Kras oten
SN
warn
werkweek
57
Websites
Archievenblad
54 Archievenblad
Augustus 1999
Archievenblad
De eerste maandag van augustus. Er heerst een hittegolf. Nederland is met vakantie. Toch is
het op de perrons en in de treinen niet echt minder druk dan gewoonlijk. De vakantiegangers
compenseren gedeeltelijk het verlies aan forenzen. Na twee maanden pendelen tussen
Middelburg en Schiedam ken ik er veel van gezicht. Waar zouden zij werken? Tot nu toe heb
ik niemand kunnen ontdekken die ook in dienst is van de Gemeente Schiedam.
September 1999
Archievenblad 3
Door Bert van Zanen
Het internet werkt ongeveer hetzelfde als krasloten. Vol verwachting kras je het beeld zichtbaar, hopend op een treffer. Hoe meer er mee doen, hoe
groter de pot en daarmee de kans op een prijs. Alleen, bij krasloten blijf je bij mislukken gespaard voor onzin. Bij internet moet je veel vermoeiende niets
zeggende flauwekul doorwerken om tot iets bruikbaars te komen. Zelden een echte treffer.
Het hangt af van de slinkse internet-gebruiker of die rijstebrijberg is in te dammen. Hoe slimmer de vraag, hoe compacter het antwoord. Neem nu als voor
beeld de overall-zoekmachine 'Metacrawler', die op het woord 'zilvervisje' zeven treffers geeft: I. CCC, Collection Care Consult. Geluk! Dit is een bedrijf
dat support verleent bij preventie en bestrijding. Een treffer waar je wat aan kunt hebben; 2. Een simpel flauw spelletje; 3. Een artikel in het blad van Artis;
4. Een stompzinnige insectenhoroscoop; 5. www.vapona.com: bevat een insectenkalender voor de 10 meest algemene plaaginsecten (wanneer is het dier
actief in een jaar). Met beschrijvingen die bij het openen ervan wemelen van de fouten. Een mijt is zeker geen kever!; 6. Een oproep tot onderzoek door stu
denten vanTU Eindhoven: Zilvervisjes in een Eindhovense school: 7. Dezelfde verwijzing als 6. Zoeken op 'ovenvisjes' gaf aanvankelijk geen treffers, maar na
enig proberen leverde dat een verwijzing op naar het tijdschrift van Artis. Hetzelfde artikel als bij het zilvervisje. Beiden worden erin genoemd, maar het
gaat over het zilvervisje.
Daarna internationaal gezocht op 'Silverfish'. Dat leverde een aantal hits op. Voornamelijk bestrijdingsspuitbussen en een enkele universiteit die een over
zicht heeft gepubliceerd van insecten in 't algemeen. De aardigste site was nog: www.bugspray.com met een Silverfish Selection Page.Voor een echte bestrijder
te summier, voor huis-, tuin- en keukengebruik voldoende.
Nu past hier meteen een waarschuwing: De aangeraden middelen gelden voor het betreffende land. Een spuitbus tegen zilvervisjes mag alleen in dat land gebruikt worden en zeker niet
in Nederland. Ongeacht welk middel: als het een bestrijdingsmiddel is moet het voorzien zijn van een N-nummer. Dat wil zeggen dat het aangeboden aan en goedgekeurd moet zijn
door het College Toelating Bestrijdingsmiddelen (CTB) te Wageningen. Ook een waarschuwing voor het direct overzetten van biologische gegevens naar Nederlandse omstandigheden
is hier op zijn plaats. De meeste klimaten komen niet overeen en dus ook niet de broedgegevens van het betreffende dier. Alleen algemeen gedrag is misschien bruikbaar!
De andere hits betroffen muziekstukken en een label voor grammofoonplaten (?).Voor de Engelse naam van ovenvisje 'firebrat' kwamen drie pagina's
met hits. Ook hier weer een muziektitel en wat beschrijvingen van het dier in Canada.
Al met al vrij summier en teleurstellend. Het eerste het beste boek op mijn boekenplank geeft het tienvoudige aan informatie die er wel toe doet.
Voor pure informatie moet je dus niet op internet zijn. Wel handig is uitwisseling van ervaringen. Op mijn conserveringsterrein is dat in de eerste plaats:
CoOL (Conservation OnLine). Van hieruit kun je op verschillende sites komen die meer of minder informatie kunnen bevatten over conservering in de
breedste zin van het woord. Ook zijn sommige een platform voor een forum op verschillende terrein.
CoOL is te bereiken op: http://palimpsest.stanford.edu/xxxxxx. De 'xxxxxx' staat voor de onderstaande organisaties (alleen afgekort):
icom. res. abbey, avl. bapnet, bavc, cci, chicora. cimi. ecco, gbw. georgia, harvard, ifla ims, Ic. mla. nara, nps, ota, spnhc, takiact, veres, victoria
De nuttigste hiervan zijn: veres met een ethiekcode en cci met aanbevelingen wat betreft potentiële biologische gevaren.
Nuttige web sites
AV audio-visueel
M materiaalkennis
I instituut
B biologische kennis
Lliteratuur
CR conservering restauratie
Internationaal
Alliance for Canada s Audio-Visual Hertitage: http://ww.rcc.ryerson.ca
American Chemical Society: http://www.acs.org
American Film Institute: Http://www.afionline.org
American Library Association: http://www.ala.org
American Memory Library of Congress: http://lcweb2.loc.gov
American Museum of Papermaking: http://www.ipst.edu
AMIA (Association of Moving Image Archivists): http: www.amianet.org
AMIGOS Bibliographic Council: http:/ /www.amigos.org
ARL Publication Catalog: http://www.arl.org
Art Conservation (University of Delaware art conservation department): http: seuratart.udel.edu
Association for Information and Image Management International: http://www.aiim.org
Book Arts Web: http://www.dreamscape.com
British Library PORTICO: http://portico.bl.uk
Canadian Association for Conservation: http://www.cac-accr.ca
Canadian Heritage Information Network: http://www.chin.gc.ca
CBBAG (Canadian Bookbinders an Book Artists Guild): http://www.cbag.ca
CD Information Center: http://www.cd-info.com
Coalition for Networked Information: http://www.cni.org
Colorado Preservation Alliance: http:/www./adin.org
Commission on Preservation and Access: http://www.dir.org
Conservation Center: http://www.ccaha.org
Council on Library and Information Resources: http: www.dir.org
Cyber Stacks (Iowa State University): http://www.public.iastate.edu
Digital Library Federationhttp://www.dir.org
Digital Reconstruction of Old Motion Picture Films: http://www.digital-restoration.ethz.ch
DLM Forum: Guidelines Using Electronic Information http://www2.echo.lu
Eurek Alert! (research archives) http://www.eurekalert.org
European Commission on Preservation and Access: http://www.knaw.nl/ecpa/
Forensic Scientist http://www.quincy.ca
Friends of the World T reasures: http://www.fwunesco.org
Georgia Department of Archives and History: http://www.sos.state.ga.us
Getty Conservation Institute: http://www.getty.edu
GPO Access (US Government Printing Office)http://www.access.gpo.gov
Heritage Preservation (NIC): http://www.heritagepreservation.org
ICCROM: http://www.iccrom.org
IFLA Core Programme for Preservation and Conservation (PAC): http://www.nlc-bnc.ca
Image Databases and IMAGELIB listserv archives (University of Arizona):
http://dizzy.library.arizona.edu
Institute of Museum and Library Services: http://www.imls.fed.us
Institute of Paper Science and Technology: http://www.ipst.edu
International Institute for Conservationhttp://www.natmus.dk
ISO (International Standards Organization): http://www.iso.ch
Library of Congress: http://lcweb.loc.gov/preserv
Library-Oriented Lists and Electronic Serials (University of Houston): http://info.lib.uh.edu
AV
M
AV
I
I
CR
AV
L
L
CR
AV
L
CR
AV
I
CR
CR
CR
I
I
I
AV
AV
I
CR
CR
I
I
CR/I
L
I
CR
CR
CR
CR
NARA Preservation: http://www.nara.gov CR
National Endowmentfor the Humanities: http://neh.fed.us I
National Fire Protection Association: http://www.nfpa.org CR
National Information Standards: http://www.niso.org M
National Information Services and Systems: http://www.niss.ac.uk M
National Library of Canada: http://www.NLC-BNC.CA
National Media Lab: http://www.nml.org AV
National Preservation Office (British Library): http://www.bl.uk CR
NCPTT (National Center for Preservation Technology and Training): http://www.ncptt.nps.gov CR
NEDCC (Northeast Document Conservation Center): http://www.nedcc.org CR
Newsletter Library (links toonline newsletters): http://pub.savvy.com I
NHPRC (National Historical Publications and Records Commission): http://www.nara.gov I
North Carolina Preservation Consortium: http://www.cobeskill.edu CR
Oak Knoll Books: http://www.oakknoll.com L
OPAC97 (British Library): http://opac97.bl.uk L
Papers and Watermarks in Greek Manuscripts Archive: http://abacus.bates.edu CR/M
PRESERV (RLG Preservation Program): http://www.rlg.org CR
Preservation Educators' Exchange: http://www.well.com CR
Preserving Access to Digital Information: http://www.nla.gov.au A V
Pulp and Paper Jumplist: http://pulpandpaper.net M
Regional Alliance for Preservation: http://www.solinet.net CR
RLG DigiNews (web-base quaterly NL): http://www.rlg.org AV
Scientific American: http: www.sciam.com L
Sick Building Syndrome (Holland Knight Government Notes): http://www.hklaw.com B
Siegl's Bookstore: http://www.gen.com L
Society of American Archivists: http://www.archivists.org
Society of Motion Picture Television Engineers: http://www.smpte.org AV
SOLINET http://www.solinet.net http://www.solinet.net AV/CR
Special Libraries Association Virtual Bookstore: http://www.sla.org L
TAPPI: http://www.tappi.org M
UNESCO - Communication. Information and Informatics Sector: http://unesco.org I
US Postal Service: http://www.usps.gov |/CR
VidiPax (Magnetic Media Restoration Company): http://www.panix.com AV
Nederland
KVAN: http://www.kvan.nl
Nederlands Filmmuseum: http://web.inter.nl.net/users/smaJfilm/ AV
LiFVA (Limburgs Film Video Archief) http://www.limbu.nl/lbmuseum/ AV
HagheFilm: http://www.haghefilm.nl AV
Janssen Film Audio Service: http://www.europlaza.com/janssen AV
AMIA (AV-archivarissen): http://www.amianeLorg AV
FIAF (Internationale Federatie van Filmarchieven): http://cinema.ucla.edu/fiaf AV
EAFA (East Anglian Film Archive): http://www.lib.uea.ac.uk AV
NFPF (National Film Preservation Foundation): http://www.unesco.org AV
Sirius (Swiss Federal Institute of T echnology University of Basel):
http: www.digital - restoration .ethz.ch A V
Audiovisual Management Education via Internet: http://silas.unsw.edu.au AV
ANSI/NAPM: http://ansi.org M
Nederlandse Museum Vereniging http://www.museumvereniging.nl I
Holland Museums: http://hollandmuseums.nl
'<2n
Door Laurens Priester
Wanneer ik om tien over acht Schiedam bin
nenwandel, is de temperatuur al 22 a 23 C.
Op weg naar het Stadskantoor beheerst
de warmte mijn gedachten. Niet zozeer die
van buiten, maar vooral de temperatuur in
het gebouw waarin naast het Gemeente
archief, de Gemeentelijke Openbare Biblio
theek, het Theater aan de Schie en andere
diensten gehuisvest zijn. De enkele jaren
oude schepping van de Amsterdamse archi
tect Hans Ruijssenaars (kosten circa 50 mil
joen gulden) was een belangrijke reden voor
mij om te solliciteren naar de functie van
gemeentearchivaris, naast uiteraard het
riante salaris. Het nieuwe Stadserfcomplex
is gebouwd rond het oude stadskantoor,
een fantasieloze kantoortoren uit het be
gin van de jaren '70. Het is uit goudkleuri
ge baksteen opgetrokken, voorzien van
een op witte pilaren steunende doorzich
tige kapconstructie. Binnen is een royale
lichtinval. Helaas heeft de gemeente uit be
zuinigingsoverwegingen niet geïnvesteerd
in koelinstallaties.Al in de lift valt de warm
te op me. Bij de receptie en in de studie
zaal is het bijna dertig graden! Ik vraag
me af of de architect een vooruitziende blik
had, gelet op de zin uit zijn website (via
www.schiedam.nl): 'In het stadsarchief
vormt de leeszaal als brandpunt tussen
de goed geoutilleerde archiefruimten de
toegang tot het verleden.'Arme medewer
kers en bezoekers, maar ook arme archief
stukken! Die krijgen een temperatuur-
schok te verduren van meer dan tien graden
tijdens hun verplaatsing van de depots
naar de studiezaal. Ik vraag aan Liesbeth
Mobach van Facilitair Bedrijf of er mobie
le airco's kunnen komen. Helaas heeft de
gemeente die niet. Wel kunnen de rook
luiken open voor meer luchtcirculatie,
maar zonder merkbaar resultaat.
Dinsdag schaven Jef Jansen en ik aan een
persbericht over een recente aankoop,
een pamflet uit 1619 vervaardigd door de
Schiedamse drukker Adriaan Cornelisz.
van Delf. Jef geeft in het persbericht uit
stekend het wie, wat, waar, waarom en wan
neer weer. De volgende dag neem ik het
mee naar mijn kennismakingsgesprek met
Helma Steekelenburg die binnen de sec
tor CES (Cultuur, Educatie en Sport) ver
antwoordelijk is voor de externe commu
nicatie. Zij zorgt voor de verspreiding. Het
gesprek komt op de inrichting van mijn
kamer naar aanleiding van een stuk in het
personeelsblad van de gemeente. Van het
klassieke meubilair van mijn ambtsvoor
ganger, Charles Jeurgens, is bijna niets blij
ven staan. Zwart en lichtgrijs zijn nu de
bepalende kleuren, de planten heb ik ver
deeld onder medewerkers. Mijn grote
trots is de draaibare prullenbak, een af
scheidscadeau van vier medewerkers van
het Rijksarchief in Zeeland, mijn vorige
werkgever. Vanuit iedere denkbare positie
probeer ik er, met wisselend succes, prop
pen papier in te gooien.
Woensdagmiddag breng ik een bezoek
aan mijn voorganger, nu gemeentearchiva
ris van Dordrecht. Charles heeft het Ge
meentearchief Schiedam een herkenbare
en erkende plaats in de gemeente en de
gemeentelijke organisatie gegeven. In
Dordrecht kan hij zijn Schiedamse erva
ring met nieuwbouw en verhuizing goed
gebruiken. Het uit 1915 stammende ar
chiefgebouw is in de jaren '70 uitgebreid,
maar voldoet niet meer. Verbouwing van
het huidige pand of verhuizen naar een
andere locatie zijn opties die men nu
onderzoekt. Ik ben hier nog nooit ge
weest, maar zodrSTTErk: studiezaal binnen
stap heb ik het idee dat ik de ruimte ken.
Ach natuurlijk... de beroemde archieffilm
van K. Schippers uit 1979, aan vele lichtin
gen van de Archiefschool vertoond, is hier
opgenomen, met een glansrol voor Peter
Horsman (veter om zijn nek) en voor de
pijprokende gemeentearchivaris Jensma die
zijn Morris pal voor de ingang van het
archief parkeerde. Er lijkt weinig veranderd.
Elke eerste vrijdagmiddag van de maand
vergadert de redactie van uw lijfblad in
Schiedam. Door een conflict met het KVAN
bestuur over de financiën scheelde het
weinig of er was geen redactie meer. Er is
een voorlopige regeling getroffen. In de
begroting voor 2000 moet de kwestie struc-
tureel geregeld zijn. Zoals verwacht beste
den we nogal wat tijd aan de oorzaken
van de spanningen. Veel blijkt terug te
voeren tot de 'natuurlijke spanning' tus
sen redactie en bestuur, een gebrekkige
communicatie, een verschil in na te stre
ven ambitieniveau en een andere inschat
ting van op stapel staande veranderingen
in het Nederlandse archiefwezen. Daar
naast vragen de komende nummers onze
aandacht. Het valt niet mee om in een
strak produktieschema tien nummers per
jaar te halen. Vooral de eindredacteur, onze
enige professionele kracht, vervult hierin
een belangrijke rol. Na afloop van de ver
gadering praat ik met Marieke de Haan van
het KVAN bureau over de verdeling van
bepaalde werkzaamheden voor het Archie
venblad tussen eindredacteur en bureau.
Mijn werkweek is ten einde en het is nog
steeds warm. Wanneer ik even over zeven
in de intercity naar Middelburg stap,
blaast de airco een weldadige koelte in
mijn gezicht. Ik neem voor twee dagen
afscheid van het 'brandpunt' van het Schie
damse verleden.