Documentconversie
Industrie Dienstverlening
DIVA-conjerentie:
De wereld van migranten en archieven
1
uw partner in documentmanagement
Van strekkende meters tot toegankelijk archief
breed documentconversie, een sprekende naam!
Wij zijn breed voor mensen en staan breed in de markt. Wij zijn een sociale
werkvoorziening met mensen die houden van documenten, tekeningen,
personeelsdossiers, middeleeuwse boeken, etc.
Al vanaf 1984 actief met microfilm en later met digitalisering.
Wij leveren een totaalpakket aan dienstverlening en zijn vakkundig,
objectief, flexibel, adviserend en bovenal breed gemotiveerd.
Onze core business:
Archiefadvies, -opbouw en -beheer
microfilmservice
digitalisering
archiefopslag en vernietiging
Microfilm, digitaliseringdenk breed
www.denkbreed.nl
Breed Documentconversie voorheen WNO
Boekweitweg 4 T 024 352 61 42
6534 AC Nijmegen F 024 356 17 89
Postbus 6700 E documentconversie@denkbreed.nl
6503 GE Nijmegen I www.denkbreed.nl
de praktijk
De constatering dat we, als we maar met
een andere blik naar het archiefmateriaal
kijken, wel degelijk materiaal in huis
hebben over migranten, maar weinig van
migranten zelf, weerspiegelde zich in het
deelnemersveld van deze conferentie.
Veel autochtonen, weinig migranten:
veel gepraat over, weinig met. Een con
clusie die getrokken zou kunnen worden
na deze dag is dat we eigenlijk nog maar
bitter weinig weten over hoe de
Kaapverdiaan, Turk of Marokkaan denkt
over zijn culturele bagage en of, hoe en
welke plaats die dan zou moeten krijgen
in onze erfgoedsector.
Dit is overigens geen verwijt, maar het
geeft de complexiteit van de problematiek
rondom het migrantenerfgoed weer. Frans
Wojciechowski's boeiende verhaal over de
komst van Polen naar Nederland in de
laatste honderd jaar illustreerde dit. De
ene generatie is de andere niet. Elke lich
ting migranten heeft zijn eigen verhaal.
Daarbij spelen tijd en de sociaal-economi
sche, maatschappelijke en politieke situ
atie op dat moment een niet te onder
schatten rol. De Poolse bevrijder, held dus,
die na het einde van de Tweede
Wereldoorlog in Nederland is gebleven
voelt zich niet per se verbonden of solidair
met de illegaal in Limburg verblijvende
aspergesteker, enkel omdat hun achterna
men eindigen op -ski en hun beider roots
ergens in Polen liggen. Oppassen dus voor
etnische stereotypering.
Voorts moeten we ons bij het leggen
van contacten met migranten niet blind
staren op de reikwijdte en het draagvlak
van de zogenaamde 'zelforganisaties'.
Slechts een klein deel van de migranten
herkent zich in deze organisaties die
paradoxaal genoeg op Nederlandse leest
zijn geschoeid. Belangrijker dan wel nut
tiger is het voor archiefinstellingen om
'sleutelfiguren' binnen de diverse
gemeenschappen op te sporen. Personen
die binnen de gemeenschap wijdverbrei
de contacten hebben en dus zicht heb
ben op wat er binnen een gemeenschap
speelt en leeft. Dit hoeft helemaal geen
gekwalificeerde welzijnswerker te zijn,
maar kan net zo goed de groenteboer of
buschauffeur zijn.
Valide opmerkingen waar we met z'n
allen ons voordeel mee kunnen doen. Ik
ben er echter van overtuigd dat eenieder
die regelmatig de krant en wijkbladen
leest, op televisie de actualiteiten volgt of
regelmatig een praatje met de slager of
groenteboer maakt ook tot deze inzich
ten komt. De slotconclusies van de dag
dat we te maken hebben met een inge
wikkelde materie, een voortdurend pro
ces dat steeds aan verandering onderhe
vig is en waarvan we niet van de ene op
de andere dag resultaat mogen verwach
ten vind ik een conferentie onwaardig,
de dood in de pot.
Ik had op deze dag graag willen horen uit
de mond van een Arabier, Berber,
Afghaan of Ghanees wat zij zouden wil
len terugvinden over hun eigen verleden
en wat daarvoor de meest geëigende plek
zou kunnen zijn. Misschien is het wel
muziek of dans en komt er geen archief
aan te pas. Nou en? Waarom moet het
erfgoed van migranten door de gehakt
molen die archief heet worden geperst,
terwijl dit misschien geen recht doet aan
hun erfgoed? Gedurfde prikkelende stel-
lingen, nieuwe creatieve invalshoeken
die aan het fantastische grenzen, dat wil
ik horen.
Nee, dan was met name de tweede dag
van de conferentie Culturele Bagage,
geschiedenis en overdracht in perspectief
veel inspirerender. De romanschrijfster
Cynthia McLeod-Ferrier hield het volkje
aan de Noordzee een spiegel voor in haar
lezing over het zwarte gat in de kennis
over ons gezamenlijke slavernijverleden.
In een gloedvol betoog gaf Liane van der
Linden, directeur van Beeldinstituut
Imagine IC (Imagine Identity and
Culture) in Amsterdam, een toelichting
op hoe zij met het Beeldinstituut het per
spectief van de migrant als invalshoek
kiest waarbij de nadruk ligt op de erva
ringen en herinneringen van de migrant.
Het achterhalen van historische feiten is
daarbij ondergeschikt. Hoe historische
feiten worden herinnerd en waarom ze
zo worden herinnerd, dat is wat intri
geert en fascineert. Met deze aanpak, lui
steren, luisteren en nog eens luisteren,
weet ze een extra dimensie toe te voegen
aan de bronnen die nu bewaard worden.
Daar kan een stapeltje kalenders van de
Chinees op de hoek, zorgvuldig verpakt
in een zuurvrije doos, niet tegenop.
21
Door Loes Heuvelmans*
Op donderdag 10 oktober besteedde DIVA
andermaal aandacht aan het erfgoed van
migranten. Een jaar geleden zette DIVA voor
het eerst de noodzaak van het verwerven
van migrantenerfgoed en de problemen
waarmee dit gepaard gaat als belangrijk
aandachtspunt voor archiefinstellingen op
de agenda. Voor de trouwe lezer van het
Archievenblad was er een jaar later helaas
maar weinig nieuws onder de zon. Die had
kunnen volstaan met thuisblijven en nog
eens wat oude nummers doorkijken.
Sleutelfiguren
De Archiefdienst voor Kennemerland heeft fotografe Giti
Entezami onlangs opdracht gegeven de invloed van migra
tie op het dagelijks leven in Haarlem anno 2002 in beeld
te brengen.
Loes Heuvelmans is werkzaam bij het Streekarchief
Regio Eindhoven. g
november 2002
archievenblad
