De Toptien
van I
lij
"Archieven zijn niet sexy genoeg" viel enige tijd
geleden in dit blad te lezen. Welnu, wie het af
gelopen jaar het nieuws en de media enigszins
gevolgd heeft moet toch tot een geheel andere
conclusie zijn gekomen. Archieven zijn niet alleen
sexy, ze zijn de superbabes van dit moment.
De Pamela Anderson onder de archieven is na
tuurlijk het teruggevonden LIRO-archief. Pikant
blijft nog altijd het archief van de BVD en lustop-
wekkend zijn (in ieder geval wat er van overge
bleven is) de oude papieren van de Inlichtingen
dienst Buitenland. Zo gauw weer eens bleek, of
scheen, dat er archieven waren verdwenen of
opgedoken stonden de kranten er vol van en wer
den er vragen in de Tweede Kamer gesteld. Door
al dat politiek- en mediageroffel zijn nu tientallen
onderzoekers, in opdracht van een handvol com
missies, nijver bezig met het doorvlooien van
archieven op gegevens over kunstvoorwerpen,
edele metalen, effecten, waardepapieren enzo
voorts die in verkeerde handen zijn geraakt of op
z'n minst onzorgvuldig zijn beheerd. Het werk
loosheidscijfer van historici daalde daardoor het
afgelopen jaar drastisch. Zelfs een toch wat min
der opwindend item als een middeleeuwse stads
rekening van het stadje Elburg leverde een lan
delijk nieuwsfeit op. En de knipselkrant van de
Rijksarchiefdienst, die anders trouw elk nieuws
bericht dat maar enigszins ruikt naar archieven
verzamelt en opneemt, moest zelfs knipsels wei
geren.
Tegenover de superhete archieven steken de archi
varissen, toch de beheerders van al dat moois,
maar magertjes af. Goed, ze mogen opdraven als
er weer eens een oud document in het nieuws is
en voor de nieuwsgeile camera's weer eens wat
bladzijden van een oude foliant omdraaien. Wel
licht mogen ze zelfs, gefilmd in een karakteristiek
straatje van hun gemeente, enige toelichting geven
op een lang vergeten kwestie. En natuurlijk maakt
diezelfde camera weer die eeuwige pen langs me
terslange stellingen met registers en archiefdozen.
Maar zo gauw het om moderne informatiemid
delen gaat staat de archivaris buitenspel. Het
echec van het bureau Digitale Duurzaamheid is
hier slechts één voorbeeld van. Verwerven, be
heren en beschikbaar stellen van digitale archie
ven vragen een radicaal andere zienswijze en
aanpak. De huidige generatie archivarissen - toch
al meestal na dertien ongelukken in dit vak
terecht gekomen - is waarschijnlijk te oud om die
omslag nog te kunnen maken. Laten we hopen
dat de nieuwe lichting archivarissen die binnen
een aantal jaren van de nieuwe archiefopleiding
afkomt met nieuwe frisse ideeën hét archiefpro
bleem van de toekomst weet op te lossen of in
ieder geval hanteerbaar te maken. Handen en voe
ten te geven, zogezegd.
Een exponent van die nieuwe generatie is F. van
Kan die met de imponerende hoeveelheid van
negen vermeldingen in de Almanak de Top Tien
van 1998 aanvoert. Nog betrekkelijk jong, gepro
moveerd (volgens de Algemene Rijksarchivaris
een must voor archiefmanagers) en veel publice
rend; het kan bijna niet anders dan dat hij zeer
veel kans maakt om - binnen afzienbare tijd - de
afgeslankte Rijksarchiefdienst te gaan leiden. Hij
wordt op de voet gevolgd door de, eigenlijk nog
jonge nestor van de Nederlandse archivarissen:
prof. Ketelaar (still going strong). Verder op de
lijst oude bekenden zoals J. van Albada (ho, hi,
hee, Holland spreekt een woordje mee), J.A.M.Y.
Bos-Rops (first lady van het archiefwezen), en de
onvermijdelijke A.J.M. den Teuling (nu eens niet
nummer één).
Één ding is zeker in deze onzekere wereld; over
tien jaar ziet deze lijst er heel anders uit. Of niet?
Toptien
Archievenblad
Februari 1999
Archievenblad 3
Laas
Door D.J. Kortlang
V.,f"
Archieven in 1998:
niet alleen sexyzelfs superbabes
Nu telt de Toptien in
ieder geval wel twaalf
namen en ziet er zo
uit:
1. F.J.W van Kan
2 F.C.J. Ketelaar
C. Streefkerk
4 J.N.T. van Albada
J.A.M.Y. Bos-Rops
A.J.M. den Teuling
M.R. Hermans
J. Dijkstra
H.J. Eijssens
M.H. van den
Heuvel-Habraken
J. Kloosterman
T.N. Schelhaas
