Doc 4{^p Consult
Uw archief digitaal
Papier-
Boekrestauratoren
I
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
www.sterken.nl
Documentair management en ondersteuning
interim-management
quick-scan
coaching on the job
4jj^p archiefbewerkingen
in-company trainingen
wegwerken achterstanden
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en 11, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
Onderdeel van DSW Stadspark
Wij zijn ervaren en gespecialiseerd in:
Digitaliseren van microfilmbeelden
(op cd-rom, dvdInternet)
Rolfilms 16 en 35 mm
Microfiches 16 en 35 mm
Microfilmkaarten 35 mm
Bevolkingsregisters - akten burgerlijke stand -
bouwdossiers - enz.
Groningen
050-5446000
info@zodiak.nl
Servicebureau voor:
Microfilmen - scannen - indexeren - data-entry
Heeft u onze internet site al eens bezocht?
I STERKEN
I m
ATELIER m
de praktijk
Laus Deo In het schipAnnovoor Kamer
33
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
on
RESTAURATIE ATELIER
STERKEN BV
Atelier voor conservering en
restauratie van papier en per
kament zoals boeken, prenten,
tekeningen, grafiek,
(wand)kaarten,
charters zegels etc.
De Cloese 7-9
7339 CM Ugchelen
Tel. 055 - 5 42 31 47
Fax 055 - 5 43 06 14
Mobiel 06 - 53 93 93 53
Internet: www.sterken.nl
DOCUMENTENWACHT
Documentenwacht omvat een
24 uurs calamiteitenservice en
collectie inspectie met schade
preventie als uitgangspunt.
Telefoon: bovenstaande
nummers en:
Semafoon 06 - 59 28 48 55
Nationaal Archief en Zeeuws Archief namens
het ministerie van OCenW.
Als dit deelproject begin 2005 is afgerond, blij
ven alleen nog de 'hobbeltjes' van het afmaken
van de Kamers Hoorn en Enkhuizen en de reus
achtige hobbel van de Kamer Amsterdam over.
Gelukkig resteren nog ongeveer twee jaar om
het hiervoor benodigde geld te 'vinden', want
het project is te mooi en te waardevol om het
niet af te maken. Ook voor dit samenwerkings
project geldt dat 'het geheel meer is dan de som
der delen', helemaal als alle delen gedaan zijn.
Misschien kan het Zeeuwse voorbeeld dienen
om ook voor de Kamer Amsterdam op een
onverwachte en creatieve manier het geld bij
elkaar te krijgen.
Tot slot
Van mei 2000 tot en met juli 2002 zijn de
gegevens van drie kamers ingevoerd, 133.785
records in totaal: Delft 45.845, Hoorn 40.852 en
Rotterdam 44.795; van Zeeland waren maar een
paar schepen ingevoerd. Dit betreft 590 schepen
met een gemiddelde van ruim 226 opvarenden.
Het verschil met het eerder genoemde gemiddel
de van 222 heeft vooral te maken met het feit
dat bij de tussenstop aan de Kaap veel mensen
opstapten die daar tijdelijk verbleven.
De gegevens van Delft, Hoorn en Rotterdam zijn
inmiddels beschikbaar op de website
http://voc.mindbus.nl/. Dit is slechts een voor
lopige website met nog beperkte zoek- en selec
tiemogelijkheden. Aan een meer uitgebreide ver
sie wordt gewerkt. Deze wordt geïntegreerd in de
website van het Nationaal Archief
Ton van Velzen werkt in het Nationaal Archief en is belast met
de coördinatie van het totale project en Roelof Koops is direc
teur van het Zeeuws Archief en voor de Euregio Scheldemond
projectverantwoordelijke voor het (deel)project 'Uitgevaren voor
de Kamer Zeeland'.
Schema17
DEBET
CREDIT
Voornaam; familienaam, plaats van herkomst, rang;
Soms: Voornaam; familienaam, plaats van herkomst, rang;
Wel niet [maandbrief] vermaakt aan (begunstigde)
datum sluitingsdatum
uitbetaling gage van x maanden,
Datum
2 maanden gage ad op de hand:
x dagen ad x per maand sedert (datum
Datum
(vaderlandse) schuld (aan
vertrek) tot heden (=sluitdatum van de
Datum
stuks (uitrusting) ad f.
rekening) dat reden van sluiting van de
stuks (uitrusting) ad f.
rekening, bijv. aankomst Batavia of
stuks (uitrusting) ad f.
overlijden) de boeken sluiten en
continueert f
eventueel saldo te goede (positief)
of eventueel saldo te kwaad (negatief)
f-
TOTAAL DEBET
TOTAAL CREDIT:
Datum
uitbetaling (deel) maandbrief f.
Saldo te goed of te kwaad
Datum
uitbetaling (deel) schuld
In principe jaarlijkse beschrijving van het
saldo van de verdiende gage in de Oost
(gage minus uitbetalingen, onkosten en
dergelijke)
f
Datum
uitbetaling per procuratie aan een
gemachtigde f.
Datum
uitbetaling (deel) schuld f.
totaal
Datum
ingetrokken rekeningen f.
Datum
uitbetaling (deel) schuld f.
Totaal f.
totaal f.
Datum
Uitbetaling aan werknemer diens gemachtigde of nabestaanden, soms met handtekening
1. In de bron Knappenhoff; in dit project
worden de scheepsnamen gespeld
volgens Bruijn, J.R., F.S. Gaastra en I.
Schöffer, Dutch - Asiatic Shipping in
the 17th and 18th Centuries, RGP 165-
167, Den Haag 1979 en 1987 (DAS).
2. In VOC-terminologie: hij 'vermaakte'
zijn moeder twee maanden gage mid
dels een maandbrief. Vermaken
mocht alleen aan directe verwanten,
die ook vermeld worden; een maand
brief mocht niet aan anderen worden j
overgedragen.
3. In dit project wordt met Azie bedoeld
het gebied tussen Kaap de Goede
Hoop en Japan.
4. zie Dam, Pieter van, Beschrijvinge van
de Oostindische Compagnie. F.W.
Stapel en C.W. Boetzelaer (ed.), (RGP
63, 68, 74, 76, 83, 87 en 96) boek 1,
deel 1, RGP 63, blz. 70ie.v. Van Dam
gebruikt de termen scheepsboeken
en scheepssoldijboeken door elkaar.
5. Van Dam, a.w., boek lil, RGP 87,
blz.187; NA, VOC 14180, folio 1.
6. Van Dam, a.w., boek lil, RGP 87, blz.
226-229.
7. De VOC bestond uit zes zelfstandige
vestigingen (Kamers): Amsterdam,
Zeeland, Delft, Rotterdam, Hoorn en
Enkhuizen. De directies van de
Kamers zonden volgens een vaste
verdeelsleutel uit hun midden afge
vaardigden naar de Vergadering van
de Heren Zeventien, in feite het mach
tigste orgaan van de VOC.
8. Zie Bruijn, DAS, deel 2. Een grove ver
gelijking van het aantal inventaris
nummers met de cijferreeks uit DAS
leert dat.
9. Alle werknemers van de VOC, van
hoog tot laag, werden dienaren
genoemd.
10. Lequin, F., Het personeel van de
Verenigde Oost-Indische Compagnie
in Azië in de achttiende eeuw, meer in
het bijzonder in de vestiging
Bengalen, Leiden 1982, behandelt
deze administratie, maar werkt een
aantal punten niet uit, zodat er geen
helder beeld ontstaat. De auteur
bereidt een artikel voor waarin dit
verder uitgediept wordt.
11. Bruijn, a.w., deel I, 144: 1700-1795
655.200 opvarenden op 2951 sche
pen, gemiddeld 222.
12. Deze volgorde wordt ook zeer globaal
gevolgd bij de inschrijving in de
scheepsboeken.
13. Bruijn, |.R. en J. Lucassen (eds.), Op
de schepen der Oost-Indische
Compagnie, Groningen 1980, blz. 23
e.v., 139 e.v.; Bruijn, DAS, deel 1, blz.
152 e.v.
14. Engelsen en Fransen nemen slechts in
beperkte mate dienst, hun regeringen
voerden een restrictief beleid.
15. Ook interessant voor genealogen
omdat een directe verwant genoemd
wordt.
16. De vertrekdatum van het schip uit
patria is het begin van het dienstver
band. Maakte iemand meerdere rei
zen vanuit de Republiek naar de
Oost, dan is dat in de VOC-adminis-
tratie verwerkt als telkens een aparte
overeenkomst.
17. Het schema in Lequin, F., a.w., blz.
340, heeft gediend als uitgangspunt.
juni 2003
archievenblad
