PreservationTechnologies
www.pictura-dp.nl
D
IË'S! E! r IMU
sri Tip ie!re
Q
1
CQ
c
CQ
memorix, de webdatabase voor beheren en raadplegen
0
0
D
www.pictura-dp.nl memorix probeer het zelf
N
O
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde f^OOki'
methode
Vriesdrogen van nat papier
Ontsmetten en reinigen
Voorbereiden microverfilming
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Preservation Technologies B. V.
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Krimpen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM 0653672024
Fax 0180 525400
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax 072 5724331
'cd
a5
5-1
OJ
CD
Als de kwaliteit belangrijk is,
is het verschil snel duidelijk.
BuroDenBoer
v -y
Het Nationaal Archief vierde vorig jaar
zijn 200-jarig bestaan en organiseerde
daarom op 28 november een symposium
met als titel 'De kaarten op tafel', over
200 jaar Nederlands landschap.
Landschap is een dankbaar onderwerp.
Zoals Theo Spek, senior onderzoeker bij
de Rijksdienst voor Oudheidkundig
Bodemonderzoek zei: "Iedereen kan daar
wat mee." Landschap, en zeker het land
schap van Nederland, is niet alleen na
tuur maar ook cultuurhistorie. Het
Nederlandse landschap is geordend, be
dwongen, omgevormd, gebruikt en nog
eens vermaakt. Nederlanders zijn een
keurig geordend volkje, naar het land
schap te oordelen. Alles moet beheerst en
gecontroleerd worden. Op dit moment
zijn we in de fase van 'natuur maken'.
Mooiste voorbeeld daarvan gaf Fred J.
Schoorl van de Vereniging Natuur
monumenten: op het eiland Tien
Gemeten in de Haringvliet is een zoge
naamd natuureiland gemaakt, volgens
drie verschillende visies op het land
schap die hoogleraar agrarische
geschiedenis Pim Kooij toelichtte: de
utilitaristische, de arcadische en de na-
tuurempathische visie. Het eilandje is in
drie delen opgedeeld, volgens de noties
'Weemoed', 'Weelde' en 'Wildernis'.
'Weemoed' staat voor een cultuurland
schap, 'Weelde' is romantische halfna-
tuur, 'Wildernis' is woestenij. Het is
bedachte, maakbare natuur. Er is geen
ruimte voor natuurlijke processen, het is
veilige, statische natuur.
Niet alle landschappen zijn zo expliciet.
Er bestaan ook 'verborgen landschap
pen'. Die titel gaf Theo Spek mee aan zijn
lezing en het was misschien wel de meest
mysterieuze lezing. Hij toonde een dia
van een bevroren, kale akker in Drenthe.
Niets bijzonders. Then begon Tpj te
vertellen over zijn onderzoek naar die
akker en welke culturen en tijdlagen hij
daaronder allemaal aantrof. Onder een
kaal landschap liggen onzichtbare tijdla
gen, een verborgen geschiedenis. Dat is
zelfs zo in de Flevopolder. Vóór de
zeespiegelstijging 8000 jaar voor
Christus, bestond de huidige Flevopolder
uit zand en oerbos en werd het gebied
bewoond. Een deel van die verborgen
landschappen is terug te vinden in
archieven. Maar het onderzoek naar
landschapsgeschiedenis is op zijn best
wanneer er een combinatie van diverse
soorten onderzoek wordt ingezet:
schriftelijke bronnen uit archieven, het
landschap zelf, bodemonderzoek, stuif-
meelonderzoek, onderzoek naar topo
niemen, naar monumenten, kunstenaars
en dichters die het landschap beschreven
en orale geschiedenis.
Het voormalig Rijksarchief heeft zich met
zijn nieuwe naam ook een nieuwe doel
stelling aangemeten: vergroten van het
publieksbereik. Of, om de woorden van
NRC-journaliste Tracy Metz te gebruiken,
die de intermezzo's'verzorgde op het
symposium: het archief moet 'leuk' zijn.
Daarvoor is het Nationaal Archief al op
de vingers getikt door de Raad voor
Cultuur. Niet omdat de Raad tegen deze
s
de praktijk
C
nieuVe ambitie is, maar omdat het
gevaar op de loer ligt dat dit ten koste
gaat van de kerntaken van het archief.
Het symposium was een eerste proeve
van deze ambitie. Het aandeel archief
mensen in de zaal was bewust klein
gehouden, het was duidelijk niet de
bedoeling weer voor eigen parochie te
preken. De groep van zowel sprekers als
toehoorders bestond uit een aanggname
mix van landschapsarchitecten, planolo
gen, waterstaatkundigen, historisêlj-
geografen, archeologen, bodemonder:-,
zoekers en natuurbeschermers. Zij maken -
allemaal gebruik van archiefmateriaal.
Een bijeenkomst voor een selecte groep
van gebruikers, die niet het archief zelf
tot thema had, maar het gebruik van
archiefbronnen voor hun vak. Wat op
een symposium als dit duidelijk wordt, is
de maatschappelijke relevantie van
archieven, bijvoorbeeld voor het bpder-
zoek naar onze landschappelijke omge
ving en waarom die eruitziet zoals die
eruitziet. Maar ook voor hoe Nederland
er in de toekomst uit gaat zien spelen
archieven een rol. De dag was goed geor
ganiseerd, de lezingen waren kort,
boeiend en inspirerend. Met een goed
onderwerp, een goed draaiboek, een aan
tal zorgvuldig uitgezochte goede sprekers
en een uitstekende organisatie, heeft het
Nationaal Archief bewezen dat zijn
nieuwe ambitie wel degelijk vruchten
kan afwerpen. Kerntaken oké, maar een
dag als deze mag best tot voorbeeld
dienen.
Bij het symposium verschenen drie pu
blicaties: Nederland in de maak, een uit
gave van het Nationaal Archief,
Landschap in Archieven, een speciale uit
gave van het Historisch-Geografisch
Tijdschrift en een rapport van het
Expertisecentrum voor Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij, Papier en
Landschap, een inventarisatie van de
archivering van tuin- en landschapsar
chitectuur in Nederland. Op de sympo
siumdag opende Cees van Leeuwen,
demissionair staatssecretaris van cultuur,
de tentoonstelling 'Op zoek naar het ide
ale land' in het Haags Historisch
Museum.
27
1
-Q
CD
C
i
0
N
0
-C
0
03
5—i
Onze medewerkers (verspreid over heel het land)
hebben een gedegen vakopleiding, jarenlange
ervaring in het vakgebied en zijn daardoor op elke
plaats binnen uw informatievoorziening direct
inzetbaar.
Ons dienstenpakket omvat onder meer:
detachering consultancy
interim-management advisering
inventarisatie inhaal-operaties
automatisering complete projecten
werving en selectie
Onze consultanten voorzien u graag van een
passend advies ter optimalisering van uw
informatievoorziening c.q. interne organisatie.
Bel voor informatie
of een vrijblijvend gesprek:
Jan van Renesseweg 4
Postbus 37, 4325 ZG Renesse
tel.: 0111-462024 fax.: 0111-461922
http://www.bdb.nl - E-mail: info@bdb.nl
Digitale collecties volledig ontsloten èn slim beheerd
Je hebt de kunst van digitale archivering. Je hebt de
kunst van het effectief ontsluiten van die digitale
archieven en... dan heb je ook nog de kunst van het
beheren van collecties en archieven. Je wilt immers
niet alleen laten zien wat voor moois je allemaal in huis
hebt... je wilt het ook zó beschrijven dat iedereen de
juiste informatie over dat moois voorgeschoteld krijgt.
We hebben inmiddels bewezen met tal van prachtige
projecten (kijk daarvoor eens op onze site www.pictura-
dp.nl) dat we de eerste twee 'kunstjes' volledig
beheersen. Daardoor blijft een belangrijk aspect van
onze digitale reikwijdte een beetje onderbelicht.
Pictura bedacht namelijk óók een fantastisch program
ma om collecties te beschrijven en te beheren. We noe
men dat programma Memorix.
De Nederlandse archieven en collecties omvatten hon
derden miljoenen bladzijden met daarbij miljoenen
foto's, kaarten en tekeningen. Het spreekt voor zich
dat het digitaliseren van dergelijke hoeveelheden de
nodige tijd in beslag neemt. Wat te denken van de tijd
die uitgetrokken moet worden om het te beschrijven?
Een mensenleven is dan niet genoeg.
Memorix maakt beschrijving mogelijk voor meerdere
beheerders. Dat is handig in een tijd van samen
werking en schaalvergroting. Met Memorix kan een
archief tegelijkertijd door meerdere deskundigen
vanaf totaal verschillende locaties worden beschreven.
Dat opent nogal wat perspectieven, waarvan de enorme
tijdbesparing er nog maar één is. Het geheim? Memorix
is webbased, heeft uitgekiende autorisatie-mogelijk
heden en dat zonder een veelvoud aan kostbare licen
ties. Interessant niet waar?
n/
Door Marijke de Bruijne*
Vrijdag 3 januari 2003, in Itteren is het weer
zo ver: een bewoner heeft voor de vierde
keer in een jaar tijd al zijn huisraad op
stellingen staan omdat de Maas in zijn
woonkamer staat. Maar misschien leest u
dit al niet meer, want zoals de 'Noach van
Nederland', voormalig hoofdingenieur
directeur van Rijkswaterstaat Zeeland Henk
Saeijs zei: "Nederland is aan het
verzuipen." De vraag is alleen nog maar
wanneer. "We wachten met z'n allen de
zondvloed af."
nmmump wm uw>f/k//v>n. irvm m/r/uwn z/r# /wmwrm
imom/fj mm; mw iuj/wkmbmji;.*
Nooit uitgevoerd ontwerp voor de indijking van de
Zuiderzee en de Friese Wadden door de Belgische
ingenieur J.Wenmaekers, manuscript, 1876.
Collectie Nationaal Archief.
Marijke de Bruijne is werkzaam bij het RHC
Eindhoven.
februari 2003
archievenblad
