m
Archievenblad
Adieu, vorige eeuw
Op initiatief van de reeds lang bestaande
multidisciplinaire werkgroep De Negen
tiende Eeuw is onlangs ook een stichting
van die naam opgericht. Deze heeft zich
ten doel gesteld in het najaar van 2000
een groot publiek te attenderen op de
verworvenheden van de 19e eeuw en
waardig afscheid te nemen. Tal van instel
lingen, musea en individuen re-ageerden
hier zeer positief op en informeerden de
stichting over hun activiteiten die in dat
kader zouden passen. De stichting wil de
ideeën en plannen goed op elkaar
afstemmen en de krachten bundelen. In
ieder geval zal er een congres plaatsvin
den met als titel 'de toekomst van de
negentiende eeuw', worden er tentoon
stellingen aan het onderwerp gewijd en
kunnen normaal niet voor het publiek
geopende instituten en collecties wor
den bezocht. Ook verschijnt er een
prachtboek met als onderwerp het 20e
eeuwse beeld van de 19e eeuw. Het uit
voerend comité van de stichting bestaat
uit Maria Mathijsen (hoogleraar 19e
eeuwse letterkunde UvA), Norbert van
den Berg (oud-bibliothecaris UvA),
Andreas Bluhm (hoofd afdeling tentoon
stellingen Vincent Van Gogh Museum),
Annemarie Veis Heijn (directeur De
Nederlandse Museumvereniging) en
Mariet Willinge (hoofd collectie Neder
lands Architectuurinstituut)
Adieu,
vonge eeuw
Rectificatie
CR, interdisciplinair vakblad voor Conservering en Restauratie.
In het themanummer van augustus jl.
werd het vakblad CARE voor conserve
ring en restauratie vermeld. Het daarin
genoemde redactieadres was niet juist.
Tevens is onlangs de naam van het blad
gewijzigd en heet het nu CR, interdiscip
linair vakblad voor Conservering en
Restauratie. Het is een uitgave van de
Stichting Publicaties Conservering en
Restauratie (SPCR) die personen en
instellingen zonder eigen middelen hier
toe, ruimte wil bieden - door een artikel
of i.d. - om aandacht te vragen voor een
conserveringsproject of onderzoek. Het
is bestemd voor professionals die werk
zaam zijn op het gebied van conserve
ring en restauratie van cultureel erfgoed
en verschijnt vier maal per jaar. Naast de
traditionele restauratiedisciplines zoals
schilderijen, papier, hout en textiel
komen ook 'jongere' disciplines aan bod
zoals kunststof, fotografisch materiaal
etc.
Website Raad voor Cultuur
Vanaf heden is de Raad voor Cultuur ook op
het Internet te bezoeken. De website bevat
niet alleen achtergrondinformatie over de
samenstelling van de raad en de leden, maar
ook actuele nieuws- en persberichten en inte
ressante publicaties. Daarnaast zijn de meeste
adviezen van de raad integraal te down
loaden, zoals de in het jaarverslag over 1998
vermeldde adviezen van de sector Archieven.
Die sector kent twee commissies: de
Bijzondere commissie adviseert over zaken
op het gebied van selectie en de Algemene
commissie behandelt alle andere zaken. De
komende periode wordt de site nog uitge
breid met informatie over de advisering in
het kader van de cultuurnotaperiode.
Reacties per e-mail zijn welkom!
Digitale volkstellingen
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
brengt CD-Rom uit
Vanaf 1 september zijn op CD-Rom en via
Internet de gedigitaliseerde volkstellingen
1795-1971 beschikbaar. Deze publikatie ter 1
gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het
CBS kwam tot stand in samenwerking met I
het Nederlandse Instituut voor Wetenschap- j
pelijke Informatiediensten (NIWI). Met
behulp van deze digitale volkstellingen kan
iedere geïnteresseerde zich een beeld vormen
van de ontwikkeling van de Nederlandse I
bevolking, samenstelling en economie, jl
Bevolkingsgroei, vergrijzing, vrouwenarbeid,
buitenkerkelijkheid, gemeentegrootte, woon- I
situatie, grootte van huishoudens en nationali- ;j
teit vormen slechts een greep van het scala
van onderwerpen waarvan de digitale volk- ;i
stellingen een overzicht biedt.
Het overzicht bestrijkt twee eeuwen: in 1795 I
werd de eerste volkstelling gehouden, in
1971 de laatste. De eerste telling die het CBS 1
uitvoerde was die van 1899. De resultaten
hiervan zijn in meer dan 200 boeken (ruim
42.000 pagina's) opgenomen. Via microfilm
scanning zijn al deze gegevens gedigitali
seerd.
8 Archievenblad
December 1999
Archievenblad
TOP-overle
1 oktober 1999 waren Chris Streefkerk
(KVAN), Maarten van Boven (RAD), Marcel
Duijghuisen (KALO), Marianne Loef
(LOPAI), Frans Hoving (DivA) in het
Provinciehuis Noord-Holland te Haarlem
bijeen. Harry Kamphuis (SOD) en Lieuwe
Lieuwes (Raad voor Cultuur) hadden zich
afgemeld.
Heeft het TOP-overleg nog zin nu DivA
als overleg- en samenwerkingsforum van
het hele archiefwezen optreedt? Voor
lopig blijft er behoefte aan halfjaarlijks
informeel overleg tussen vertegenwoordi
gers van het openbare archiefwezen, als
'geïnstitutionaliseerde wandelgangen'.Wel
kunnen de uitnodigingen voortaan van
DIVA uitgaan en de data zoveel mogelijk
aan DIVA-vergaderdata gekoppeld wor
den, te beginnen met de volgende keer
(voorjaar 2000).
De KALO beraadt zich op haar rol nu
DivA veel taken overneemt. Wanneer
gekozen wordt voor de verenigingsvorm
levert participatie van kleinere gemeenten
en gemeente-archieven binnen DivA pro
blemen - o.a. een financiële drempel - op.
DivA en andere aanwezigen vinden deel
name van kleinere instellingen toch
belangrijk, wellicht is financiële participa
tie naar grootte een oplossing.
Het LOPAI deelt mee dat de gezamenlijke
nota 'Op weg naar een sluitend net van
professioneel archiefbeheer' door de pro
vinciebesturen en door het IPO is vastge
steld als uitgangspunt voor beleid (IPO-
cultuurbrochure). Dit zal zijn weerslag
hebben in de provinciale cultuurnota's en
-convenanten met OCW. De nota is ook
verzonden aan 'het archiefveld', verdere
uitwerking op regionaal niveau. Op 7
oktober volgt in het kader van het project
Archiefbestel een bijeenkomst met rijks-,
provinciale en gemeentelijke inspecteurs
over'de toekomst van het archieftoezicht.'
Zolang de ministeriële regeling er nog
niet is hebben de provincies de bouwre-
gels voor archiefbewaarplaatsen en -ruim
ten als beleidsregels vastgesteld. Landelijk
zijn er gesprekken met Nederlands Politie-
instituut over personele bezetting DIV-
functie bij de regiokorpsen. Naar aanlei
ding van minder goede ervaringen met
uitbesteding van archiefbewerking stuur
den de inspecteurs aan alle gemeenten
etc. een model-contract uitbesteding.
De RAD meldt dat het Algemeen Rijks
archief Nationaal Archief wordt. Om de
profielschets voor te bereiden is een pro
jectgroep in het leven geroepen waarin
naast OCW en de RAD ook DivA is verte
genwoordigd. Dit met het oog op de rela
ties van het Nationaal Archief met overige
archiefwezen. Het Deltaplan Cultuur
behoud stopt in 2001. De behoudsfunctie
van de rijksarchieven (ateliers) kan geclus
terd worden met het ICN waarmee de ate
liers ook taken voor de andere overheden
kunnen uitvoeren. Massa-conserverings
projecten kunnen uitbesteed worden. De
gemeente-archieven hebben overigens tot
nu toe bijzonder weinig geprofiteerd van
het Deltaplan, dat in de uitvoering geheel
aan de rijksarchieven ten goede is geko
men. Het zou in dat kader goed zijn wan
neer het archiefwezen (DivA) bij het
ministerie pleitte voor voortzetting ten
behoeve van de gemeenten. Ook de pro
vincies kunnen hierin iets betekenen,
enkele provincies hebben al kleine
'Deltaplannen voor de archieven' in
samenwerking met gemeenten uitge
voerd. Metamorfoze - voor behoud bibliot
heken (handschriften en manuscripten) -
gaat ook na 2001 door.
OCW startte naast het project Archief-
bestel en het project Fusies (RHC's in de
provinciehoofdsteden) nu ook een pro
ject Implementatie Rijksarchiefinspectie.
Projectleider is de heer N. Voort van OCW.
Doel is de versterking van de Rijksarchief
inspectie als uitvloeisel van het rapport
van de parlementaire werkgroep Valk uit
'98. Mogelijk wordt de RAI bij Binnen
landse Zaken ondergebracht, in elk geval
komt ze organisatorisch los van de
Rijksarchiefdienst. Er wordt ook nage
dacht over een Informatiewet los van de
Archiefwet. Die wet zou gaan gelden voor
de niet-overgebrachte archieven en alle
andere overheidsinformatie, inclusief pri
vacy- en openbaarheidsregels. De Archief
wet zou alleen een cultuurwet worden.
De meeste aanwezigen betwijfelen zeer of
het loslaten van de 'levensloop-gedachte'
van archieven wel in het belang van een
goed archief- en informatiebeheer is.
De KVAN steekt momenteel veel energie
in de totstandkoming van DivA, zowel
personeel (bureau) als financieel. Het
Archievenblad heeft zich ontwikkeld tot
een meer opiniërend blad zoals de
bedoeling was. Nu het geen langere en
meer wetenschappelijke bijdragen meer
plaatst, is daar een nieuw platform voor
gevonden: de serie jaarboeken van de
Stichting Archiefpublicaties (SAP). Deze
stichting is op initiatief van de KVAN
nieuw leven ingeblazen. Het eerste SAP-
Jaarboek wordt aangeboden op 15 okto
ber tijdens de studiemiddag van de KVAN,
heeft als onderwerp het 'nieuwe paradig
ma in de archivistiek'. Het wordt onder
andere gebruikt als lesmateriaal voor de
na- en bijscholingscursus van de
Archiefschool. Op 18 november volgt een
studiedag over het 'nieuwe beroepspro
fiel' van de archivaris. De KVAN blijft een
rol zien voor zichzelf naast DivA als
beroepsvereniging, met taken als deskun
digheidsbevordering en (internationale?)
contacten.
Het nieuwe concept beleidsplan van
DivA zal binnenkort in het bestuur wor
den besproken. De aanwezigen vinden dat
er nu teveel instaat en dat er keuzes nodig
zijn. In uitvoerende zin zal DivA niet alles
zelf gaan doen maar vooral veel projekten
initiëren en coördineren, en daar geldstro
men voor creëren. Het project digitalise
ring archieven met subisdie van de
Mondriaanstichting was daarvan een goed
voorbeeld. DivA gaat officieel en feestelijk
van start op 12 oktober.
De volgende vergadering zal in het voor
jaar 2000 zijn. De uitnodiging zal van het
DivA-bureau uitgaan en indien praktisch
mogelijk aan een DivA -vergaderdatum
gekoppeld worden.
December 1999
Archievenblad 9
Wie zich wil aansluiten bij dit initiatief en/of meer infor
matie wil, kan contact opnemen met
Verstegen Stigter, culturele projecten
Prinsengracht 583 IV, 1016 HT Amsterdam
Te.: (020) 623 54 51
Fax: (020) 623 14 74
e-mail: verstigt@euronet.nl
Informatie over abonnementen en prijzen:
Administratie CR, c/o secretariaat VeRes,
Postbus 11503,1001 GM Amsterdam
Tel/Fax: (020) 670 33 28
Redactie CR (voor aanleveren kopij):
drs. Andrea A. Kroon (hoofdredacteur)
Thomsonlaan 94, 2565 JE Den Haag
Tel/Fax: (070) 360 31 29
e-mail: andreakroon@yahoo.com
www.conserveer.nl
www.cultuur.nl
cultuur@cultuur.nl
Marianne Loef
