National Archives and Records Administrate (KARA) in Washington DC
burengerucht
EEN COLLEGIAAL BEZOEK AAN DE
burengerucht
Washington is een compacte stad. Niet ver
van het Witte Huis, ingeklemd tussen de toeris
tische trekpleisters Smithonian Institute en
National Gallery of Art, staat het gebouw van de
National Archives op Pennsylvania Avenue. Dit
gebouw, het zogenaamde pont offtce (Archives I),
herbergt sinds 1935 de meest befaamde, histori
sche Amerikaanse overheidsdocumenten. Het
oudst aanwezige archiefstuk stamt uit 1710. Er
worden tentoonstellingen, workshops en lezin
gen georganiseerd en er vinden conferenties
plaats. Archives I wordt grondig gerenoveerd; de
studiezalen zijn tot juli 2003 gesloten. Tot die
tijd maken de beroemdste documenten een
rondreis door het land en zijn ze te bezichtigen
in bijna alle staten.
Voor feitelijk onderzoek moet de bezoeker
nu naar Archives II dat op het terrein van de
Universiteit van Maryland is gebouwd en sinds
1993 in gebruik is. Archives II is de oplossing
voor het depotgebrek waarmee men in het oude
gebouw kampte. Voorheen had de NARA vanaf
1970 de aanwas van archiefstukken noodge
dwongen ondergebracht in twee andere gebou
wen. Dit werd gezien als een tijdelijke oplossing,
want deze locaties voldeden niet aan de eisen
die het National Institute of Standards and
Technology stelt aan het opslaan van diverse
soorten archiefbescheiden.
Met een regelmatig vertrekkende shuttle vanaf
het front office arriveer ik binnen een half uur in
het back office. Ik word hartelijk ontvangen door
de assistente van de achtste nationale archivaris
van de Verenigde Staten, John Carlin. Na een
grondige screening, als op een vliegveld, leidt
Jerry Cannizzaro, die verantwoordelijk is voor
het computernetwerk binnen de NARA, me
rond. Trots geeft hij uitleg over de centraal
gecoördineerde klimaatbeheersing, beveiliging
en inrichting van de depots, laat er enkele zien,
gunt mij een blik in de keuken van de restaura
toren en stelt enige collega's voor die aan bijzon
dere projecten werken. Het gebouw wordt dag
en nacht via monitoren, videotapes en intercom
bewaakt door de eigen veiligheidsdienst.
Archives II is een imposant gebouw dat onder
dak biedt aan een enorme hoeveelheid papieren
en digitale bescheiden, foto's, kaarten, tekenin
gen en films, geproduceerd door en voor de
Amerikaanse federale overheid. Een bezoeker
moet zich bij aankomst registreren en krijgt een
toegangspas na een grondige controle van onder
meer de meegebrachte laptop en filmappara
tuur. Eigen blocnotes en schriften worden voor
het betreden van een bezoekersruimte afgestem
peld en wie niks van dat alles bij zich heeft,
krijgt logopapier, kaartjes, potloden en hand
schoenen van de NARA bij het binnengaan van
elk van de zes zalen alsmede de zaal waar men
kadastrale gegevens op grote luchtfoto's, gewik
keld op enorme klossen, kan bekijken.
In de depots, met in totaal 24 kilometer aan
rails, bevinden zich overal elektronisch aange
dreven verrijdbare stellingen die bij het uitbre
ken van brand automatisch enige centimeters
ruimte maken om via het sprinklersyteem water
te laten toevloeien. Op die manier, hoopt men,
krijgt het vuur geen kans om snel over te slaan
naar een andere gang. Het brandalarm en de
-blussers zijn overal in duplo aangebracht;
werkt de ene niet meer, dan treedt de andere in
werking.
Over de verflaag van de stellingen en de vloerbe
dekking in de depots is goed nagedacht; ze zijn
geïmpregneerd met een niet snel brandvattende
laag. De meeste archiefdozen hebben een stan-
daardmaat, afgestemd op de doorsnee afmeting
van papieren archiefstukken en de hoogte van
de planken. Afgezien van de verlichte gangpa
den, springt alleen het licht aan boven de
bewuste stelling waaruit men een doos wil lich
ten. Zo wil men energie besparen.
Archives II heeft drie laboratoria; twee voor de
restauratie en conservering van papieren stuk
ken en een voor beeld- en geluidsmateriaal. Hier
werken vijftien conservatoren, onder wie drie
chemici en een natuurkundige. Oorspronkelijk
beoogde de NARA hier 84 mensen aan te stel
len. Op het moment dat ik het lab bezoek, wer
ken zes conservatoren aan de restauratie van
ruim vijfduizend landkaarten van Noord-Afrika
en Oost-Europa die de Duitse troepen gebruik
ten voor de verovering van deze gebieden in de
Tweede Wereldoorlog. Amerikaanse soldaten
confisqueerden die kaarten tijdens de bevrijding
van Berlijn. Nadat deze stukken zijn gefotogra
feerd en beschreven, zullen ze na meer dan vijf
tig jaar verpakt in polyester film worden terug
gegeven aan de Duitse regering en opgeborgen
worden in het staatsarchief in Berlijn. Ook
wordt er belangrijk film- en fotomateriaal met
zorg gerestaureerd. Het zijn opnamen van de
bevrijding van concentratiekampen, slachtoffers
van de atoombom en de oorlogen in Korea en
Vietnam, maar ook vrolijkere beelden, gemaakt
door filmers en fotografen die meetrokken met
de militairen.
Het archief heeft een binderij van behoorlijke
omvang, maar omdat andere werkzaamheden pri
oriteit hebben, wordt er weinig geld beschikbaar
gesteld voor het (her)inbinden van losse stukken.
De conservatoren en archivarissen verzor
gen cursussen voor collega's. Deze cursussen
variëren van conservering van papier en film tot
het maken van een beschrijvende inventaris, en
van het scannen van beeldmateriaal tot het con
verteren van digitale bescheiden.
De collega's zijn verspreid over het hele land
verbonden aan de zogenaamde federale 'agent
schappen', waaronder de bibliotheken en musea
van voormalige presidenten ais Reagan,
Kennedy en Roosevelt.
De presidentiële bescheiden en cadeau gekregen
artefacten zijn trouwens eigendom van het
Amerikaanse volk. Een bijzondere positie is weg
gelegd voor Nixon. Hij heeft nooit een eigen
museum of bibliotheek gekregen. Zijn erfgena
men hebben vergeefs diverse rechtszaken aange
spannen om de ontstane bescheiden en ontvan
gen objecten uit de tijd van zijn presidentschap
tot particulier eigendom te laten verklaren. Alles
berust, zolang er geen Nixon-bibliotheek is, in
de depots van Archives II. Enige muren van de
centrale hal zijn recent ten behoeve van het
publiek opgevrolijkt met foto's van presidentiële
families. Overigens moeten presidenten en hun
familie er zelf voor zorgen dat er voldoende geld
wordt ingezameld om een herdenkingsplek op
te richten waar de bescheiden en objecten uit de
tijd van hun presidentschap worden onderge
bracht. Het personeel wordt door de NARA gele
verd. Andere 'dependences' van de NARA her
bergen vele kilometers federaal archief waarvan
de belangrijkste te bewaren stukken na schoning
en inventarisatie naar de depots in Maryland
worden overgebracht.
Lang niet alle archiefbescheiden worden
uitgebreid beschreven. Dat is sterk afhankelijk
van het belang en de materiële staat van de stuk
ken en de daaraan verbonden kans op regelmati
ge raadpleging. Men volstaat vaak met een
plaatsingslijst.
Dat geldt niet voor de archieven van federale
rechtszaken waarover ik een uitgebreide uitleg
krijg van projectleidster Eisha Penn. In 1999
begon ze met een aantal collega's aan de inven
tarisatie van een gigantische hoeveelheid pro
cesdossiers, gevormd vanaf 1911. Voorafgaande
aan de feitelijke inventarisatie beschreef ze de
projectaanpak in een tien pagina's tellend plan.
In 2004 moet de klus zijn afgerond waarna iede
re veroordeelde gemakkelijker inzage in zijn of
haar strafdossier heeft. Onderzoekers zullen
moeten wachten tot de veroordeelde in kwestie
72 jaar is, want tot die leeftijd is het dossier
onderworpen aan de Amerikaanse wet op de
persoonsbescherming. Trouwens, voor iemand
binnen de NARA aan regeringsarchieven mag
werken, wordt men aan een zes maanden duren
de screening onderworpen.
De federale overheid streeft ernaar om zoveel
mogelijk bescheiden toegankelijk te maken en
beschikbaar te stellen aan het publiek. Hiervoor
is een strategisch plan ontwikkeld door de
Amerikaanse 'rijksarchivaris', waaruit ik wat
opsom. In 2004 moeten bescheiden van 25 jaar
en ouder voor het publiek te raadplegen zijn. In
2007 moet meer dan 95 procent van alle in de
NARA en 'agentschappen' aanwezige informatie
in een on-linecatalogus zijn beschreven. In dat
jaar moet ook 70 procent van alle diensten die
NARA levert on line beschikbaar zijn. Ook zou
rond 2007 10 procent van alle bescheiden van
een (vice-)president die twee termijnen heeft
uitgezeten en 15 procent van de stukken van
een president die slechts één termijn volbracht,
vijf jaar na hun vertrek toegankelijk en beschik
baar moeten zijn voor onderzoekers. Conform
de Presidential Records Act van 1978 die, na de
val van Nixon, moest garanderen dat de archie
ven van de president publiek bezit zijn.
32
33
Door Patricia Böschen*
Archives II van de National Archives and
Records Administration.
Even nadat de bombardementen op Afghanistan
waren begonnen, werd ik op eigen verzoek afgelo
pen 11 oktober rondgeleid in het 'back office'
(Archives II) van de National Archives and Records
Administration (NARA) in Washington DC. Een ver
slag van mijn impressies.
Archives II
Depots en laboratoria
Cursussen en presidenten
Beschrijving van stukken
Patricia Böschen is archivaris bij de provincie Noord-Holland.
Laatste nieuws en te
raadplegen sites
De zittende president heeft net
bepaald dat zijn voorgangers en
hijzelf over de openbaarheid van
de presidentiële archieven
beslissen. Dit kan het einde
betekenen van de Presidential
Records Act, en de 'Archivist of
the United States' heeft dan het
nakijken.
Dat kan ook betekenen dat de
erfgenamen van Nixon diens
bescheiden zullen opeisen. Er is
een rechtszaak tegen dit besluit
van Bush aan de gang.
Zie hiervoor: www.citizen.org.
(Zie ook de rubriek Nieuws uit
het veld in deze aflevering van
het Archievenblad).
Zie verder:
wwwmara.gov
www.n aragov/n a ra/n a i 1h t m 1
www.nara.gov/nara/jfk/jfk.html
www.access.gpo.gov/nara/index.
html
Informeer bij:
i nquire@nara.gov
Windtalkers
Op 9 november jl. ging in
de Verenigde Staten de film
'Windtalkers' met Nicolas
Cage in première.
De film is gebaseerd op
archiefstukken die zich in de
NARA bevinden en die tot
1968 geheim waren. Die
stukken handelen over de
Navajo-'code talkers', mari
niers die een onbreekbare
code ontwikkelden, geba
seerd op de Navajotaai.
Met behulp van deze code
planden ze aanvallen op de
Atlantische Oceaan in de
periode 1942-1945.
archievenblad
maart 2002
maart 2002
archievenblad
