KVAN nieuws
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
KVAN Nieuws
Bureau KVAN
Redactie Archievenblad
KVAN-Agenda 2001
Jaarrede van de voorzitter van de KVAN
20 april 2001
Bij het Archievenblad van april hebt u het jaar
verslag over het jaar 2000 van de Koninklijke
Vereniging van Archivarissen aangetroffen. U
hebt daarin kunnen lezen wat de vereniging het
afgelopen jaar gedaan heeft, want vergist u zich
daar niet in: het is niet alleen het bestuur dat iets
doet, maar het zijn vooral de leden zelf die via de
commissies en de secties kleur en inhoud geven
aan de vereniging.
Het jaar 2000 was in alle opzichten een tur
bulent jaar, niet alleen voor de KVAN maar ook
voor het totale Nederlandse archiefwezen. Alles
was in dat jaar gericht op de publieksgerichte
taken van de archiefdiensten. De staatssecretaris
van Cultuur beet daarbij het spits af door zijn
brief aan de Tweede Kamer van 7 februari 2000
die als titel meekreeg: Regionale historische centra.
Publieksgericht perspectief voor Archieven. Daarin
brak hij een lans voor een beter gebruik van de
bronnen die wij beheren en vooral voor het snel
ler beantwoorden van vragen die door onderzoe
kers gesteld worden. Of die antwoorden dan moe
ten komen uit de collecties van een archief, van
een bibliotheek of van een museum is voor de
vraagsteller minder relevant.
Mevrouw Van Diepen presenteerde in maart 2000
Archieven in de etalage. Dat is overigens iets anders
dan in de uitverkoop gedaan. Zij benadrukte heel
sterk het feit dat de toekomstige functies van de
archiefdiensten primair gericht moeten zijn op de
exploitatie, het dienstbaar maken van de collectie
aan een breed publiek. Een verdere digitalisering
van archieven is daarbij een voorwaarde, zeker
met het oog op de educatieve mogelijkheden die
onze diensten hebben. Schaalvergroting en
samenwerking tussen archiefinstellingen en
andere erfgoed- en documentatie-instellingen is
volgens haar onontbeerlijk. Mochten wij archiva
rissen nog het gevoel hebben dat haar aanbeve
lingen vooral organisatorische aspecten betrof
fen, dan wil ik u erop wijzen dat zij ook conclu
deert dat de publieksfunctie om een andere
manier van werken door archiefdiensten vraagt
en dat hiervoor vooral een cultuuromslag bij alle
betrokkenen nodig is. En dat komt wel erg dicht
bij ons en niet bij onze bazen.
Het rapport-Van Diepen is vervolgens in septem
ber door de Raad voor Cultuur van commentaar
voorzien met het advies Naar een nieuw archiefbe
stel, waarmee de Raad meteen aangaf wat er dien
de te gebeuren: het bestel moest op de schop.
Opvallend punt in het advies is dat de raad -
eigenlijk voortbordurend op het rapport van Van
Diepen - een duidelijk onderscheid maakt tussen
beheersactiviteiten en publieksgerichte taken en
dat de Raad daarbij zover gaat dat hij het beheer
in één hand wil leggen (in dit geval de rijksover
heid) en de publieksgerichte activiteiten aan de
lokale overheden wil overlaten, daarmee tegelijk
ook de financiering via die scheidslijn regelend.
Nederland zou Nederland niet zijn als vervolgens
niet al deze rapporten en adviezen in de polders
en de grote steden besproken en becommenta
rieerd zouden worden. Negen dagen geleden
vond de eerste provinciale conferentie over het
archiefbestel plaats. Die dagen zijn echter vooral
bedoeld voor de bestuurders. Hoe wij, de werkers
in het veld zoals dat zo fraai heet, erover denken,
zal blijken op de bijeenkomst die de DIVA en de
beroepsverenigingen aan het voorbereiden zijn.
Op 12 juni zullen wij in Amsterdam de gelegen
heid krijgen ons zegje te doen. Voor zover u die
dag nog niet in uw agenda hebt genoteerd, doet u
het dan vandaag.
De naam DIVA is gevallen. Hoewel DIVA en
KVAN zelfstandig zijn, opereren zij wel vaak op
hetzelfde terrein en dus moet de voorzitter van de
KVAN in zijn jaarrede enige woorden wijden aan
de relatie DIVA-KVAN. De DIVA was in 2000 nog
een stichting maar zal in 2001 een vereniging zijn
en zal vooral instellingen als leden kennen. Voor
het ministerie is de DIVA het eerste aanspreek
punt als het gaat om archieven, zoals dat in het
verleden de KVAN was. De KVAN is een beroeps
vereniging van individuele leden. Wij denken dat
daar - ook naast de DIVA - behoefte aan is. Waar
beide organisaties nog aan moeten wennen, is dat
zij naast elkaar bestaan en dat sommige activitei
ten beter door de een en andere beter door de
ander gedaan worden en weer andere activiteiten
door beide gezamenlijk. Dat vraagt nog om een
goede afstemming en een goede communicatie.
Dankzij de goede verstandhouding over en weer
zijn in het verleden bedrijfsongelukken uitgeble
ven. De besturen van DIVA en van de KVAN zijn
van mening dat structurele onderlinge communi
catie van het grootste belang is.
Een groot voordeel van DIVA is dat de inzet die
door de medewerkers van verschillende diensten
geleverd wordt, nu gehonoreerd kan worden.
Daarmee is een zakelijke relatie ontstaan die
broodnodig is. Onze financiële positie maakt het
vooralsnog onmogelijk om bijvoorbeeld redac
teuren van het Archievenblad of commissieleden
te honoreren, hoe bescheiden dan ook. Daardoor
36
KVAN nieuws
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
ben je als vereniging afhankelijk van de goede wil
van de collegae die steeds weer gevraagd worden
en ook van hun bazen, die het goed moeten vin
den dat diensttijd besteed wordt aan het alge
meen belang. Zo wil ik de activiteiten in dienst
van de KVAN toch wel betitelen. Wij constateren
steeds meer dat archiefdiensten hun eigen priori
teiten hebben en nog wel bereid zijn uren af te
staan aan de KVAN. Gelet op de druk die op de
diensten ligt, kan aan die bereidheid misschien
sneller een einde komen dan wij hopen. Wat dat
betreft, is het goed dat DIVA de mogelijkheden
heeft een financiële vergoeding voor de prestaties
te geven. Als KVAN-bestuur hebben wij besloten
in ieder geval de hoofdredacteur van het
Archievenblad een financiële vergoeding te geven,
omdat het niet meer van deze tijd geacht wordt
zoveel tijd van een organisatie of zoveel vrije tijd
van een collega in beslag te nemen.
Het Archievenblad is genoemd. In de visie van het
bestuur is ons Archievenblad van onschatbare
waarde voor de beroepsvereniging. De gewone
leden merken via het blad dat tien keer per jaar
bij hen thuis komt toch het meeste van de vereni
ging. Dat Archievenblad wordt door ons dan ook
als het bindend element gezien en daarom ook
hebben wij steeds geprobeerd - ondanks de
beroerde financiële situatie - het blad overeind te
houden. Dat dit gelukt is, is in eerste instantie een
verdienste van de redactie die er in geslaagd is
niet alleen tien nummers uit te brengen, maar
ook tien nummers met een zeer gevarieerde
inhoud en met een aantrekkelijke opmaak. Wij
moeten er alles aan doen op de ingeslagen weg
verder te gaan, maar om dat te kunnen doen
heeft de redactie nieuwe leden nodig. Ik roep u
daarom op bij u zelf te rade te gaan en te bezien of
u geen goed redactielid zou kunnen zijn voor het
Archievenblad. Het is nergens voor nodig beschei
den te blijven wachten tot u gevraagd wordt!
Doordat de productie het afgelopen jaar gewij
zigd is, hebben we de kosten sterk weten terug te
dringen en heeft het blad zelfs gezorgd voor een
betere financiële positie van de vereniging, waar
het vorig jaar nog sterk verlies geleden werd. De
jaarcijfers tonen dat duidelijk aan, maar ik moet
er wel bij opmerken dat de kosten van de bureau
redactie niet naar het blad worden doorberekend.
Zoals bij het Archievenblad zijn wij ook bij de
commissies en de secties sterk afhankelijk van het
enthousiasme en de bereidheid tot inzet van onze
collegae. Kunt u zich realiseren wat het betekent
studiedagen voor de KVAN te organiseren?
Hoeveel tijd en moeite daarmee gepaard gaan?
Gelukkig zijn er nog steeds collegae te vinden die
het willen doen, maar ook hier gaat het spreek
woord op dat vele handen licht werk maken.
De jaarrekening laat zien dat er een klein positief
saldo is. Het is niet veel, maar toch, het is er.
Voordat we nu denken dat we het ergste achter de
rug hebben, wil ik er wel op wijzen dat onze ver
eniging in het jaar 2000 nog financieel onder
steund werd door het ministerie van OCenW.
Deze ondersteuning is met ingang van 2001 weg
gevallen. Dit jaar is derhalve een testjaar. Onze
nieuwe penningmeester is even streng als de vori
ge en er worden alleen maar uitgaven goedge
keurd als ze gedekt zijn. En zo hoort het in feite
overal te zijn.
Nog een enkel woord over een mogelijke samen
werking met de andere beroepsverenigingen.
Daar zijn we het afgelopen jaar nog niet veel ver
der mee gekomen. Maar het bestuur is vast van
plan om de gesprekken met de SOD voor te zetten
en vervolgens met de NVBA. Met die laatste
beroepsvereniging hebben we al via het
Archievenblad een relatie, maar intensivering van
de contacten ook met de NVBA is gewenst en
noodzakelijk.
Graag maak ik
van de gelegenheid
gebruik om in deze
vergadering afscheid
te nemen van de
bureaumedewerkster
Marieke de Haan. Per
1 juni aanstaande
zal zij in een nieuwe
werkkring aan de
slag gaan. In de drie
jaar dat ze gewerkt
heeft voor de KVAN
is ze een rots in de
branding geweest,
die alles weet en
iedereen kent. Het
zal moeilijk zijn om
een goede opvolger
te vinden. Natuurlijk
vinden we het leuk
dat haar carrière
voortgaat. Het ge
tuigt van haar be
trokkenheid en ver
antwoordelijkheids
besef, dat ze het
bestuur heeft aangeboden om de vereniging
vanaf 1 juni nog drie maanden gedurende één
dag per week terzijde te staan. We feliciteren
Marieke met haar nieuwe baan én haar nieuwe
werkgever - de Archiefschool - met een uitsteken
de medewerker.
Almanak 2000
De Almanak van het
Nederlands Archiefwezen 2000
is een praktisch hulpmiddel
voor eenieder die werkt met
archieven. Een extra exem
plaar op de werkplek is dus
geen overbodige luxe! Prijs:
47,50. Bij het bureau kunt u
ook het adresbestand van de
Almanak bestellen.
7.9 Hoogheemraadschap van
Rijnland
E-mail: archief@rijnland.nl
37
mi
Bureau Koninklijke Vereniging
van Archivarissen in
Nederland.
Voor informatie over de KVAN,
bestelling van publicaties, aanmel
ding voor activiteiten en wijzigin
gen in de ledenadministratie kunt
u contact opnemen met het
bureau. Kopij voor het
Archievenblad, berichten voor deze
rubriek en mutaties in de Almanak
van het Nederlands Archiefwezen
kunt aan het bureau van de KVAN
doorgeven.
Marieke de Haan
Cruquiusweg 3 I
1019 AT Amsterdam
Tel. (020) 462 77 27
Fax: (020) 462 77 28
E-mail: bureau@kvan.nl
Internet: www.kvan.nl
Postbank Bureaurekening: 84767
I 2 juni: Discussie Archiefbestel
20 september:
Studiedag KVAN
23 november:
Algemene Ledenvergadering
Dames en heren,
Archiefbestel
Samenwerken
archievenblad
juni 2001
Bureaumedewerkster vertrekt
Mutaties in de Almanak
Marieke de Haan
neemt de bloemen in
ontvangst die zij kreeg
vanwege haar afscheid
bij de KVAN.
urn 2001
archievenblad
