SIGNALEMENTEN
G.A.M. Beekelaar, Gelderland tussen 1840 en 1850.
Rapporten, verslagen en andere stukken omtrent de toe
stand in de provincie Gelderland opgemaakt door de
gouverneur in de jaren 1840-1849, Verloren Hilversum, 1997, ISBN
90-6550-561-X, 250blz.fl. 69,=
Data Historica. A guide tot electronic resources for historians compiled by the Nether
lands Historical Data Archive. Leiden nhda/niwi, 1997, isbn 90-75051-03-4,169 pagina's, fl. 39,50
36
Marian de Haan, Een hondenhaan. Een middeleeuws
misdaadverhaal. Conserve Schoorl, 1998, ISBN 90-5429-094-3; 233 pagina's,
fl. 29,95
Journal of the Society of Archivists, volume 18 number 2, October 1997
37
WA. Schimmelpenninck van der Oye gouverneur
van 1847-1832)Thorbecke vond hem te traag, te
oppervlakkig, te veel afwezig, loslippig, iemand die
slecht kon samenwerken en zorgde er voor dat hij in
1832 iverd ontslagen.
Onder de auspiciën van de historische vereniging Gelre werden rapporten,
jaarverslagen en brieven van de gouverneur van Gelderland over de periode 1840-
1850 uitgegeven. Aan de rapporten gaat een inleiding vooraf over de bestuurlijke
organisatie van Gelderland over de periode 1814-1850. De stukken zelf zijn
uitvoerig becommentarieerd. De uitgave wil een inzicht geven in het doen en laten
van de gouverneurs in een belangrijke periode in de Nederlandse geschiedenis: de
overgangsperiode tussen het gematigd autoritaire bewind van koning Willem I en
het constitutionele-parlementaire tijdperk na 1848. De jaarverslagen van de
gouverneurs aan de Koning geven niet alleen inzicht in de sociale en politieke
opvattingen van de gouverneurs, maar ook in hetgeen zich afspeelde op de vele
terreinen waarover de provinciale bestuurszorg zich uitstrekte: de waterstaat,
armenzorg, onderwijs, verkeer en vervoer, landbouw, gezondheidszorg. Uit de
bijgevoegde literatuurlijst in deze uitgave blijkt dat over de geschiedenis en de
betekenis van het provinciaal bestuur en de gouverneurs tot nu toe nog niet veel
geschreven is. Deze bronnenuitgave is een waardevolle aanvulling voor de provin
ciale geschiedenis van Gelderland.
drs. A. Meddens-van Borselen
Data
ffistorica
Het Nederlands Historisch Data Archief (NHDA, tegenwoordig NIWI) stelde een
catalogus samen van alle historische databestanden die onderzoekers bij het
NHDA hebben gedeponeerd. In de catalogus staan onder andere vermeld: de titel
van het databestand (original title), periode en geografische aanduiding, een korte
samenvatting van de inhoud (summary), namen van personen die verantwoordelijk
zijn voor de inhoud van de data, namen van de bestanden (files), het vakgebied
(discipline), gebruikte bronnen (sources used for data), datum van aangeleverde
informatie en toegankelijkheid, beperkingen (accessibility). Ook is opgegeven voor
welke publicaties de data-bestanden gebruikt zijn. Aan de technische gegevens
(software, bestandsgrootte) is eveneens aandacht besteed.
In Data Historica is tevens een register opgenomen van historische databestanden,
die (nog) niet zijn gedeponeerd. Het betreft zowel bestanden die in bewerking zijn
als bestanden die reeds zijn afgerond. Data Historica is een gids voor historici die
met digitale historische gegevens werken dan wel op zoek zijn naar informatie over
historische informatie-verwerking.
drs AMeddens-van Borselen
De Haarlemse archivaris Marian de Haan presenteerde in de Archiefdienst voor
Kennemerland haar eerste middeleeuwse detective. Een hondenbaan speelt zich af in
'Duynhaeven', een verzonnen stad tussen Haarlem en Leiden in 1377. Deze stad
lijkt in een aantal opzichten op Haarlem: in het centrum is een groot plein en er
loopt een rivier door de stad. Aanvankelijk was het ook de bedoeling dat het
verhaal zich in Haarlem af zou spelen, maar de schrijfster vond te weinig informa
tie over deze stad in de middeleeuwen en besloot toen een fictieve stad te nemen.
De personen en de namen in het boek zijn ook verzonnen, maar zijn wel authen
tiek middeleeuws. De hoofdpersoon in het boek is schepen Damyaen Roosvelt. Hij
meent dat de schout de verkeerde verdachte heeft opgepakt van de moord op een
oud-schepen. Als er nog meer oud-schepenen vermoord worden, loopt de spanning
op in een door een vete verscheurde stad. Damyaen Roosvelt probeert de echte
moordenaar te vinden en een bloedbad in Duynhaeven te voorkomen. Voor het
boek heeft De Haan inspiratie in de Haarlemse archieven opgedaan en historisch
onderzoek verricht. De vete tussen de schepenen en de moord hebben in Haarlem
echt plaatsgevonden. De tekst is voor 99% (rechts)-historisch verantwoord.
Inmiddels leverde De Haan het tweede deel van het middeleeuwse misdaadverhaal
bij de uitgever in!
Annabelle Meddens-van Borselen
TIJDSCHRIFTEN
Dit Britse tijdschrift verschijnt twee maal per jaar, evenals de pendanten uit de Verenigde Staten en Canada. Het bevat op 65
pagina's zeven artikelen, waarvan ik er hier drie vermeld.
Het eerste, door David Robinson, verhaalt onder de titel 'Surrey History Centre: the experience of lottery application' hoe het
Surrey Record Office zijn nieuwbouw grotendeels gefinacierd kreeg uit het Heritage Lottery Fund, een loterij waarvan de
opbrengst bestemd is voor culturele doeleinden. De door het fonds te honoreren projecten moeten een duidelijke uitstraling
hebben. Daarom stelde de aanvraag bijzondere eisen aan de architectonische kwaliteiten. Eigen promotie-activiteiten van de
aanvrager zijn van groot belang, omdat bij het fonds geen vakdeskundigheid op het terrein van het historisch onderzoek en
het archiefbeheer aanwezig is. Een grote moeilijkheid was, dat de procedure voor de aanvraag van het geld niet goed spoorde
met de tijdstippen waarop men met de bouw zou moeten beginnen. Een praktisch probleem was ook dat men eigenlijk te
weinig aanvroeg uit vrees te overvragen. Dit te meer omdat het complex het eerste grote project was, waaraan het fonds
deelnam. Verder moest min of meer verdoezeld worden, dat een deel van het complex bestemd was voor een openbare
archiefbewaarplaats.
Onder de titel 'Archival Training at the University of Liverpool' beschrijft Caroline Williams de meest gangbare Britse
archiefopleiding, een negenmaandse bovenbouwstudie. De nadruk ligt op klassieke vaardigheden en een training in manage
ment met het doel deze klassieke vaardigheden in de praktijk te (doen) brengen.
Voor wie betrokken is bij geautomatiseerd beheer van archiefbewaarplaatsen is een artikel van Laura M. Mitchell, 'Scottish
Record Office computerised records location system' ongetwijfeld van belang.
Arnold den Eenling
102/4 mei 1998
