100 jaar Woningwet in Friesland
Sportarchieven, de moeite waard! Beeldbank Brugge op internet Verloren archieven terug in Nederland
3D
Overzicht van Engelse
regionale archieven
H
Stichting de Sportwereld zet zich in
voor het behoud van sportarchieven.
Vorig jaar heeft ze, in samenwerking met
de KVAN-sectie SPArc, een
symposium gehouden dat
veel belangstelling trok. Nu
verspreidt de Sportwereld de
folder 'Sportarchieven. De
moeite waard! Beheer van
het historisch archief bij
sportverenigingen en sport
bonden'. De eerste oplage
van 20.000 stuks is reeds ver
zonden. De vraag is groot en
aan een tweede oplage wordt
gewerkt.
Uit een eerder gehouden inventarisatie is
gebleken dat met name archieven van
individuele sportverenigingen verloren
gaan. Gelukkig bestaan ook hier uitzon
deringen. "Sommige verenigingen heb
ben hun archief prima op orde," aldus
Wilfred van Buuren van de Sportwereld.
"Vaak wordt dat door één of meerdere
gepensioneerde heren bijgehouden.
Maar bij een veel groter aantal verenigin-
gen is helemaal geen besef van en aan
dacht voor het archief." Archieven van
overkoepelende organisaties verkeren in
een iets betere staat.
Met de folder hoopt de Sport
wereld sportverenigingen
aan te moedigen tot aan
dacht voor hun archief. De
folder legt uit waarom spor
tarchieven bewaard moeten
worden, hoe je dat kunt
doen, welke eisen eraan wor
den gesteld en dergelijke.
Van Buuren verwacht dat
archiefbe waar instellingen
meer verzoeken krijgen om
een archief op te nemen. De folder legt
de sportvereniging uit dat die vraag met
een wedervraag wordt beantwoord: hoe
ziet het archief eruit? Het archief is geen
handel in tweedehands papier. Alleen
geordende, geïnventariseerde en schim-
melvrije archieven komen voor over
brenging in aanmerking. De activiteiten
van de Sportwereld worden gefinancierd
door WVC.
Op 22 juni 1901 werd de Woningwet
aangenomen. De wet trad in 1902 in wer
king. Het Ryksargyf Fryslan (het Rijks
archief Friesland) heeft daarom samen
met een aantal andere instellingen het
initiatief genomen voor een herden
kingsmanifestatie die zal bestaan uit een
tentoonstelling over de Woningwet en
de georganiseerde volkshuisvesting in
Friesland, een boek met een overzicht
van de bouw van woningwetwoningen
in Friesland, aangevuld met enige artike
len over de geschiedenis van de volks
huisvesting, een lezingencyclus, een edu
catief programma voor het onderwijs en
een documentaire voor Omrop Fryslan.
De start van de manifestaties is gepland
op 24 mei 2002. De tentoonstelling
duurt tot 21 oktober.
De organisatie van het project is in han
den van een werkgroep bestaande uit
leden van onder meer woningbouwcor
poraties, afdeling Monumentenzorg van
de provincie Fryslan, de Friese Pers
Boekerij en natuurlijk het Ryksargyf.
Daar bevindt zich ook het secretariaat.
Meer informatie bij: Siem van der
Woude, telefoon (058) 2127103, e-mail
info@rvksargyf.org.
Brugge heeft een initiatief ontwikkeld
tot digitale ontsluiting van het fotogra
fisch materiaal over de stad. Op de website
www.beeldbankbruggg_.be kan men sinds
december 2001 de eerste 1000 beelden
opvragen, samen met de bijhorende
beschrijvingen. Er zijn reeds 10.000 foto's
en prentbriefkaarten uit de collectie van
het Stadsarchief ingescand. Jaarlijks zullen
daar evenveel stuks aan toegevoegd wor
den, maar de beelden worden pas vrijgege
ven wanneer ook de beschrijvingen eraan
gekoppeld zijn.
Dankzij de samenwerking tussen de
Erfgoedcel Brugge, de Vlaamse overheid,
het Stadsarchief Brugge en de firma Pictura
Imaginis is er een boeiend resultaat ont
staan. Men kan zoeken door vrije tref
woorden in te geven of via een hiërarchi
sche trefwoordenlijst. Bij beide krijg je als
resultaat een overzicht met miniatuurbeel-
den. Op deze beelden kun je dan verder
klikken, zodat het beeld groter wordt en je
de omschrijving van de foto kunt lezen.
Het is ook mogelijk foto's te bestellen.
Daarnaast is er reeds een kleine interactie
met de gebruiker ingebouwd. Soms is de
straat niet geïdentificeerd of worden
bepaalde personen niet herkend. De
bezoeker van de internetsite wordt ver
zocht om hier een handje te helpen.
Tot op heden is het Stadsarchief de enige
partner in de Beeldbank. De Erfgoedcel
coördineert de Beeldbank Brugge en in de
volgende fasen zullen ook andere stads
diensten, Brugse instellingen, archieven en
particulieren bij het project betrokken
worden. Het is de bedoeling om een gecen
traliseerd geheel te krijgen, waarop zoveel
mogelijk verzamelingen te consulteren
zijn. Men zal dan bij
voorbeeld tegelijk in
de fotoverzameling
van het Stadsarchief
en in die van de
Monumentendienst
kunnen zoeken.
Voor het eerst is Nederland erin
geslaagd verloren gewaand archief uit de
bezettingstijd uit Rusland terug te krij
gen. Na zestig jaar krijgen de oorspronke
lijke archiefvormers en archiefbewaar
plaatsen, onder meer het IISG, het
Katholiek Documentatie Centrum, ver
schillende exil-uitgeverijen en tal van
socialistische organisaties, hun archieven
terug. Het betreft archieven die door de
Duitse bezetter in 1940-1945 in beslag
zijn genomen en na de oorlog door het
Rode Leger naar Moskou zijn gebracht.
De terugkeer van de archieven werd op
woensdag 30 januari bezegeld in het
Nationaal Archief i.o., het huidige
Algemeen Rijksarchief. Daar worden de
archieven eerst nog aan een grondige
inspectie onderworpen alvorens ze aan
de rechtmatige eigenaar worden terugge
geven.
Over de vondst in 1992 en de lange weg
die gegaan is om de archieven terug te
krijgen heeft Eric Ketelaar in het
Archievenblad (jrg. 105 (2001), nr. 6)
gepubliceerd. De teruggave is het resul
taat van de gezamenlijke inspanningen
van het Nationaal Archief i.o., het minis
terie van Onderwijs, Cultuur en Weten
schappen en het ministerie van Buiten
landse Zaken.
Op 6 december jl. hebben de Russische
autoriteiten het eerste deel van het
archief, 22 bestanden, overhandigd aan
de Nederlandse ambassadeur in Moskou.
Vervolgens zijn de 22 archiefbestanden
overgebracht naar het Nationaal Archief
i.o. in Den Haag. Toen het 40 meter
lange archief eindelijk toegankelijk werd
voor de experts van het Algemeen
Rijksarchief, ontdekten zij bijzondere
stukken die sinds het einde van de oorlog
verloren waren gewaand.
Onder de teruggevonden archieven zijn
stukken van het 'geheime archief' van
het ministerie van Defensie, het privéar-
chief van de Nijmeegse katholieke marte
laar Robert Regout (volkenrechtgeleerde
en studentenmoderator, opgepakt door
de Duitse bezetter omdat hij
zijn stem liet horen) en ar
chieven van de exil-uitgeverij-
en Joseph Bloch en Allert de
Lange en enkele katholieke uit
geverijen.
De 22 teruggegeven archieven
zijn in omvang slechts een
derde van de 31 archieven die
voor teruggave in aanmerking
komen. Het omvangrijkste
deel, dat dus nog in
Rusland ligt, betreft joodse
archieven. De inventarisa
tie van deze archieven zal
vermoedelijk dit voorjaar
voltooid zijn. Dan moet er
nog een goede gelegenheid
gevonden worden om de
archieven terug te geven.
Want in Rusland gebeurt
dat niet zomaar.
Internet nieuws
Commercieel, dus er moet eerst betaald
worden, 'slechts 20,- per maand', maar
dan heb je ook wat. Namelijk on line toe
gang tot het losbladige Archiefbeheer,
Archiefrecht en nog vijftien andere
Kluwer-uitgaven, via www.factomedia.nl.
Wellicht een goede oplossing voor die
verschrikkelijke losbladigen.
Nog in ontwikkeling is http://archiefin-
specteurs.fol.nl. Enkele georganiseerde -
WGA, LOPA1 en de Zwolse Groep -
inspecteurs maken er melding van hun
activiteiten, de clubsamenstelling en
enkele producten die zijn afgescheiden.
Dan de VOC, wie doet er niet aan mee?
Talloos veel mogelijkheden. De rijksover
heid heeft www.voc2Q02.nl. met een heus
comité van aanbeveling met 'bekende'
onbekende Nederlanders en grote spon
sors. www.voc-iaar.nl/voc/index.html is een
site die onderhouden wordt door het cul
tuurhistorisch organisatiebureau dat lijkt
te leven van de VOC. Op de site een aan
tal werkende en ook niet-werkende links
naar VOC-steden. Wat betreft de niet-
werkende links, de officiële start is pas in
maart, tegen die tijd zal het allemaal wel
in orde zijn. Wat opvalt is dat de kleinste
steden, Hoorn en Enkhuizen, hun site
het best op orde hebben. Voor een inter
nationaal en ook wetenschappelijk over
zicht kunt u het beste kijken op:
http://www.londoh.com/voclinks.htm. Wat je
zoekt over de VOC vind je daar.
Begin januari is een overzicht gepu
bliceerd met nationale prioriteiten voor
Engelse archieven. Het is voor het eerst
dat er een totaaloverzicht verschijnt van
de behoeften van de negen regionale
Engelse overheidsar
chieven.
Het rapport is opge
steld door de Na
tional Council on
Archives, met bij
dragen van de
Council for Mu
seums, Archives and
Libraries; de Public
Record Office (nationale archief) en de
Society of Archivists (de Engelse KVAN).
In het rapport Archives in the Regions: An
Overview of the English Regional Archive
Strategies wordt geconcludeerd dat 2,2
miljoen euro in de regionale archieven
geïnvesteerd moet worden om aan de
huidige archiefeisen te kunnen voldoen.
De benodigde investeringen verschillen
per regio en hebben betrekking op verbe
tering van de toegang tot archieven door
het instellen van standaarden, trainin
gen en de ontwikkeling van ICT-initiatie-
ven. Veel aandacht zal ook in Engeland
besteed moeten worden aan het behoud
van digitale informatie.
NIEUWS
uithet veld
EITE WAARD!
beheer
van het historisch archief
bij sportverenigingen en sportbonden
ar Hicfmirm:
Een fotograaf op de
Brugse Markt, 1891
Ï3 ZL'-ZZ' 53 ^3 n n sa
MieflU»
'W.j
/<t tS.C4n.Tf
Het 27 pagina's dikke rapport is in te zien
of te downloaden op http://www.resour-
ce.gov.uk/information/policy/oopolstrat.asp.
archievenblad
maart 2002
maart 2002
archievenblad
