c e n s i e s
literatuur
_L
J.W.M. Schuiten,
De Nederlandse officier en
zijn geschiedenis.
Honderdvijfentwintig jaar
KVEO.
Simon Vuyk, De dronken
Arminiaanse dominee, Over
de schaduwzijde der verlichte
remonstranten.
32
S.J. de Groot, Vestingartillerie
in het Veldleger, 19 RA in
Grebbelinie en Betuwe 1940.
P.F. van den Heuvel/
F. Staarman,
Militaire voertuigen in de col
lectie van het Legermuseum.
I 33
literatuur
Signalementen door Patricia Böschen, Eric Hennekam en Harry Strijkers
tV (fcyofec* <Vi»ni«a«mc dcwtirw
KVEO/De Bataafsche Leeuw, Amsterdam,
2002
ISBN 90-6707-545-0, 304 blz., 25,00
Een van de oudste belangenvereni
gingen in Nederland is ongetwijfeld de
Koninklijke Vereniging van Eervol
Ontslagen Officieren van de Neder
landse Krijgsmacht. Deze werd op 16
april 1877 opgericht met als doel de
belangen van de gepensioneerde officie
ren en hun nabestaanden te behartigen.
Aanleiding was de invoering van een
nieuwe militaire pensioenwet, waarvan
onderdelen nadelig waren voor reeds
gepensioneerde officieren. In de negen
tiende eeuw waren collectieve pensioen
voorzieningen zeldzaam. Op zich was de
materiële situatie van de officieren en
hun nabestaanden aanzienlijk beter dan
van vele anderen in de maatschappij.
Op verzoek van de jubilerende vereni
ging schreef dr. J.W.M. Schuiten een
jubileumboek over de 125-jarige KVEO.
De geschiedenis van de KVEO is nauw
verbonden met de geschiedenis van het
officierskorps. Om die reden wordt in
het boek uitvoerig ingegaan op het
Nederlandse officierskorps, voordat de
KVEO aan bod komt. In het boek wor
den de plaats van de officier in de
Nederlandse samenleving, zijn rechtspo
sitie en de sociale voorzieningen behan
deld. Tot nu onderbelichte onderwerpen
in de Nederlandse geschiedschrijving.
Het boek draagt bij tot verdieping van
de kennis van de Nederlandse sociale
geschiedenis van de afgelopen twee eeu
wen.
De auteur heeft voor het algemeen
gedeelte van zijn boek een uitgebreide
literatuurstudie en enig archiefonder
zoek gedaan. Voor de geschiedenis van
de KVEO is uiteraard het archief van de
KVEO geraadpleegd. Ondanks dat het
boek meer is dan alleen een gedenkboek
van de KVEO, blijft het toch een boek
voor insiders. Voor liefhebbers van de
militaire geschiedenis is het echter een
must. (HS)
Amsterdam, De Bataafsche Leeuw, 2002
ISBN 90-6707-524-6, 216 blz., 21,00
Net als menig ander kerkgenoot
schap waren remonstranten bezorgd
over hun imago. Sinds hun uitsluiting
uit de gereformeerde/hervormde kerk in
1619/1621 op de synode van Dordrecht,
wilden ze door de stichting van een
Broederschap (Sociëteit) uitstralen dat
zij de ware protestantse kerk hadden.
Een slechte beeldvorming paste hier niet
bij en het is dan ook niet verwonderlijk
dat vooral historische idealen van tole
rantie en broederschap de boventoon
voerden en er aan conflicten en tekort
komingen weinig ruchtbaarheid werd
gegeven. De auteur meent dat juist de
schaduwzijde aan het licht brengt aan
welke normen en waarden remonstran
ten in het dagelijks leven belang hecht
ten en hoe zij conflicten probeerden op
te lossen. Op basis van niet eerder bestu
deerde dossiers uit de achttiende eeuw,
die te vinden zijn in de remonstrantse
archieven bij gemeente- en rijksarchie
ven, heeft Vuyk deksels van potten
gelicht en blaast hij vergeten kwesties,
zoals_ die van de dronken Arminiaanse
dominee, nieuw leven in. In tien boei
ende hoofdstukken komen we heel wat
aan de weet. (PB)
archievenblad
november 2002
Militaire voertuigen in de cnllertie
van het Legermuseum
november 2002 archievenblad I
De Bataafsche Leeuw, Amsterdam, 2002
ISBN 90-6707-547-7, 224 blz., 24,50
Boeken over het Nederlandse leger
of onderdelen hiervan komen de laatste
tijd bijna 'aan de lopende band' van de
persen. Ditmaal een boek over de ves
tingartillerie in het veldleger met specia
le aandacht voor de korte geschiedenis
van 19 RA, een mobilisatieregiment, in
1939 uitgerust met verouderd vestingge-
schut dat enigszins mobiel was gemaakt.
In het boek wordt een klein facet van de
oorlogsdagen van mei 1940 belicht. Het
19e Regiment Artillerie werd in de mobi
lisatietijd op 28 augustus 1939 opgericht
uit reserve-officieren en kader van het le
en 5e Regiment Artillerie, aangevuld
met dienstplichtigen. Het regiment
werd in drie afdelingen opgesplitst. Na
de inval in Nederland van het Duitse
leger op 10 mei 1940 werden deze onaf
hankelijk van elkaar ingezet op de
Amerongsberg, de Grebbeberg en bij
Ochten in de Betuwe. Direct na de capi
tulatie van het Nederlandse leger op 14
mei 1940 werd het 19e Regiment
Artillerie al opgeheven.
De auteur dr. S.J. de Groot, van oor
sprong bioloog, bracht zijn militaire
diensttijd door bij het Wapen der
Artillerie. Wellicht is hierdoor zijn
belangstelling voor dit onderwerp
gewekt. Hij publiceert regelmatig over
onderwerpen op het gebied van de mari
tieme en militaire historie.
Voor dit boek heeft hij diverse bronnen
geraadpleegd, onder andere de privécor-
respondentie van reservemajoor De
Groot CII-19 RA met zijn vrouw en de
Verslagen en Rapporten Gevechts
handelingen 11-19 RA. Het grootste
gedeelte van het boek wordt in beslag
genomen door bovengenoemde ge
vechtsverslagen en rapporten. Deze
heeft de auteur geraadpleegd in het
archief van het Instituut voor Militaire
Geschiedenis Nederland te 's-Graven-
hage.
Het boek leest niet als een oorlogsro
man, maar liefhebbers van de militaire
geschiedenis komen volop aan hun trek
ken. (HS)
Sdu Uitgevers, Den Haag, 2002
ISBN 90-1209296-5, 392 blz., 29,50
Een leger zonder voertuigen is
ondenkbaar, een Legermuseum zonder
voertuigen eveneens. Met dit boek is het
uit 1913 daterend Legermuseum in Delft
erin geslaagd zijn gehele deelcollectie
voertuigen in haar samenhang te ont
sluiten. Normaal staat 90 procent van de
collectie jaar en dag in depot, verspreid
over meerdere loodsen in het land.
Voormalig Hoofd Sectie Lichte Wiel
voertuigen bij de Directie Materieel van
de Koninklijke Landmacht P.F. van den
Heuvel (overleden in 2001) en conserva
tor moderne militaire geschiedenis van
het Legermuseum drs. F. Staarman heb
ben de informatie en feitelijke gegevens
systematisch ontsloten. De auteurs had
den voor hun boek een zeer uitgebreide
verzameling technische documentatie
ter beschikking, bestaande uit voor
schriften, werkplaatshandboeken en
technische handleidingen. Deze officië
le uitgaven vormden voor hen een
belangrijke primaire bron van informa
tie.
Het voorwoord, de inleiding, de geschie
denis van de voertuigencollectie, de
voertuigen van het Legermuseum in his
torisch perspectief, het beheer en onder
houd van de collectie en de toelichting
plus bijlagen zijn zowel in het
Nederlands als in het Engels in het boek
opgenomen. Voor de echte liefhebbers
zijn naast een uitgebreide bibliografie
ook de technische documentatie en
voorschriften uit de bibliotheek van het
Legermuseum opgenomen.
Het rijk geïllustreerde naslagwerk geeft
een representatief beeld van het rijdend
en rollend materieel van de Koninklijke
Landmacht. (HS)
