Archievenblad
Erfgoedkoepel
voor het Nederlands
Archiefwezen en de
Documentaire
Informatievoorziening
heet DIVA
Nieuws uit het veld
Nieuws van Archiefnet
Vrijwel alle Nederlandse on-line archiefdiensten en
tientallen andere organisaties gebruiken de oudste
zoekservice voor archieven op internet,
'Archiefnet'. De afgelopen tijd is er sprake geweest
Archiefnet onder te brengen hij de nieuwe
Archiefkoepel DIVA. Omdat DIVA zich in haar digi
tale activiteiten vooral op de beroepsgroep en min
der op de gebruiker zal richten, is besloten het
beheer toch in zijn huidige vorm te continueren.
Het dagelijks onderhoud blijft daarmee bij het
Gemeentearchief Zwolle, binnenkort opgaand in
het nieuwe Historisch Centrum Overijssel.
Archiefnet is sinds kort ook eenvoudiger te vinden
ondereen eigen domeinnaam: www.archiefnet.nl
De navigatie is aanzienlijk verbeterd door clickable
maps en de uitbreiding gaat gestaag door. Inmiddels
beloopt het aantal bezoekers enkele honderden per
dag en is het aantal on-line archieven sinds juni
1998 gestegen van 20 naar 53. Door het grote
bereik van tienduizenden hits per jaar is Archiefnet
ook bij uitstek geschikt als advertentiemedium.
Bekijk hiervoor de website of informeer bij Thea
Wetsteijn naar de voorwaarden: (038) 498 24 95
Nedlib
NEDLIB staat voor Networked European Digital
Library. Het is een Europees project waarin natio
nale - en universiteitsbibliotheken, onderzoeksin
stituten, grote uitgeverijen en één archiefdienst
samenwerken. Vijftien instellingen uit negen ver
schillende landen nemen deel. De Koninklijke
Bibliotheek (KB) leidt het project, dat loopt over
de jaren 1998 t/m 2000. Eric Burger van het
Onderzoeks- en Expertisecentrum vertegenwoor
digt de Rijksarchiefdienst in dit project. Hij neemt
het stokje over van Adri van Vliet (RAN-Br) en
Charles Noordam (GA Amsterdam).
Doel van NEDLIB is praktische oplossingen te vin
den om electronische publicaties en digitale docu
menten in de toekomst toegankelijk te houden.
Het gaat dan om het ontwikkelen en vaststellen
van de daarvoor noodzakelijke functionele model
len, standaards, procedures en software. In die zin
is het project nauw verwant met Digitaal Depot
en Record Keeping System, de projecten van
Binnenlandse Zaken en de Rijksarchiefdienst.
Het geheugen van
de informatiemaatschappij
Het tweede Europese DLM-forum over machi
ne leesbare gegevens (données lisibles par
machine), een multidiscplinaire bijeenkomst
georganiseerd door de Europese commissie en
de lidstaten van de Europese Unie, zal worden
gehouden op 18 en 19 oktober 1999 in
Brussel.
Bijzonderheden over het programma zijn te
vinden op internet, evenals informatie over het
eerste forum, gehouden in december 1996. De
web-pagina is overigens nog in opbouw. Op
dit moment zijn al enkele documenten in te
zien of op te halen, waaronder praktische
richtlijnen voor het gebruik van elektronische
informatie (beschikbaar in het Duits, Engels en
Frans). Het is uitdrukkelijk de bedoeling om
via de web-pagina contacten te leggen, kennis
uit te wisselen en samenwerking tot stand te
brengen tussen de verschillende beroepsgroe
pen in het veld van de digitale informatie.
http://www.dlm.forum.eu.org
De komende maanden is de Rijksarchiefdienst in
NEDLIB vooral betrokken in het onderdeel dat
gaat over digitale duurzaamheid, long term preser
vation', geleid door de Bibliotheque Nationale de
France in Parijs. Digitale duurzaamheid is een
onderwerp waarover archiefdiensten, bibliothe
ken en onderzoeksinstituten in de hele wereld
zich het hoofd breken. Definitieve oplossingen lij
ken nog niet direct in zicht, al beginnen de
(on)mogelijkheden van migratie en emulatie zich
wel steeds duidelijker af te tekenen.
Jasmine ontsluit Friese percelen
Sinds 1995 bouwt de Werkgroep Historische
Percelen Project Het Bildt aan een geautomati
seerd systeem waarmee het Bildtregister van de
Statenlanden vanaf 1737 voor iedereen toeganke
lijk is. Het door softwareproducent Computer
Associates uit Nieuwegein ontwikkelde program
ma Jasmine zorgde in 1998 voor een doorbraak.
Het bleek moeilijk een applicatie te bouwen die
digitale informatie op een efficiënte manier
opslaat op een manier waarop je een historisch
archief moet opzetten. Jasmine is een object data
base en ontwikkelomgeving, waardoor het
gemakkelijk was een applicatie te bouwen die de
structuur van een historisch archief volgt. Het
koppelt allemaal elementen op een wijze die
overeenkomt met de verbanden die ook in het
oorspronkelijk materiaal aanwezig zijn. Jasmine
heeft daarnaast het voordeel dat het effectief en
gemakkelijk alle soorten informatie opslaat. Een
voorbeeld zijn kaarten die het Rijksarchief in
Friesland aan HPP Het Bildt in bruikleen had
gegeven en door een gespecialiseerd bedrijf zijn
gedigitaliseerd. Deze konden probleemloos in
Jasmine worden opgeslagen, evenals foto's en
dergelijke. Met het zelfde gemak zijn video- en
geluidsbanden toe te voegen. Archiefstukken blij
ven in betere staat omdat geïnteresseerden alleen
nog de digitale versie raadplegen en er zijn min
der archiefmedewerkers voor nodig om het
publiek te bedienen. Jasmine gaat verder dan
alleen optimale automatisering: een organisatie
kan er zijn dienstverlening mee uitbreiden en
geheel nieuwe mogelijkheden creëren.
Archieven van provincie Gelderland
1813-1950 in Rijksarchief ontsloten
Met het toegankelijk maken van de archieven
van de provincie Gelderland over de periode
1813-1950 is een rijke historische bron nu beter
ontsloten voor het publiek. In totaal beslaan
deze archieven ongeveer 1,5 kilometer en vor
men ze de ruggegraat van de 19e - en 20e eeuw-
se bestanden van het rijksarchief. Ze strekken
zich uit tot vrijwel het gehele maatschappelijke
leven in Gelderland. De vereenvoudigde toegan
kelijkheid bestaat uit overzichtelijke inventaris
sen en een navigatiegids, dus eindelijk 'niet-amb-
telijke' toegangen.
30 juni ontvangt de commissaris van de konin
gin in Gelderland het eerste exemplaar van de
inventarissen en is er een bijeenkomst met o.a.
een diapresentatie en enkele sprekers waaron
der prof. dr. J.L.J. Bosnians en drs. J.B. Smit. Van
15 tot 30 juni is er een kleine tentoonstelling
ingericht in het Huis der Provincie aan de Markt
in Arnhem, die hierna naar het rijksarchief ver
huist (zie ook:Agenda).
Gemiste kans voor Amsterdam
De Raad voor Cultuur verkiest Rotterdam boven
Amsterdam voor de vestiging van het Instituut
voor Beeldcultuur. Amsterdam lijkt in de ogen van
dit adviesorgaan van staatssecretaris Van der Ploeg
van Cultuur in alle opzichten te hebben onderge
daan voor Rotterdam. 'Onuitgewerkt' en 'niet over
tuigend' kreeg het Amsterdamse voorstel als kwali
ficaties. Verder ziet de raad weinig in de aange
wezen locatie, het 19e eeuwse Sweelinck
Conservatorium. Haar voorkeur gaat uit naar het
Rotterdamse pakhuis Las Palmas op de Kop van
Zuid omdat dit meer een locatie van de volgende
eeuw is. Bovendien is Las Palmas vrijwel direct
beschikbaar en is het groter dan het Amsterdamse
conservatorium dat pas over vier jaar leeg komt.
Rotterdam en Amsterdam ruziën al tijden over de
standplaats van het fotoinstituut waarvoor wijlen
professor Hein Wertheimer 22 miljoen gulden
beschikbaar stelde. Het Prins Bernard Fonds
beheert dit legaat. De Raad pleit bij de totstandko
ming van dit instituut voor een samenwerking tus
sen de Rotterdamse foto-instellingen, het
Nederlands Filmmuseum in Amsterdam en het
Nederlands Audiovisueel Archief in Hilversum.
Voeden en opvoeden,
Jaarboek voor de vrou
wengeschiedenis 19
Uiteenlopende betekenis
sen van eten en drinken
voor vrouwen en mannen
van verschillende sociale
en etnische herkomst
komen aan de orde.
Voeden en opvoeden staat
niet los van elkaar: de
maaltijd kan een bindende
kracht zijn, maar ook een
uitsluitende rol vervullen.
Wie heeft de juiste tafel
manieren? Wie wordt juist
wel of juist niet uitgeno
digd om te blijven eten?
6 Archievenblad
Mei 1999
Juni 1999
Archievenblad 7
'i ill r 'n,
22 april jl. ging het koepel-
bestuur accoord met het
voorstel de naam DIVA te
kiezen. Een zekere allure
kan de naam niet ontzegd
worden, evenmin een duide
lijke associatie met cultuur.
Samengesteld uit DIV en A,
wordt gelijk de levenscyclus
van alle contextgebonden
informatie uitgedrukt: het
leven begint met DIV en ein
digt met A. Zodra de huisstijl
is ontwikkeld, presenteert
DIVA zich met eigen tele
foon/faxnummers, een web
site en een e mail adres.
DIVA, Erfgoedkoepel
voor het Nederlands
Archiefwezen en de
Documentaire
Informatie
voorziening,
IISG,
Cruquiusweg 31,
1 01 9 AT Amsterdam
Tel.: (020) 668 58 66.
Fax:(020)665 41 81:
e-mail: fho@iisg.nl
Nieuw^——
Wie daarover meer wil weten: op internet
staan zowel het NEDLIB-project:
http://www.konbib.nl/nedlib/index.html
7midden.htm als Digitale Duurzaamheid:
http://www.archief.nl/digiduur/
van de Rijksarchiefdienst.
Beide sites geven links naar verwante pro
jecten elders.
De applicatie is te zien op internet:
http://www.arfo.nl/
Het Jaarboek 1 9 werd
29 mei gepresenteerd
in het nieuwe Zaans
Museum in Koog
Zaandijk. Tevens werd
die dag de Johanna
Naberprijs voor de
beste scriptie over
vrouwengeschiedenis
uitgereikt.
Stichting Beheer IISG.
ISBN 90 6861 171 2.208blz„
fl. 38.50
I
