School
naken in Amsterdam B|j
Archiefnieuws
S
Door Jos de Jong
24
Taken Rijksarchiefinspectie
070-3315436
070-3315555
070-3315436
070-3315448
070-3315563
070-3315538
Voortgang Federatie
In september begon de laatste lichting studenten aan de Archiefschool in Den Haag. Juist voor het jaar
2000 komt een einde aan een kleine traditie van dertig jaar opleiden tot archivaris. Herinneringen blijven.
Aan het stagejaar op een rijks- of gemeentearchief, aan de werkweken in de bossen van Woudschoten, aan
het regelmatige gezwoeg op de teksten voor paleografie, aan het archief dat beschreven moest worden,
aan Muller, Feith en Fruin en aan het toppunt van het vak: de klassieke inventaris.
R ivpti-
Vanaf 1996 is een aanvang gemaakt met de nieuwe acade
mische opleiding in de Archiefwetenschap aan de Univer
siteit van Amsterdam en er is een beroepsopleiding in de
archivistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. In 1999
komen de eerste studenten van de nieuwe opleidingen op de
arbeidsmarkt. Wat doen ze daar in Amsterdam? Verdwijnt
de glans van ons vak? Leren ze daar wel inventariseren?
Moeten wij onze nieuwe mensen straks zelf gaan opleiden?
Hebben die lui ooit een archief van binnen gezien? Wordt de
kwaliteit nog bewaakt als er geen staatsexamens meer zijn?
Nieuwe woorden: modulen, leerroutes, blokboeken, snuf
felstages, participerende stages. Gaat het niet te hard?
Archiefwetenschap? Tijd voor een blik op de nieuwe
opleidingen in Amsterdam.
Leerroute IDM:
diploma archivistiek B
In september 1996 zijn de eerste studenten aan de Hoger-
school van Amsterdam begonnen aan de leerroute in de
archivistiek, die wordt verzorgd door de opleiding IDM. Die
afkorting staat voor InformatieDienstverlening en -Manage
ment. 'Informatie staat centraal en niet meer de informatie
drager en de omgeving waar men een functie gaat uitoefe
nen' aldus het 'beroepsopleidingsprofiel' van de nieuwe
opleiding. Bibliothecarissen, die door zo'n boekje bladeren
zullen weinig herkennen van hun oude opleiding. Voor
archivarissen zal het niet anders zijn. De informatietechno
logie heeft gezorgd voor fundamentele wijzigingen in de
manier, waarop de oude beroepen worden uitgeoefend. Wie
in zijn zaterdagkrant kijkt bij de personeelsadvertenties ziet
de verschillen: informatiespecialist, informatiekundige,
documentalist, informatie-analist, information manager zijn
gevraagd. Wie op zijn werk rondkijkt ziet dat de klassieke
functies als in-ventariseren, dossiervormen, bibliotheek
beheer en beschikbaarstellen van informatie afbrokkelen. De
Hogeschool probeert aan te sluiten bij die stormachtige
ontwikkelingen door het verzorgen van een brede opleiding,
die afgestudeerde studenten geschikt maakt om direct
inzetbaar te zijn voor functies, die informatievoorziening als
primair produkt hebben.
Op het eerste gezicht lijkt de archivaris in die algemene poel
van informatie weg te zakken.
De leerroute archivistiek houdt ons op het droge. Eind 1994
hebben de Archiefschool en de Hogeschool van Amsterdam
een samenwerkingsovereenkomst gesloten om gemeenschap
pelijk vorm te geven aan de leerroute archivistiek binnen de
opleiding IDM. Eind 1995 is het "Tijdelijk besluit oplei
dingen en diploma's archivistiek in werking getreden. Het
besluit is vier jaar van kracht en geldt tot en met het studie
jaar 2003-2004. Op basis van dit besluit kan de Minister
van OC&W opleidingen aanwijzen voor de verkrijging van
het diploma archivistiek B. Dat gebeurt op basis van een
onderwijsinhoudelijk oordeel en met behulp van ingewonnen
adviezen. Er moeten voldoende archieftechnische vakken
worden aangeboden door deskundige docenten.
Op verzoek van het College van Bestuur van het Hogeschool
Amsterdam heeft de staatssecretaris van OC&W in april
1996 de opleiding IDM aangewezen voor het geven van een
opleiding in de archivistiek B.
Onderwijs in modulen
De leerroute leidt de studenten in vier jaar op naar het
diploma archivistiek B. Het hele onderwijs is verdeeld in
blokken, 'modulen' in moderne onderwijstaal. Elk studiejaar
is verdeeld in vier perioden, die worden afgesloten door
tentamens. Binnen zo'n studieperiode moeten nauw
omschreven blokken met onderwijsstof zijn aan-geboden,
waarvoor een bepaalde studiebelasting is berekend. Als de
leerstof door studenten is verwerkt worden een bepaald
aantal studiepunten toegekend. Alle studenten van de
opleiding IDM moeten een aantal verplichte vakken volgen,
die worden verzorgd door docenten van de Hogeschool.
Docenten van de Archiefschool zijn aan de Hogeschool
gedetacheerd voor het verzorgen van de modulen, die
betrekking hebben op het onderwijs in de archivistiek en
vakken als document-analyse en archiefmanagement.
Studenten, die in het bezit willen komen van het diploma
Archivistiek B moeten alle blokken hebben gevolgd, een
stage hebben gelopen en een afstudeerscriptie hebben
geschreven, in de vorm van een inventaris of een onderzoek
In het gekleurde katern van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland worden
berichten opgenomen die de vereniging onder de aandacht van leden en vakgenoten wil brengen.
Berichten voor dit katern kunt u zenden naar het bureau van de Koninklijke VAN, Postbus
11645, 2502 AP Den Haag. Kopij die vóór de 5e van de maand wordt ingeleverd zal in de regel
aan het eind van de betreffende maand te verschijnen nummer van het Archievenblad kunnen
worden opgenomen (met uitzondering van de maanden juli-augustus).
De Rijksarchiefdienst heeft per 1 september 1997 zijn toe
zichthoudende taak ondergebracht in een nieuw organisatie
onderdeel: de Rijksarchiefinspectie. De inspectie krijgt
daarmee een nieuw en herkenbaar gezicht binnen de Rijks
archiefdienst. Over enige tijd zal een folder verschijnen
waarin taken en werkwijze van dit onderdeel nader worden
toegelicht. Hierbij wordt reeds gewezen op enkele belang
rijke punten.
De Rijksarchiefinspectie is een landelijk werkende afde
ling, die rechtstreeks valt onder de algemene rijksarchivaris.
Deze afdeling is belast met het toezicht op het archiefbeheer
bij de instellingen van het rijk en bij de instellingen als be
doeld in art. 41 van de Archiefwet'1995.
Dit toezicht heeft in de nieuwe opzet een tweeledig karakter.
Enerzijds zal worden getoetst of overheidsorganen zich aan
de verplichtingen van de Archiefwet 1995 houden. Daar
naast is er veel aandacht voor onderzoek op het terrein van
archiefbeheer, niet exclusief gericht op individuele overheids
organen. Te denken valt daarbij aan de stand van zaken met
betrekking tot de digitalisering of de wijze waarop over
heidsorganen bij re-organisaties voorzieningen treffen voor
het archiefbeheer. De inspectie richt zich daarbij vooral op
het 'monitoren' van de ontwikkelingen. Door onderzoek
naar en rapportage over ontwikkelingen hoopt de Rijksar
chiefinspectie tijdig aan te kunnen geven waar beleids
maatregelen bij zorgdragers en/of wetgever gewenst zijn.
Een en ander vindt ondermeer zijn neerslag in een jaarlijks
verslag aan de Tweede Kamer, rapportage en aanwijzingen
aan betrokken overheidsorganen en advisering aan de
minister.
Overigens verandert er voor overheidsinstellingen weinig in
de contacten en het relatiebeheer met de Rijksarchiefdienst.
Voor advisering, het maken van afspraken over bewerking
en overbrenging van archieven alsmede (betaalde) dienstver
lening, kan als voorheen, een beroep worden gedaan op het
Algemeen Rijks-archief (en dan met name de afdeling
Bronverwerving en Toezicht/PIVOT) en de rijksarchieven in
de provincie. Ook hier kunt u terecht als het gaat om de
ontwikkeling en vaststelling van selectielijsten en het aan
vragen van machtigingen voor vervanging en vervreemding.
Voor vragen of opmerkingen kunt u zich wenden tot de
Rijksarchiefinspectie:
Rijksarchiefinspectie
Prins Willem Alexanderhof 20
Postbus 90520
2509 LM Den Haag
algemeen nummer:
fax:
e-mail:
mw P.T.M. van Hezik
dr L. Hovy
prof. dr F.C.J. Ketelaar
R. Kramer
P.C. Smis
rai@euronet.nl
070-3315448 (alleen do. en vr.)
Voor meer informatie wordt verwezen naar de eveneens in
het groene katern van de Koninklijke Vereniging van Archi
varissen in Nederland opgenomen mededeling betreffende
de Rijksarchiefinspectie.
Op 3 december jl. vond op uitnodiging van de KV AN en
het ministerie van OC&W in Den Haag een bijeenkomst
plaats waarin de 'federatiegedachte' verder werd uitgediept.
De aanwezige vertegenwoordigers van de KVAN, de NvBA,
de vereniging SOD, het LOPAI, CANNet en de Stichting
Afchiefschool tekenden een intentieverklaring om te komen
tot samenwerking in de vorm van een federatie. De KALO
was verhinderd maar zal op zijn eigen vergadering van 17
december de intentieverklaring bespreken. Wij gaan er van
uit dat ook de KALO hier positief tegenover staat.
In het januarinummer van het Archievenblad leest u meer
over deze bijeenkomst en de inhoud van deze intentieverkla
ring.
