RESTAURATIE ATELIER STERKEN BV
Van Bilsen Consultancy
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
I m
Documenten W acht
Dé specialist voor document- en
workflowmanagement
- Archiefbewerking
- Advisering
- Interim- en Project management
- Detachering
- Opleiding
Buggenum - Brunssum - Rotterdam
tel: 045-5691584
fax: 045-5331995
e-mail: info@vanbilsenconsultancy.nl
internet: www.vanbilsenconsultancy.nl
Archiefbewerking en DIV-diensten
Ook uw archief ontsluiten met onze sleutels?
I STERKEN
1 ATELIER m
Charters Zegels
Brieven Archieven
Boeken Banden
Kaarten Wandkaarten
Prenten Grafiek
column
Het Nederlandse archiefwezen tim
merde op 30 oktober aardig aan de weg:
alle archiefdiensten hielden open huis en
net zoals Open Monumentendag zal ook
Open Archievendag een jaarlijks terugke
rend evenement worden. Toch was 30
oktober niet de eerste keer dat er Open
Huis werd gehouden. In september
kwam namelijk in de media naar voren
dat archiefdiensten als vooral Amster
dam, maar ook Vlaardingen, Middelburg,
Rotterdam en Den Haag in
de jaren tachtig en begin
jaren negentig al vele jaren
open huis hielden. In die
jaren, zo werd gemeld, ver
dwenen kostbare archivalia
uit de depots die vervol
gens hun weg vonden naar
de handel. Zo bleek de
bibliothecaris van het
Amsterdams gemeentear
chief een gretig collectio
neur te zijn van, jawel,
Amsterdamse waardepa
pieren. Pas in 1994 liep de
man, na wegens veertig
trouwe dienstjaren konink
lijk te zijn onderscheiden,
tegen de lamp. Hoe dan
ook had het Amsterdams
gemeentearchief het nakij
ken toen kostbare VOC-
papieren opdoken op bui
tenlandse veilingen.
Natuurlijk was Amsterdam in die jaren
niet uniek. Begin jaren tachtig had een
archiefdienst in Noord-Holland in zijn
naïviteit een handelaar in het kader van
de WSW-regeling tewerkgesteld op de
topografisch-historische atlas. Weldra
verdwenen er unieke kaarten en prenten.
Het kon niet uitblijven dat de man op
een goed moment tegen de lamp liep. De
toenmalige archivaris verdedigde zijn
aanstelling met het argument dat de
klauwende WSW'er toch goed voor zijn
werk was geweest. Het is maar de vraag
hoe je goed werknemerschap definieert.
Het archiefwezen lijkt in die jaren zeer
naïef en te goed van vertrouwen te zijn
geweest. Zo herinner ik mij dat medio
jaren tachtig een directeur van een grote
archiefdienst mij toevertrouwde dat de
verdenking vanwege het vermissen van
een aantal kaarten uitging naar een
bepaalde medewerker. Men durfde de
man echter niet aan te pakken - hij was
namelijk zo geliefd onder het personeel!
Zou er veel zijn veranderd in de loop der
jaren? Ik denk het wel. Zo is de bezoe
kersregistratie verbeterd en circuleren
onder de archiefdiensten de namen van
dieven van archiefstukken die ooit tegen
de lamp zijn gelopen. Toch vraag ik mij
af of wel het maximale uit de kast is
gehaald om preventief te kunnen optre
den tegen diefstal. Wie archiefstukken of
prenten en kaarten wil ontvreemden,
vindt nog steeds niet al te veel barrières
op zijn weg. Een afdeling kostbare druk
ken, zoals je die wel aantreft in bijvoor
beeld de universiteitsbibliotheken, heeft
geen equivalent bij de archiefdiensten. Ik
denk dat er meer maatregelen mogelijk
en ook nodig zijn. Politiek gezien hoeft
het archiefwezen zich niet echt druk te
maken. De diefstal van een schilderij van
Van Gogh maakt nu eenmaal veel meer
los, dan bijvoorbeeld het verdwijnen van
de Akte van Verlatinghe. Daar zal de
Nederlandse samenleving, die toch al
twijfelt of Willem van Oranje dan wel
Pim Fortuyn gerekend mag worden tot
de grootste Nederlander aller tijden, niet
echt van wakker liggen. Toch zou een
inventariserend onderzoek naar wat pak
weg de laatste 25 jaren uit archiefdien
sten is verdwenen weieens heel onthul
lend kunnen zijn. Dan zou tevens de
conclusie gerechtvaardigd kunnen zijn
dat nog steeds veel archiefdiensten regel
matig open huis houden. Misschien is
daarvan na het VOC-fiasco in het Am
sterdamse gemeentearchief geen sprake
meer. Maar het blijft toch verbazen dat
op 24 augustus bleek dat het dossier over
de omstreden Malevitsj-collectie van het
Stedelijk Museum, dat berust in het
Amsterdams gemeentearchief, blijkens
de NRC van 24 september, plotseling was
verdwenen. Die verdwijning vond plaats
in een tijd dat de rechtmatigheid van de
aankoop van deze collectie van diverse
kanten werd betwist. Verdwenen archief
schatten uit het gemeentearchief van
Amsterdam: wellicht een mooi onder
werp voor het volgende boek van
Thomas Ross.
I 29
OPEN
hu is
Van document tot digitaal image
Wij bieden u de volgende dienstverlening:
y Beschrijven, waarderen en inventariseren van archiefbescheiden
Materiële verzorging van bestanden en documenten
y Traditionele ontsluiting middels het opstellen van een inventaris op
maat
y Analoge en/of digitale ontsluiting middels microverfilmen en
scannen/indexeren
Postbus 9577
9703 LN Groningen
Tel. 050-5446000
lnfo@Zodiarch.nl
on
1
Calamiteitenservice, zorg en beheer
DocumentenWacht is een service van
restauratie atelier Sterken BV en gericht
op schadepreventie.
De Cloese 7-9, 7339 CM Ugchelen (Apeldoorn)
T. 055-5423147 F. 055-5430614 E.lnfo@sterken.nl
Meer informatie op: www.sterken.nl
DocumentenWacht is de exclusieve
partner van Isotron Nederland BV voor
de gehele Culturele en Administratieve
sector in de Benelux en Duitsland.
Open huis in
archieveniand?
Door Gerrit Valk
december 2004
gerrit. va lk@ wxsn l
Tekening: Peter Vlot
archievenblad I
