Papier-
Boekres
atoren
Van Bilsen Consultancy
www.vanbilsenconsultancy.nl
mM
«r
www.sterken.nl
HHHI
Dé specialist voor document- en
workflowmanagement
- Archiefbewerking
- Advisering
- Interim- en Project management
- Detachering
- Opleiding
Voor meer informatie:
Ons adres:
Nussestraat 10
6082 AS Buggenum
tel: 0475 510044
fax: 0475 510075
e-mail: info@vanbilsenconsultancy.nl
internet: www.vanbilsenconsultancy.nl
KON. WILHELMINAHAVEN ZZ 19
3134 KG VLAARDINGEN
TELEFOON 0031 [0]10 23 402 91
06 539 468 40
06 514048 48
TELEFAX 0031 [0] 10 46 034 37
E - MAIL info@artconservation.nl
WEBSITE www.artconservation.nl
Heeft u onze internet site al eens bezocht?
STERKEN
ATELIER m
literatuur
35
fft"
g
IUI.JET
Cl Tl§DEi
,5* X DIGITALISEREN -f
'J CONSERVEREN Jn
LU DETACHEREN JrJ
r'L RESTAUREREN
m
C/1
H
C
H
RESTAURATIE ATELIER
STERKEN BV
Atelier voor conservering en
restauratie van papier en per
kament zoals boeken, prenten,
tekeningen, grafiek,
(wand)kaarten,
charters zegels etc.
De Cloese 7-9
7339 CM Ugchelen
Tel. 055 - 5 42 31 47
Fax 055 - 5 43 06 14
Mobiel 06 - 53 93 93 53
Internet: www.sterken.nl
DOCUMENTENWACHT
Documentenwacht omvat een
24 uurs calamiteitenservice en
collectie inspectie met schade
preventie als uitgangspunt.
Telefoon: bovenstaande
nummers en:
Semafoon 06 - 59 28 48 55
Journal of the British Records Association,
twee Nederlandse het Archievenblad en
Overheidsdocumentatie, de Belgische Biblio
theek- en archiefgids, het Franse La Gazette
des archives, twee Italiaanse bladen Archivi
computer: automazione e bene culturali en
Rassegan degli Archivi di Stato. Het ICA-con-
gres 2000 te Madrid is aangegrepen om de
Spaanse vaktijdschriften uitputtend te
bespreken, waarvan via het internet de vol
gende toegankelijk zijn Bibilioteconomia i
Documentació (www.ub.es/biblio/bid).
Anales de Documentación: Revista de
Biblioteconomia y Documentación (www.um.
es/fccd/anales/index.html) en Métodos de
Informació fwww.uv.es/cde/mei). Uit de
Angelsaksische vakliteratuur zijn verder het
Amerikaanse The American Archivist en het
Canadese Archives besproken.
De doelgroep van de Bibliotheek-
Archiefgids zijn de leden van de Vlaamse
Vereniging voor Bibliotheek-, Archief- en
Documentatiewezen. Aan de titel is het bij
schrift 'wetenschappelijk tijdschrift' toege
voegd, maar helaas is in de uitgave geen
intentieverklaring te vinden van de redac
tie om de 'wetenschappelijkheid' te toet
sen. Aan de hand van de VVBAD-website
laat zich de oorzaak vermoeden; zou de
gids zich - net als veel andere tijdschriften -
in een hybride overgangssituatie kunnen
bevinden? Van de papieren uitgave naar de
elektronische uitgave, van de uitgave voor
leden naar het bredere publiek van de
beroepsgroepen, laverend naar een nieuw
evenwicht tussen enerzijds een aantrekke
lijk nationaal en internationaal signalerend
tijdschrift zijn, en anderzijds sneller com
municeren via nieuwsbrieven nieuws
groepen, aangevuld met de reeksen studies
Archiefkunde en Bibliotheekkunde?
De overgang naar de netwerksamenleving
krijgt in de Bibliotheek Archiefgids ruim
aandacht door de vergaande gevolgen voor
de beroepsgroepen van archivarissen en
bibliothecarissen te bespreken. Michael
Bucklands definitie voor de ontwikkeling
van 'wetenschap' toepassend - systematische
observatie van en reflectie op de praktijk is
wetenschappelijk - is voor de archivistiek
sprake van 'wetenschappelijkheid'.2 Zeker
als de desbetreffende artikelen gecom
bineerd worden met de inhoud van de
rubrieken 'Kroniek' en 'Recensies', en de
webpagina van de WBAD sectie Archief/
werkgroep Automatisering (http://www.
wbad.be/arwgautom.html) waar de ontwik
kelingen op het terrein van de digitale duur
zaamheid gevolgd worden. Gezien de hier
onder geciteerde artikelen lijkt mij dit ook
op te gaan voor de bibliotheekwetenschap.
De bibliothecaris
De diepgaande invloed van de infor
matietechnologie op de aloude dienst
verlening van de bibliothecaris wordt in
een serie artikelen vanuit een aantal
gezichtpunten behandeld. In de artikelen
'Openbare bibliotheeknetwerken' (2000/
1) en 'Catalogiseren in netwerkverband: de
rol van de provinciale netwerken in Oost
en West-Vlaanderen' (2000/6) wordt de
informatisering van centrale catalogi be
schreven, die vergaande samenwerkings
verbanden tussen de plaatselijke bibliothe
ken op provinciaal bestuursniveau moge
lijk maken.
Informatisering ten behoeve van een com
plexere informatieontsluiting van museum
objecten en de bijbehorende boeken wordt
aan de hand van de thesaurus Art and
Architecture behandeld in 'De kunstbiblio
theek van het KMSKA en haar inhoudelij
ke ontsluiting' (2000/4). Het hand in hand
gaan van digitale duurzaamheid en verbe
terde ontsluiting komt aan de orde in het
artikel 'Massapreservering door digitalise
ring? Soms moet je in het water springen'
(2000/1), waarin de Koninklijke Biblio
theek het voor en tegen van microver
filming en digitalisering tegen elkaar
afweegt. Dienstverlening aan de eindge
bruiker die met behulp van informatise
ring verder gaat dan de uitleen van boeken
wordt onderzocht in de artikelen 'On line
vorming: toekomstmuziek of realiteit?'
(2000/1) en 'VirLib, elektronische docu
mentleverantie in Impala' (2000/3). In
VirLib wordt de mogelijkheid geschetst
hoe stevig verankerde bibliotheeknetwer
ken elektronische uitgaven kunnen gaan
leveren aan de eindgebruiker. De com
plexe problemen waar de in VirLib
geschetste toekomstvisie op stuit worden
duidelijk bij lezing van lopend onderzoek.
Zoals de doctoraalthesis 'Dynamic and
context-sensitive linking of scholarly
information' (2000/5, Kroniek, Herbert
van de Sompel), de TCOLC-conferentie
voor Europese consortia' (2000/2, Kroniek)
en de in het artikel 'Het wetenschappelijk
elektronisch tijdschriftartikel in de biblio
theek: visie van een bibliotheekbeheerder'
(2001/2) beschreven tendensen. Alle drie
artikelen bieden een inkijkje in de ver
gaande veranderingen die bezig zijn zich
te voltrekken in het publiceren en aan de
eindgebruiker ter beschikking stellen c.q.
verkopen van boeken en tijdschriften. Een
van de interessante uitkomsten is de her
schikking naar nieuwe samenwerkingsver
banden die in eigen beheer op het World
Wide Web gaan publiceren. Roquade
Electronic Services for Scientists (http://
www.roquade.nl/). dat onder andere de
nieuwsbrief Historia Informatica onder
haar hoede heeft genomen, is daarvan een
voorbeeld.
De archivaris
In het artikel 'De groei van de stede
lijke administratie eerste helft 14de eeuw'
(2000/5) beschrijft de Gentse stadsarchi
varis in vogelvlucht hoogtepunten in de
groei van de stedelijke administratie en
waarschuwt voor het verlies van het
geheugen van de stad als gevolg van de
vluchtigheid van de alom gebruikte
informatietechnologie. Het artikel 'Wat
is een elektronisch archiefstuk?' (2000/1)
introduceert de oprichting van de
VVBAD-werkgroep Automatisering en
geeft een gedegen overzicht van de stand
van zaken van een tweetal Angelsak
sische onderzoeksprojecten naar de digi
tale duurzaamheid van elektronische
archieven. De werkgroep Automatisering
is gelieerd aan het project digitale duur
zaamheid DAVID, een samenwerkings
verband van het ICR1 en het stadsarchief
Antwerpen (http://www.dma.be/david/
index2.htm). Een van de projectresulta
ten is rapportage over 'De rol van de digi
tale handtekening bij het archiveren van
elektronische documenten' (2001/1).3
Op basis van de juridische erkenning van
de elektronische handtekening met de
Europese richtlijn van 13 december 1999
beschrijft het artikel hoe de techniek van
de elektronische handtekening (uniek
digitale stempeling van elektronische
documenten met behulp van hashing
gecombineerd met de publieke versleute
ling via cryptografie) bruikbaar is voor
het behoud van de integriteit van digita
le archiefstukken op de lange termijn. De
toegekende publieke sleutel is in dit
voorstel de digitale handtekening van de
archiefbewaarplaats/archivaris bij het
beschikbaar stellen van archiefdocumen
ten. Certificering van de publieke sleutel
door Trusted Third Parties de waarborg
voor eindgebruikers dat de archivaris op
te vertrouwen wijze betrouwbare elektro
nische documenten ter inzage geeft.
Marianne Vos, Student Boek,-Archief- en
Informatiewetenschap/Staflid/archivaris
Thuiszorg MH De Vierstroom BV
1 Europese Economische Gemeenschap (EEG);
Forum Données Lisibles par Machine (DLM)
http://europa.eu.int/historical archives/dlm forum/;
Information Summary on Archives (INSAR)
http://europa.eu.int/abc/doc/off/rg/nl/1q97/nlxcoAQ7.
htm; International Council on Archives (ICA).
2 Michael Buckland, On the Nature of Records
Management Theory, American Archivist, vol 57
(Spring 1994): 346-351 http://www.sims.berkelev.
edu/~buckland/rmtheorv.html
3 Digitale Archivering in Vlaamse Instellingen en
Diensten (DAVID), Interdisciplinair Centrum voor
Recht en Informatica KU Leuven (ICRI J.
Dumortier, S. van den Eynde, achtereenvolgens De
rol van de digitale handtekening bij de archivering
van elektronische documentenElektronische hand
tekening. De juridische erkenning van de elektroni
sche handtekening op http://www.dma.be/david/
index2.htm
november 2001
archievenblad
