hiv
i
A
InfoQuest b.v.
DEVENT itc^
V yj yy I
Developers Inventors in IT
Toepassingsgebieden van het Atlantis
multimedia archiefsysteem.
Topografisch Historische atlas
Musea
Notariële en rechterlijke akten
Bibliotheken
Bouwkundige en technische tekeningen
Architecten-/ingenieursbureaus
Raadsinformatiesystemen
EUAN 1
Archievenblad
Archieven zijn goed vertegenwoordigd op het Web. Prachtsites, collectiegidsen, inventarissen, noem maar op. Hun aantal neemt maandelijks toe. Een
groei die roept om normalisering, waarop diverse antwoorden komen. Wat is wijs?
De beste gids op archiefgebied wordt aan
de Universiteit van Idaho bijgehouden
door Terry Abraham en noemt meer dan
3300 sites over de gehele wereld. Niet al
die sites zijn interessant. Soms bevatten ze
nauwelijks meer dan een prachtfoto, en
mag men blij zijn een e-mail adres te vin
den. Maar er zijn er die behalve een alge
mene beschrijving van het bezit ook een
goed geannoteerde collectiegids aanbie
den, of zelfs de mogelijkheid de inventa
rissen geheel of gedeeltelijk te doorzoe
ken. Hun aantal neemt maandelijks toe.
Deze krachtige groei heeft haast vanzelf
sprekend geleid tot een even krachtige
roep om normalisering. En haast even
vanzelfsprekend is op die roep meer dan
één antwoord gegeven, met de onvermij
delijke afkortingen erbij. De Universiteit
van California te Berkeley ontwikkelde
enkele jaren geleden de Encoded Archival
Description (EAD), waardoor nu in de
Verenigde Staten de ene na de andere
inventaris op het Web verschijnt. Maar de
EAD sluit niet zonder meer aan op de
ISAD(G), de General International Stan
dard Archival Description, waarvoor de
International Council on Archives intus
sen de regels had opgesteld. Aan de hand
van ISAD(G) laat ieder archief zich fraai
beschrijven, maar hoe het resultaat elec-
tronisch toegankelijk kan worden ge
maakt, blijft onbesproken. Ook de achter
liggende gedachten zijn niet dezelfde. De
EAD is een produkt van het Ameri-kaanse
pragmatisme, terwijl ISAD(G) eerder uit
drukking geeft aan een systematische filo
sofie.
Yankee besmetting
Waar over normalisering gesproken
wordt, is de politiek meestal niet ver te
zoeken. Vooral op het Europese vasteland
bestaat een bijna principieel wantrouwen
tegen Transatlantische oplossingen, die
dikwijls meer door de markt dan door
Cartesiaanse logica worden bepaald. Toen
de Bibliothèque Nationale indertijd be
sloot een Canadees bibliotheeksysteem
aan te schaffen, besloot ze tegelijk dit van
de grond af te laten herschrijven om iede
re mogelijke Yankee besmetting uit te
bannen (formeel waren er andere rede
nen). Het is niet geheel uit te sluiten dat
de huidige pogingen om EAD en ISAD(G)
met elkaar en met nog andere regels te
verzoenen uiteindelijk op zulke overwe
gingen schipbreuk lijden.
Maar er zijn ook twee politieke ontwikke
lingen die onverwacht prettige gevolgen
zouden kunnen krijgen. De eerste is wat
men de voortschrijdende Europese inte
gratie noemt, de tweede de devolution
binnen het Verenigd Koninkrijk. Die laat
ste ontwikkeling heeft er onder meer toe
geleid dat het archiefwezen in Schotland,
waar het Scottish Record Office is omge
doopt tot de National Archives of
Scotland (NAS), momenteel een koorts
achtige activiteit aan de dag legt. Terwijl
in het nieuwe binnenland een Scottish
Archive Network van de grond komt,
heeft de NAS in het nieuwe buitenland
het initiatief genomen tot de oprichting
van een European Union Archive
Network, waarvan de afkorting zelfs een
Schotse voornaam is. Dit initiatief heeft
intussen financiële steun verworven uit
het Info2000-programma van het dertien
de Directoraat - Generaal van de Europese
Commissie. Naast de Schotten nemen het
Zweedse Riksarkivet, de Italiaanse archief
dienst en het Internationaal Instituut voor
Sociale Geschiedenis (IISG) deel.
Slechten van barrières
Kort en goed komt het erop neer dat
EUAN de toegang tot het bezit van de ver
schillende nationale archieven in de
Europese Unie wil vergemakkelijken door
het slechten van de bestaande techni
sche, culturele en taalbarrières. Het nut
daarvan ligt alleen al voor de hand wan
neer men bedenkt dat alle Europese sta
ten vele documenten over alle andere
Europese staten herbergen. Dat ieder land
zijn archieven in de landstaal beschrijft,
kan moeilijk worden verhinderd. Maar er
moet iets te doen zijn aan de problemen
veroorzaakt door de diversiteit van de
organisatie, terminologie en uitrusting
van de nationale instellingen. Onvermij
delijk zal ook de genoemde normalise
ringskwestie aan de orde komen. Het zou
daarbij een voordeel kunnen blijken dat
de EUAN-deelnemers niet uit de politiek
zwaarstwegende delen van Europa afkom
stig zijn.
Met open armen ontvangen
Wat doet het IISG tussen de nationale
giganten? Het gerucht wil dat het voor
het project is uitgenodigd, nadat de
Nederlandse Rijksarchiefdienst besloten
had van deelname af te zien. Maar hoe het
ook zij, het is met open armen ontvangen
vanwege zijn grote Europese collecties en
de ervaring die het de laatste jaren met
archiefontsluiting op het Internet heeft
opgedaan. Het Instituut is de enige EUAN-
deelnemer die zijn collectiebeschrijvin
gen al op het Web aanbiedt. Als lid van de
Research Libraries Group heeft het ook
vergaande plannen voor het beschikbaar
stellen van inventarissen in EAD-vorm.
Het is gezien zijn aard zeer geïnteresseerd
in de internationale ontwikkelingen op
het gebied van archiefontsluiting, en
hoopt het een en ander op te steken.
De eerste EUAN-bijeenkomst vond in
februari in Edinburgh plaats. Het project
heeft een looptijd van twee jaar en staat
open voor vele vormen van samenwer
king. Eén partner heeft zich al aange
diend: het Info2000-project European
Visual Archive. 3
November 1999
Archievenblad 19
Stel u bent verantwoordelijk voor het beheer van een historisch archief,
een bibliotheek of een archief van een gemeente of architectenbureau.
Dan wilt u gebruikers zo laagdrempelig mogelijk toegang verschaffen tot
uw archief. En dat zonder een al te zware aanslag op uw eigen perso-
Sneeisbudgetten. Dan moet u eens met de
specialisten van InfoQuest gaan praten.
InfoQuest kan u een compleet geau
tomatiseerd systeem leveren en
implementeren, waarmee gebrui
kers snel en eenvoudig zowel via
studiezaal als via internet uw
archief kunnen raadplegen en
eventueel documenten kunnen
bestellen
Wilt zeker zijn dat uw multimedia
archief klaar is voor de toekomst? Neem
dan contact op met InfoQuestZij
kunnen u alles vertellen over
de standaard modules
die voor uw situatie
relevant zijn.
P o s t b u s L 0
3750 (SB Bunschoten
Telefoon: 033-2112277
fax: 033 - 21122 7 0
^E-mail: office3deventit.nl
WEB: u w w d e v e n t 11 6:1
Postbus EO
3750 G B Bunschoten
Telefoon: 033-31(10 835
fax: 033-2112270
E-mail: office3infoquest.nl
HEB: www.infoquest.nl
oto's met dank gemeentearchief
lergen op Z&om.
Door Jaap Kloosterman
Dit artikel verscheen eerder in Historia Informatica, nr. 2,
jaargang 6, juni 1999. Het Archievenblad kreeg toestem
ming het - in licht bewerkte vorm - over te nemen.
