal van ADO. Hij speelde op ver
schillende plaatsen in het elftal, maar
kreeg landelijke bekendheid als de links
halfvan het eerste. In 1927 bij de promo
tie van ADO tot de eerste klasse was
Philipsen een van de belangrijke spelers.
Dit team dat ADO kampioen maakte,
kende vele bekende namen zoals de
internationals Wim Tap, Gerard Tap en
keeper Kees Quax. In 1928 moest
Philipsen na een aantal ernstige kniebles
sures zijn actieve voetballeven vaarwel
zeggen. Na zijn carrière als voetballer was
Philipsen vele jaren lid van het ADO-
bestuur. In 1955 was hij medeorganisator
van het gouden jubileum van ADO.
Met name de vele foto's uit de jaren twin-
Op deze foto van 2 april 1944 staat Bernard Philipsen op
de achterste rij, als derde van links.
tig van de vorige eeuw zijn een belangrij
ke aanwinst voor de geschiedenis van
ADO en de Haagse sportgeschiedenis.
Het archief van Philipsen beslaat de jaren
ca. 1915-ca. 1955. Het archief van ADO-
speler Bernard Philipsen is volledig open
baar.
Het Nederlands Centrum voor Volks
cultuur heeft het jaar 2005 uitgeroepen
tot het Jaar van de Folklore. Folklore is
volgens het Nederlands Centrum voor
Volkscultuur - het landelijk instituut
voor het immateriële erfgoed - niets
oubolligs. Integendeel, folklore is voor
honderden groepen en individu
en een springlevende manier om
het verleden te beleven. Vandaar
ook het motto voor dit
themajaar: folklore is
onvoltooid verleden
tijd. Inmiddels zijn er
al zo'n vierhonderd
activiteiten bekend.
Er zijn klederdrachthappenings,
muziekdagen, dansavonden, voor
stellingen van living history, kook-
wedstrijden, reuzenoptochten en nog
veel meer. Een wekelijks bijgewerkt
programma staat op www.jaarvandefol-
klore.nl.
De activiteiten in het Jaar van de Folklore
lopen het hele jaar door. De officiële
startmanifestatie vindt plaats op zaterdag
14 mei, met een grote klederdrachtendag
in Terneuzen. Daarvoor en daarna zijn er
vele grote en kleine activiteiten, kriskras
door het land. Het Nederlands Cen
trum voor Volkscultuur heeft veel
ervaring met grote projecten. In
2004 was het mede-initiatiefne
mer van de succesvolle eer
ste Nationale Verteldag.
Dit keer worden de
beoefenaars van folklore
in het zonnetje gezet. Het
centrum wordt nu bijgestaan
door een aantal sleutelorganisaties
op folkloregebied: de Federatie van
Folkloristische Groepen in Neder
land, het Platform Nederlandse Folklore,
de Stichting Traditionele Sporten en
Spelen, het Culinair Historisch Kook-
museum, Stichting Folkart en Oculare.
Voor meer info: www.volkscultuur.nl en
www.jaarvandefolklore.nl.
De Zeeuwse Bibliotheek en het
Zeeuws Archief zijn op zoek naar
foto's die een beeld geven van de jon
gerencultuur in Zeeland gedurende
de afgelopen vijftig jaar. Alle
Zeeuwen worden opgeroepen voor 1
april jeugdfoto's in te sturen. Een
selectie van de foto's maakt deel uit
van een reizende tentoonstelling
door de provincie. Bovendien dingen
alle inzendingen mee naar een leuke
prijs. De reizende tentoonstelling is
een onderdeel van het samenwer
kingsproject 'Vijftig jaar jeugd- en
jongerencultuur Zeeland'.
maart 2005
archievenblad
