'Jii/rs*
Lensen Consultancy
Advisering
Interim-management
Projectmanagement
Projectuitvoering
NSULTANCY
C
Cf Boekverfilming
EBoekscanning
cT Fotoscanning kleur/zwart-wit
Negatiefscanning
O" Diascanning
Q' Documentverfilming
bT Documentscanning
Groot formaat verfilming
Q' Groot formaat scanning
bT Microfilmscanning
Bf Microfichescanning
Ef Microfilmafdrukken
bT Plotten CAD-bestanden op microfilm
...ALS HET ECHT OM KWALITEIT GAAT
de praktijk
brengingstraject van archieven van rijks
organen: de consultatieronde langs de
afzenders van gerubriceerde stukken,
voorgeschreven in art. 22a.2 van de
Aanwijzingen.
De hardste kern van de openbaar-
heidsproblematiek lag onderwijl elders.
Verkorting van de overbrengingstermijn
impliceert immers onverbiddelijk uitbrei
ding van de kring van belangen of
belanghebbenden die een openbaar
heidsbeperking volgens AW95 art. 15 lid
1 noodzakelijk kunnen maken. Eerste
effect van de verkorting is immers, dat de
kring van nog levende personen die in
over te brengen archieven (kunnen)
voorkomen, aanzienlijk is uitgebreid.
Ook in het KMP-archief is dat effect
merkbaar: ten aanzien van bewindslie
den en personeel van het eigen en van
andere departementen (uiteraard voorzo
ver de bescheiden raken aan de 'persoon
lijke levenssfeer'), maar vooral ook van
burgers die zich schriftelijk tot de MP
hadden gewend met hun (ongevraagde)
opvattingen, noden en adviezen: de
zogenaamde 'burgerbrieven' - waarvan de
afzenders zich vermoedelijk niet de eind
bestemming, het KMP-archief, hebben
gerealiseerd.
Hetzelfde effect is waarneembaar bij
de 'belangen van de staat en zijn bondge
noten' als wetsgrond voor openbaar
heidsbeperking (AW95/15/l/b). Tot voor
kort was de ervaring van het NA met
openbaarheidsbeperkingen in hoofdzaak
geënt op de 'bescherming van de per
soonlijke levenssfeer'. Belangrijkste uit
zondering was altijd het archief van de
Ministerraad dat al sinds 1981 na twintig
jaar werd overgedragen, onder openbaar
heidsbeperkingen die rusten op staats-
en/of bondgenootschappelijke belangen.
Verkorting van de overbrengingstermijn
generaliseert dat verschijnsel. Zorg
dragers kunnen betogen dat 'hun' staats-
en/of bondgenootschappelijke belangen
na twintig jaar nog onvoldoende zijn
'gedoofd' om onbeperkt openbaar te kun
nen worden. Een 'catalogus' van zulke
belangen bestaat evenwel niet, laat staan
een indicatie van de 'halfwaardetijd' van
ieder dergelijk belang waaraan kan wor
den berekend wanneer de openbaarheid
van archieven, als functie van het even
zeer wettelijk verankerde staatsbelang der
openbaarheid van bestuur, prevaleert.
Slechts sporadisch zijn in bestaande wet
en regelgeving bepalingen opgenomen
die hierin een handreiking bieden - zo
bijvoorbeeld de Wet op de Inlichtingen-
en Veiligheidsdiensten (WIV) 1987 art.
14, inmiddels WIV 2002 art. 15 iuncto
55, waar belangen gemoeid zijn die na
twintig jaar nog niet zijn vervlogen. De
'bondgenootschappelijke belangen' intro
duceren bovendien in de toepassing van
AW95 de afwegingen van buitenlandse
mogendheden en inter- of supranationale
organisaties met betrekking tot hün
belangen, de vraag dus of die na verloop
van twintig jaar zover zijn 'gedoofd' dat
desbetreffende bescheiden in Nederland
vrijgegeven kunnen worden.
Zelfs de globale schets van de taken
en bemoeienissen van AZ hierboven
geeft al de zekerheid dat in het KMP-
archief 1942-1979 staats- en/of bondge
nootschappelijke belangen neergeslagen
zijn die bij de overbrenging tot een
weging van de openbaarheid zouden
dwingen. Medio 1997 hebben AZ en ARA
dan ook, aan de hand van formele voor
schriften, de bemoeienisgebieden van AZ
en hun neerslag in het archief - dat er
immers als een 'versgeploegde akker' bij
lag - een stelsel van in wezen vier regimes
ontworpen voor het KMP-archief, uiteen
lopend van 'helemaal openbaar' tot 'heel
erg niet-openbaar'. Behalve de aard van
de beperkingen duidde het ook de typo
logie, aard en/of inhoud aan van de een
heden of stukken waarvoor die regimes
waren bedoeld. Dat stelsel is toen als een
'eg' door het hele archief getrokken - de
archivaris als 'trekpaard'. Ook deze exer
citie had het ministerie aanvankelijk
zichzelf toegedacht, maar wegens perso
neelsgebrek is ook dit werk bij het ARA
uit- (en: aan-) besteed. Eind 1997 resul
teerde dat in een inventarisversie waarin
voor iedere eenheid een regime uit het
overeengekomen stelsel was voorgesteld.
In de loop van 1998 heeft AZ dit advies
indringend getoetst. Met minimale bij
stellingen lag eind 1998 een wederzijds
aanvaarde openbaarheidsregeling voor
het KMP-archief ter tafel.
De openbaarheidsregeling voor het
KMP-archief en de vernieuwde Aanwij
zingen kwamen praktisch gelijktijdig tot
stand. In 1999 kon zo de consultatieron
de langs de afzenders van gerubriceer-
den beginnen. In het bijzonder de
Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD,
thans A1VD) heeft zich daarbij onder
scheiden door een even minutieuze als
tijdrovende aanpak, uitmondend in een
advies om een verhoudingsgewijs
beperkt aantal BVD-gerubriceerden van
de derubricering uit te zonderen op
grond van art. 14 WIV 1987. Dat advies
is grotendeels overgenomen. De door de
BVD op stuksbasis gesignaleerde beschei
den zijn uit de dossiers gelicht en voor de
duur van de geadviseerde openbaarheids
beperking als tijdelijke eenheden apart
gezet, uiteraard met voorzieningen voor
voor een heldere kijk op uw documentaire informatievoorziening
Voor meer informatie: www.lensenconsultancy.nl
Waverstraat 80-11 1079 VP Amsterdam T 020-6449208 F 020-6448975
E lnfo@lensenconsultancy.nl
Edison weg 50D, 2952 AD Alblasserdam Tel.: 078-6931300 Fax: 078-6931123
E-mail: gms@gmsnl.nl Website: gmsnl.nl
BUREAU VOOR DOCUMENTAIRE ONDERSTEUNING
EN ONTWIKKELING VAN APPLICATIES OP MAAT
Documentaire ondersteuning zoals;
- wegwerken van achterstanden
- projecten o.a. saneringswerkzaamheden
- archiefbewerking
- assistentie dagelijkse werkzaamheden
- advisering
Ontwikkeling van applicaties op maat zoals;
- dossierregistratie- en inventarisatie programma's
- etikettenprogramma's (doos/dossier etc.)
- sjabloonontwikkeling in uw eigen huisstijl
- ontwikkeling van diverse databanken
- brief/fax/memo programma's
standaardbrievenprogramma's etc.
Voor informatie kunt u ons bereiken via: www.vervest-consultancy.com Email: info@vervest-consultancy.com
Doenradestraat 42/30, 4834 GE BREDA Tel/Fax: (076) 560 09 05 Mobiel: 06-22712093
Verkorting en 'personen-op-papier'
Staats- en bondgenootschappelijke belan
gen
AAN DEN ÈÏIN ISTEH-ynES IDENT
Sint Nicolaas heeft menigmaal
Vanuit het verre sparge
Beluisterd fiere mannentaal
Voor HADI0 ORANJE,
En telkenmale vroeg hij Piet
"Wie is 't toch dien v/e hoeren?"
■.aarop dan Piet hem v/e ten liet:
"Gerbrandy, Monsi/noret"
"Gerbrandy? - Wacht, ik ken dien naam...
Heb ik het goed getroffen
Ais 'k zeg dat hij verwierf zijn faam
Als eon der "Vrije" prof"en?"
"Jazeker, sint", zei daarop niet,
t Geheugen is in orde,
.Maar 't al ermoiste weet niet
Hij is premier geworden'."
"Premier? :,a..rvan?" "Van neder land,
Van ale vrije Krachten
Die onversaagd, met hand en tand
Thans te bevrijden trachten
Het land da! snood, met ru.v ge. eid
En vuige machinaties
Verraderlijk werd neergeveld
Der Hitler's bo ze Nazis!"
"Dat vergt belooning," zei de bint,
"Maar help mij nu e ns even:
weet waarachtig niet, mijn v-ind,
at wij hem kunnen geven!
Het moet iets zijn dat hem verblijdt
En dat hem sterkt mitsgaders,
Dat krachten geeft voor nieuwen strijd
Teren de volksverraders
"Dan weet ik het, zeidaarop Piet,
"Dan moeten wij slecbts zorgen,
Dat hij het l&nd steelsvoor zicx> ziet
Dat weer bevrijd is, morgen;
Hij moet de Frlesche -.eider zien,
De wijde z.eeuwsche' stroomen,
Hij moet de Drentsche heide zien,
En Uverijsels bommen,
De praa^ der Amsterdamsche gracht,
Den Kotterdamschen haven,
kien moet hij ook der meren pracht
Onder wit zeil begraven.
Dan zal hi.i weten, dubbel sterk
a 1.1 moeten het bewaren
Dit Nederland, het is ons werk,
ontworsteld a_n de baren.
Al zucht het thans dor-p slavernij
En Duit^cbo wanbedrijven -
Ons land, ons Neerland .-'erdt weer vrij
En zal hei' e uv/ig blijven
"Dat 's mo i gesproken, riet zei bint,
"J' hebt vast al iets gevonden!
NUak raaa een pakje, beste vind,
Voor "oi'HA'fTu« BuUbE, in Londen I"
6 DECEMBER 104.0
Sinterklaasgedicht voor Gerbrandy 1940, schrijver onbe
kend (inv.nr.4987).
juni 2003
'Landbouw en veeteelt'
'Rondje rijk'
archievenblad
