Die samenwerking zie ik dan ook vooral tot
uiting komen in bijvoorbeeld één archievenblad,
één secretariaat en een federatiedatabase met
allerlei gegevens van en voor de leden
Binnen de NVBA is inmiddels een Sectie
Historisch Archief opgericht met als doel de
historische waarde van archieven onder de
aandacht van de leden te brengen. Nu de
KVAN ook denkt aan een Sectie Particuliere
Archieven lijkt het mij zinvol te kijken of er
een samenwerking op dat gebied mogelijk is
4
3
het accent op het bedrijfsleven, waar
onder ook archieven van stichtingen,
verenigingen, instellingen an andere
organisaties.
Het lidmaatschap is persoonlijk,
momenteel zijn er zo'n 350 leden, een
optelsom van bedrijfsarchivarissen,
SOD ers en KVAN-leden. De vereni
ging is springlevend en stelt zich
steeds meer open voor wie zich met
archieven bezig houden, daar horen
niet in het minst ook secretaresses bij.
De leden verrichten zelf al het werk en
het is geen geringe klus boeken het
licht te laten zien en bijeenkomsten te
organiseren naast een volledige baan.
Gelukkig kunnen we een beroep doen
op mensen, waarbij sommigen (zoals
ikzelf) iets meer tijd hebben voor de
vereniging omdat zij bijvoorbeeld part
time werken of vervroegd zijn uitgetre
den. In dat kader verwacht ik ook van
een Fede-ratie dat veel organisatorisch
werk daar kan worden verricht."
Wat betekenen de afgelopen
vijftig jaar NVBA?
Er is veel bereikt. Voornaamste feit is
wel dat de bedrijfsarchivaris veel
bekender is geworden en dat - in
samenwerking met de bibliotheek
wereld - een opleidingsinstituut als de
Stichting Gemeenschappelijke Oplei
ding voor archief, bibliotheek, docu
mentatie en informatiebewerking van
de grond kwam. Onze uitgave 'Be
waartermijnen in een bedrijfsarchief
mogen we rustig een bestseller
noemen. Ik hoop dat we dat ook van
onze nieuwe binnenkort te verschijnen
publicatie 'Kwaliteit en Archivering'
mogen zeggen."
Wat brengt de komende vijftig
jaar voor de NVBA?
"Groei. Archieftaken komen bijvoor
beeld door de toenemende digitalise
ring, weer bij de medewerkers op de
werkvloer terecht. Daar waar ze
oorspronkelijk ook horen, trouwens. In
de toekomst blijft een belangrijke rol
weggelegd voor de archivaris: als
toegankelijkheidsspecialist voert hij de
controle over de samenhang die de
documenten onderling vertonen en is
verantwoordelijk voor een snelle
raadpleging. Ook zijn rol als eerst
verantwoordelijke voor de documen-
tenstroom blijft overeind en is hij de
bewaker van de kwaliteit van bijvoor
beeld DIS. De toenemende nadruk in
het bedrijfsleven op de financiën
maken dit beroep niet overbodig, in
tegendeel, reductie van kosten op welk
gebied dan ook, daar kan een archi
varis op zijn gebied aan bijdragen."
De lezers van Archievenblad zijn
over het algemeen goed opge
leide ambtenaren in dienst van
een Rijks-, Gemeente- of ander
overheidsarchief. Ziet u verschil
len tussen hen en bedrijfsarchi
varissen?
"Nee, ik zie niet zoveel verschillen
tussen de bedrijfsarchivaris en de (over-
heids)archivaris. Voor mij is er maar
één soort archivaris, het verschil zit
hem in het feit of die soort werkt bij de
overheid of in het bedrijfsleven.
Weliswaar heeft de bedrijfsarchivaris
niet te maken met de Archiefwet,
maar de directie van een bedrijf draagt
wettelijk gezien wel de verantwoor
delijkheid voor een goed bedrijfs
archief, de bedrijfsarchivaris voert deze
verantwoordelijkheid uit. Hij beheert
het archief, de enige permanente
verschijningsvorm van een bedrijf. Die
zorgplicht brengt voorwaarden met
zich mee: maximale toegankelijkheid
op een minimale ruimte tegen verant
woorde kosten. In die zin is er geen
verschil tussen de archivaris en de
bedrijfsarchivaris. Ik bemerk wel een
verschil in het aandachtsgebied. Het
bedrijfsarchief richt zich meer op de
operationele archieven, in tegenstelling
tot de overheidsarchivaris die meer
aandacht heeft voor wat ik bewaarar-
chieven zou willen noemen. In die zin
zal het werk dat beiden verrichten wel
van elkaar verschillen. Inhoudelijk zou
er dan ook veel meer contact tussen de
beide 'soorten' moeten zijn. Zelf heb
wel eens een presentatie gegeven
tijdens KVAN-vergaderingen en
(vaker) op SOD-bijeenkomsten. Ik
denk dat we bijvoorbeeld op het gebied
van DIS (Documentaire Informatie
Systemen) en workflow veel kennis in
huis hebben, die we graag willen delen."
Wat is uw rol als voorzitter in
het NVBA Bestuur?
"Natuurlijk zit ik de bestuurs- en al
gemene ledenvergaderingen voor, waar
elk lid zijn zegje kan doen. Daarnaast
heeft de voorzitter een hele duidelijke
public relations functie naar buiten toe
in de omgang met bijvoorbeeld zuster
organisaties als de SOD en de KVAN,
met de Stichting GO, met name de
Opleidingscommissie Bedrijfsarchief-
kunde daarvan, en niet te vergeten
met de sponsors, want de NVBA is
een vereniging die haar eigen broek op
moet houden. Sponsoring door bedrij
ven in de vorm van het ter beschikking
stellen van bijvoorbeeld vergaderfaci
liteiten zijn onmisbaar voor een
vereniging van deze omvang."
Wat betekent het voorzitter
schap voor u persoonlijk?
"Voor mij is het vooral een instrument
om het archief onder de aandacht te
brengen van het management. Dat is
behoorlijk moeilijk. Het historisch
archief bijvoorbeeld, heeft bij vele be
drijfsarchivarissen geen hoge prioriteit.
Men krijgt hiervoor ook niet de
gewenste ruimte van het management,
gezien de hoge kosten die zulke
archieven met zich meebrengen. Toch
zie je onder invloed van verschillende
factoren, bijvoorbeeld acquisitie door
de RAD en de Gemeentearchieven en
de toenemende stroom jubileumboe
ken een kentering. Binnen de NVBA
is inmiddels een Sectie Historisch
Archief opgericht met als doel de
historische waarde van archieven onder
de aandacht van de leden te brengen.
Nu de KVAN ook denkt aan een
Sectie Particuliere Archieven lijkt het
mij zinvol te kijken of er een samen
werking op dat gebied mogelijk is.
Het idee voor zo'n sectie speelde al
langer bij ons maar heeft bijvoorbeeld
door de door het NEHA georganiseer
de themadag over particuliere archie
ven en de historische collecties in de
moderne bedrijfsorganisatie een
enorme impuls gekregen. Je ziet dat er
bedrijven zijn die worstelen met die
geschiedenis."
Zoals Fokker?
"Het archief van Fokker is een voor
beeld van een archief met een blijkbaar
grote historische waarde voor bijvoor
beeld onderzoekers. De archieven van
de meeste bedrijven hebben die waarde
niet en zijn voor derden dus niet in
teressant. De historische waarde wordt
ook niet altijd onderkend. Mijn per
soonlijke mening is dat als bedrijven
(historische) archieven willen afstoten
zij altijd contact op moeten nemen
met een rijks- of gemeentearchief. Ook
het NEHA heeft zich altijd als een
goede gesprekspartner voor deze
problematiek betoond."
Speelt uw achtergrond als DIS-
specialist een rol bij uw functio
neren in de vereniging?
"Mijn eigen zakelijke activiteiten op
het gebied van Documentaire Infor
matie Systemen en Workflow
Management drukken uiteraard een
stempel op mijn perceptie van de
NVBA - digitaal is archivaristaai, zeg
ik wel eens - maar mogen daar natuur
lijk niet de boventoon voeren. Zelf heb
ik geen archiefopleiding genoten, ik
ben wel specialist op het gebied van
archief geworden door bijscholing en
praktijkervaring. Ik heb zelfs een hekel
aan mensen die denken alleen door
hun opleiding alles van het vakgebied
te weten, maar die vaak nog nooit in
een archief hebben gewerkt. Ik ben
meer een generalist op zoek naar ver
banden en samenwerkingen. Het is
dan ook vooral mijn taak de groei van
de vereniging te bevorderen en de
leden bijeen te houden in een club die
enerzijds functioneert als een netwerk
organisatie waarin iedereen bij iedereen
aan kan kloppen voor advies en inlich
tingen en die anderzijds zelf een plat
form is dat activiteiten organiseert."
Hoe bloeiend zijn die activiteiten?
"Enkele jaren geleden ging het minder
goed met de vereniging. Sinds een
paar jaar is er weer rust en zien leden
weer uit naar de halfjaarlijkse leden
vergaderingen die altijd gepaard gaan
met informatie-uitwisselingen. Ook de
regionale activiteiten zijn goed voor de
contacten onderling. Zoals gezegd is
de NVBA vooral een netwerkorgani
satie, met een groeiend aantal leden,
waardoor de regio's alleen maar
belangrijker worden."
De toekomst is aan de regio?
De toekomst is aan de samenwerking,
sectarisme past daar niet meer in.
Bundeling van krachten vermeerdert
de kennis. Wat dat betreft zie ik zo'n
gebundelde archiefkennis ook nog eens
als een goed exportproduct. Geloof
mij, met archieven is nog geld te
verdienen."
Voor meer informatie over de NVBA-
(activiteiten) kunt u contact opnemen
met de Secretaris van de NVBA, p/a
mevrouw K.C. Laurijssen-van der
Kolk, Groeneveld 2, 5653 PC
Eindhoven, tel. 040 - 251 33 25,
fax: 040- 257 30 01.
NVBA
In 1947 werd de Nederlandse Documentalistenkring (NDK) opgericht. De naam van
deze vereniging werd in 1953 omgedoopt tot Nederlandse Vereniging van Bedrijfs
archivarissen (NVBA), daarmee uiting gevend aan haar onafhankelijkheidsstreven ten
opzichte van het Nederlands Instituut voor Documentatie en Registratuur (NIDER).
Tevens werd daarmee de benaming van de vereniging in overeenstemming met de
doelstelling gebracht, zoals een verontrust lid deze in 1949 onder de aandacht van het
bestuur bracht, de behartiging van de belangen van het vak en de vakgenoten op het
gebied van het bedrijfsarchiefwezen". Ten behoeve van de belangenbehartiging bestaan er
verschillende commissies: Commissie Persoonlijke Belangenbehartiging (o.a. vaca
turebank); PR- commissie; Commissie Opleidingen Werkgroep Ledenregistratie;
Redactiecommisie t.b.v. het NVBA Nieuws in Kantoor Efficiency; Jubileumcommissie;
Werkgroep Kwaliteit en Archivering
100/10 DECEMBER 1997
