Papier-
Boekres
atoren
Niet wachten op betere tiiden.
www.sterken.nl
Wij doen gewoon alles
Ons werkterrein:
Heeft u onze internet site al eens bezocht?
STERKEN
ATELIER m
Bedrijfs-archiefservice
Joustra
- inventarisatie, bewerking herstructurering
- selectie, opschoning vernietiging
- advisering, detachering vervanging
- organisatie-onderzoek, interim-management begeleiden
van projecten
- bemiddeling bij automatisering, externe opslag
historisch onderzoek
- werving selectie nieuwe medewerkers
- bedrijfs- en ondernemingsarchieven
- overheids-archieven
- archieven van maatschappelijke instellingen
- dynamische, semi-statische statische archieven
- centrale afdelingsarchieven
- beleids-uitvoeringsarchieven
- personeelsarchieven
- kaarten, foto's en tekeningen
Preservation Management
Archievenblad
Hoewel de afgelopen jaren het wetenschappelijk onderzoek naar schade-oorzaken en conserveringsmetho
des een hoge vlucht heeft genomen, stuit de toepassing van al die kennis en expertise vaak op enorme pro
blemen. Deze constatering was voor de organiserende instellingen aanleiding voor een conferentie op
Europees niveau over 'preservation management'.
Oproep aan managers
Niet-kiezen is verliezen
Augustus 1999
Archievenblad 9
H
H
RESTAURATIE ATELIER
STERKEN BV
Atelier voor conservering en
restauratie van papier en per
kament zoals boeken, prenten,
tekeningen, grafiek,
(wand)kaarten,
charters zegels etc.
De Cloese 7-9
7339 CM Ugchelen
Tel. 055 - 5 42 3147
Fax 055 - 5 43 06 14
Mobiel 06 - 53 93 93 53
Internet: www.sterken.nl
DOCUMENTENWACHT
Documentenwacht omvat een
24 uurs calamiteitenservice en
collectie inspectie met schade
preventie als uitgangspunt.
Telefoon: bovenstaande
nummers en:
Semafoon 06 - 59 28 48 55
Jagerlaan 1a
3701 XG Zeist
Tel.: 030 - 693 32 41
GSM: 06 - 50 50 80 41
Bedrijfs-archiefservice Joustra werkt in geheel Nederland en opereert vanuit zowel Zeist als
Groningen. Wij bieden opdrachtgevers een ruime keuze uit contractmogelijkheden en hanteren
variabele tarieven. Discretie en flexibiliteit gaan bij ons hand in hand.
Door Iris Heidebrink*
De sleutelwoorden 'verbetering van het manage
ment','integrale aanpak en 'prioriteitstelling',
'budgetverwerving', 'samenwerking tussen ver
wante instellingen', 'scholing van staf en perso
neel' kwanten in alle bijdragen en in de discussies
terug. Opmerkelijk was dat de overeenkomsten
tussen musea, archieven en bibliotheken veelal
groter bleken dan de verschillen. De oproep tot
samenwerking werd dan ook unaniem onder
steund. Alle instellingen hebben dezelfde doelstel
ling: toegankelijkheid van cultureel erfgoed opti
maliseren. Dit veronderstelt een beleidsmatige
aanpak. Zoals Helen Forde hoofd van de Preser
vation Services van het Public Record Office van
het Verenigd Koninkrijk stelde:
"no access without preservation".
Na de openingstoespraken schudde de nationale
bibliothecaris van Noorwegen, Bendik Rugaas, de
deelnemers wakker met de woorden:Zorg dat
we straks niet hoeven te zeggen': 'the future was
here while we were sleeping, when we woke up
it was gone'."Dit was een oproep aan de managers.
De conferentie was niet gewijd aan onderzoek en
technieken voor conservering, maar aan de vraag
hoe met behulp van de inmiddels beschikbare
kennis realiseerbare plannen kunnen worden
opgesteld en uitgevoerd om de beschikbaarheid
en toegankelijkheid van het betreffende cultureel
erfgoed te garanderen. Behoudsbeleid richt zich
niet op een bepaald werkproces, of bepaalde
objecten, maar streeft naar een integrale aanpak
van het totale bestand en vormt als zodanig een
kernfunctie in bibliotheek- en archiefbeheer en
beheer van museale collecties. Zoals Maria Luisa
Cabral, hoofd van het conserveringsprogramma
van de Nationale Bibliotheek in Portugal naar
voren bracht: "The institution cannot be reduced
to the salvage of a particular manuscript, or to
the problem of an exhibition organization. The
approach has to be a comprehensive one".
Voorwaarde voor een integrale aanpak van
behoud is dat informatie beschikbaar is over de
materiële staat van het totale bestand. Veelal wor
den hiertoe statistische methodes gebruikt, verge
lijkbaar met de door TNO voor de Rijksarchief
dienst ontwikkelde UPAA- schade-inventarisatie.
Antonius Jammers, algemeen directeur van de
Staatsbibliotheek te Berlijn beschreef hoe de
resultaten van een dergelijke schade-inventarisa
tie geleid hadden tot nieuwe prioriteitstelling:
'Abkehr vom Prinzip der Einzelrestaurierung hin
zu einem gezielten und umfassenden Manage
ment der Bestandserhaltung'. Wanneer goede en
actuele informatie beschikbaar is, volgen er - in
het licht van de massaliteit van het probleem, de
enorme kosten van conservering en de altijd
beperkte middelen - keuzes: welke bestanden
moeten eerst geselecteerd worden voor behande
ling en welke conserveringsaanpak wordt daar
voor gekozen: verfilming, massa-ontzuring, aanve-
zelen, restaureren etc. Selectiecriteria en priori
teitstelling zijn essentieel. Rugaas vatte het bon
dig samen:'niet-kiezen is verliezen'.
Objectieve waardering van bestanden op basis
van inhoud/historische belang is moeilijk te
realiseren. Met name Jan Merril Oldham, hoofd
van het Preservation Center van de Universiteits
bibliotheek van Harvard, besteedde hier de nodi
ge aandacht aan. Het selectiebeleid is al jaren een
van de belangrijkste onderwerpen in de
Amerikaanse vakliteratuur1). Handboeken en
richtlijnen zijn vervaardigd en pilotprojecten uit
gevoerd. Als richtlijn kunnen de criteria voor
selectie ten behoeve van vernietiging/blijvende
bewaring worden gehanteerd. Doorslaggevend
moet echter de raadpleegfrequentie zijn.
Daarnaast speelt de mogelijkheid om publieke
belangstelling te wekken en fondsen te verwer
ven voor verbetering van de toegankelijkheid van
bepaalde bestanden een rol.
Bij de keuze van een behandelingsaanpak voor
een bepaald bestand gaat het om afweging van
Van 1 9 tot 21 april jl. vond
in de Koninklijke Bibliotheek
te Den Haag een Europese
conferentie plaats over het
thema 'Preservation
Management: between poli
cy and practice'. De bijeen
komst werd georganiseerd
door de European
Commission on Preservation
and Access (ECPA), Core
Programma on Preservation
and Conservation.
International Federation of
Library Associations and
Institutions (IFLA-PAC) en de
Koninklijke Bibliotheek
(KB).
De 1 36 deelnemers waren
afkomstig uit 29 landen.
Opvallend was de royale ver
tegenwoordiging van de
bibliotheekwereld. In per
centages: 80 bibliotheken.
1 5 archiefwezen. 4
musea. De overige deelne
mers vertegenwoordigden
wetenschappelijke instellin
gen. archiefopleidingen en
commerciële firma's op con-
serverings-/verfilmingster
rein. Ruim tweederde van de
sprekers werd geleverd door
bibliotheken of instellingen
die zowel bibliotheek- als
archiefmateriaal beheren.
Vijf lezingen werden ver
zorgd door afgevaardigden
uit het archiefwezen in
respectievelijk Hongarije.
Slovenië. Schotland Ierland
and Canada.
