De wereld van het middeleeuwse kind.
Themanummer Madoc. Tijdschrift over de Middel
eeuwen, jaargang 11 nr 4 december 1997Verloren Hilversum,
288 p. fl. 15,=
1648. Oorlog en vrede in Europa. Veranstal-
44
45
TIJDSCHRIFTEN
voor de PC
400" kunstwerken
56 meesterwerken opgenomen
;in <te hoogsté^resolutie
Het themanummer van Madoc, tijdschrift over de Mid
deleeuwen is geheel gewijd aan recent onderzoek naar
middeleeuwse kinderen. Tot voor enkele decennnia geleden
dacht men, in navolging van de Franse historicus Ariès, dat
in de middeleeuwen kinderen werden beschouwd als kleine
volwassenen.
De publicatie L'enfance au Moyen Age van Riché en
Alexandre-Bidon (1994) bracht hier verandering in. Anne-
marieke Willemsen geeft in haar artikel over een middeleeuws
kind aan welke bronnen voor het onderzoek gebruikt kunnen
worden. Naast materiële bronnen als schilderijen en opge
graven kleding, speelgoed, schoolspullen vindt zij het
middeleeuwse mirakelboek een belangrijke bron voor het
onderzoek naar middeleeuwse kinderen in de Nederlanden.
Zij geeft een concrete schets van zomaar een laatmiddel
eeuws kind in een stad: hoe zag het eruit, waar hield het zich
mee bezig en hoe werd het behandeld. Ineke van 't Spijker
toont in haar stuk over het leven van Theodericus, abt van
Saint-Hubert aan, dat ook heiligenlevens een rijke bron voor
onderzoek naar gezinsgeschiedenis en de geschiedenis van
kinderen in de middeleeuwen kan zijn. Voorts besteedt dit
themanummer aandacht aan het onderwijs in de middeleeu
wen, de plaats van het kind in de middeleeuwse kunst en de
afbeelding van kinderen op grafmonumenten.
CD-ROM's
tungsgesellschaft 350Jahre Westfdlischer Friede Munster 1998,
ISBN 3-88789-126-0; fl. 49,=
In veertien Europese musea en archieven zijn tentoonstel
lingen georganiseerd over de Vrede van Munster. Samen met
enkele universiteiten werkten deze instellingen mee aan de
totstandkoming van een indrukwekkende cd-rom over de
Tachtigjarige Oorlog, de Dertigjarige Oorlog en de Vrede
van Westfalen. Aan de hand van 425 schilderijen, prenten,
archiefstukken en voorwerpen wordt een beeld gegeven van
de oorlogen en de Vrede in 1648. De cd-rom 1648 bevat
drie blokken met thema's: historische thema's, cultuur
historische thema's en kunsthistorische thema's, die weer
zijn onderverdeeld in vele onderwerpen. Artikelen over de
vredesbesprekingen in Munster, het vredesverdrag tussen
Spanje en de Republiek, het dagelijkse leven van de oorlog,
het portret in de schilderkunst, kunstproductie, kunstver
zamelingen en oorlogsbuit, vredesfeesten en het Amster
damse stadhuis als monument voor de vrede bieden uitge
breide informatie. Binnen de artikelen zijn hyperlinks aan
gebracht die aanvullende biografische en historische infor
matie verschaffen (door woorden aan te klikken verschijnt er
meer informatie in woord en beeld van onderwerpen of
personen). In het onderdeel de Galerij der Meesterwerken
kunnen kunstwerken en archiefstukken met de zoomfunctie
vergroot worden. Aan ieder werk is een uitvoerige objectbe
schrijving toegevoegd. Ook via een thematisch gerangschik
te beeldengalerij is de informatie op te roepen. Een omvang
rijke bibliografie bevat de nieuwste wetenschappelijke lite
ratuur over de onderwerpen. Op de cd-rom is ook een chro
nologie opgenomen met alle belangrijke gebeurtenissen in
de periode 1568-1648. Ik kreeg de indruk dat dit onderdeel
niet door een Nederlander is geschreven; een aantal belang
rijke gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis staan
hier niet vermeld (zoals de verovering van Den Briel door de
geuzen in 1572). Dit is echter het enige kleine minpunt dat
vermeld kan worden over deze cd-rom. 1648 Oorlog en vrede
in Europa is prachtig uitgevoerd en bevat een enorme hoe
veelheid informatie in de vorm van beeld en tekst. De cd-
rom kan in vijf talen (Engels, Duits, Frans, Nederlands en
Zweeds) gelezen worden en is te koop bij het Stedelijk
Museum Prinsenhof te Delft, tel. (015) 260 23 58.
INVENTARISSEN
Dick Kaajan
Algemeen
Institutionele Toegang op de gegevensbestanden over de periode
1966-1985 met betrekking tot het beleidsterrein Grondprijsbeleid
1945-1993, Winschoten, Centrale Archief Selectiedienst,
1998 (CAS-inventarisnr.: 262) (gewijzigde versie). Met
verantw. van de bewerking, 8 p. (Typoscript).
Inventaris van tekeningen en gebouiven, werken en terreinen,
afkomstig van de Rijkswerf Den Helder van de Koninklijke
Marine, Winschoten, Centrale Archief Selectiedienst, 1998
(CAS-inventarisnr.: 291). Met verantw. van de bewerking,
31 p. (Typoscript).
Inventaris van de Bomvtekeningen van schepen van de Nederlandse
Marine, 1683-1996, Winschoten, Centrale Archief Selectie
dienst, 1998 (CAS-inventarisnr.: 295). Met inleidingen door
A.A. Lemmers, R.M. Haubourdin, verantw. van de bewer
king, aanw. voor onderzoek in het archief, bijl., ill., 324 p.
(Typoscript).
Utrecht
B.R. de Melker, Inventaris familie-archief Van de Poll; het
Zeister gedeelte, 1765-1970, Rotterdam, Barjestek van
Waalwijk, Van Doorn Co's, 1998. Met bijl., alf.ind. op
persoonsnamen, ill., 195 p.
Zuid-Holland
J. Bertus, P. van den Bogaerdt, J. Hindriks e.a., Inventaris
van het archief van het Militair Gezag in Zuid-Holland, 1944-
1947, Winschoten: Centrale Archief Selectiedienst, 1998
(CAS-inventarisnr.: 258) (gewijzigde versie). Met verantw.
van de bewerking, conc., 111 p. (Typoscript).
M. Broesder, M. Jager, G. Marquering e.a., Inventaris van het
archief van het Kantongerecht te 's-Gravenhage, 1838-1939,
Winschoten: Centrale Archief Selectiedienst, 1998 (CAS-
inventarisnr.: 316). Met verantw. van de bewerking, 76 p.
(Typoscript).
T. Bremer-Hoppentoht, F. Wijbenga, H.H. Scholtens,
Inventaris van het archief van de Dienstkring Dordrecht van de
Rijkswaterstaat van het ministerie van Verkeer en Waterstaat,
1960-1996, Winschoten: Centrale Archief Selectiedienst,
1998 (CAS-inventarisnr.: 284). Met ink, 18 p. (Typoscript).
Limburg
Inventaris van het archief van Rijkswaterstaat, Dienstkring
Maastricht!Maas, 1981-1989, Winschoten: Centrale Archief
Selectiedienst, 1998 (CAS-inventarisnr.: 296). 8 p. (Typo
script).
W.R. Muiken, Inventaris van de archieven der gemeente Roosteren,
1794-1937Maastricht: Provinciale Inspectie der Archieven
in Limburg, 1998. Met conc., klappers op de namen en op
zaken en onderwerpen, ilk, 173 p.
N.B. Hierin opgenomen de archieven van het gemeentebe
stuur; van de gemeente-ontvanger; van het burgerlijk
armbestuur; van de burgerlijke stand en van het kadaster.
102/7 SEPTEMBER 1998
