De Amsterdammers staan te
popelen nu eindelijk eens echte
charters in handen te krijgen
^-mssËBÊ
L
7
.rrr*"'
153^772
16
1
een toekomst in het openbare archiefwezen; de Amsterdamse
opleiding daarentegen is bedoeld om in alle (bedrijfs) situa
ties te kunnen bemiddelen in informatie.
Stagiaires die kunnen meedenken
Het merendeel van de Haagse opleiding wordt doorgebracht
op een stageplaats in het openbare archiefwezen. De Amster
damse studenten moeten in het derde studiejaar een partici
perende stage van circa een halfjaar volgen. Voor menige
openbare archiefbewaarplaats een unieke gelegenheid nader
kennis te maken met deze nieuwe groep adspirant-collega's.
Weliswaar kan men komend jaar nog een Haagse stagiair
verwelkomen, maar het verdient zeker aanbeveling tevens
ruimte te creëren voor iemand van de Amsterdamse school.
Deze derdejaars hebben dan al met goed gevolg de blokken
Archiefvorming 1, Archiefvorming 2, Archiefbeheer en
Organisatiekunde en Archief en Archiefbewerking afgerond.
Zij staan te popelen om de hand aan de bewerking te slaan
en kunnen zo een belangrijke bijdrage bieden aan de stage-
gevende dienst. Maar deze studenten kunnen meer.
Zij kunnen namelijk vanuit hun opleiding meedenken over
de integratie van bibliotheken, documentatiecentra en
archieven: een proces waarmee menige informatiebeherende
instantie volop bezig is. Reserveer snel, de voorraad is
beperkt!
financieel management, documentaire dienstverlening,
bibliografie. Werken met de computer is eveneens een
basisvaardigheid. Het is opvallend hoeveel raakvlakken er
be-staan tussen de onderdelen archivistiek tot nu toe en
bovengenoemde vakken.
We leren om met ander ogen naar informatie te kijken:
het wordt als vanzelfsprekend om informatie -en de
neerslag daarvan- in zijn verband of context te bezien. Ook
krijgen we meer aandacht voor het speciale (verantwoor-
dings)karakter van informatie in archieven en de pro
blemen die dat in geautomatiseerde vorm met zich
meebrengt. Door opdrachten en werkstukken is er een
directe verbinding naar praktijksituaties, een verademing
naast de andere (nog) theoretische vakken. Het enthou
siasme van de docenten werkt daarbij extra stimulerend.
Eigenlijk verbaas ik me erover, dat archivistiek niet eerder -
als "derde" poot naast bibliotheek en documentaire
informatie- en als vast onderdeel in de IDM-opleiding
opgenomen is. Doe je de archivistiek naast de deel
tijdopleiding IDM, dan is de studiebelasting wel erg fors.
Pet af voor degenen die dit combineren met een baan! Al
met al dus een forse extra belasting, maar met een grote
toegevoegde waarde!'
(Ger Floor, student archivistiek aan de opleiding IDM)
Vooral praktijk van Archivistiek geeft voldoening
Voordat ik voor het eerst werd rondgeleid in het depot van
het Algemeen Rijksarchief was ik ervan overtuigd nooit in
een echt archief te zijn geweest. Dat bleek een misvatting.
Inmiddels weet ik dat ik al jaren meewerk aan het beheer
van een archief op de administratie van een RIAGG in
Amsterdam. Daar zit ik nota bene in dezelfde ruimte als
Archivistiek in de opleiding IDM: Extra
Belasting of Toegevoegde Waarde?
'Mijn belangstelling voor muziek(geschiedenis)
bracht mij niet alleen in bibliotheken zoals die
van Letteren/musicologie van de RU te Utrecht,
maar ook in het Gemeentearchief Amsterdam
en de Bibliotheek van de afdeling Muziek van
het Gemeentemuseum te Den Haag, welke
eveneens archieven heeft. In deze richting
werkzaam te zijn, trok mij steeds meer.
Toen ik vorig jaar mijn werk als huisarts door
doofheid aan mijn linker oor moest stoppen,
koos ik voor de deeltijd-opleiding in Amster
dam. Tot mijn verrassing bleek het mogelijk
om hier ook Archivistiek te volgen, al is het in
de leergang eigenlijk alleen voor de voltijd
opleiding opgenomen.
Deze eerste maanden van de IDM-opleiding
zaten vol met echte propaedeuse-stof:
bedrijfskunde,
HvA
September OK.obe, J
Lsrr-^1 - - -jjw.4
Juli puguslus
eetsie
PerodeT j
.997-1998
jaar
J39CHledente ven Nede land 1
vierde
;V>.'7x 77v dS^-j
SCRIPTIE
Te-,9.9
Overzicht studie progranima HvA
waar een groot deel van het dynamisch archief van de
instelling wordt bewaard.
Een duidelijk beeld van "archief' had ik dus niet, toen ik
vorig jaar september begon met de deeltijdopleiding
InformatieDienstverlening en -Management en koos voor
de leerroute archivistiek. Bij het woord archief dacht ik aan
September DecembetJanuari Februari
Verzorgd door:
UvA
Archief school
Informatie in de samenleving (INF)
April Mei jjuni Juli
Organisatiekunde (ORG)
Staal en Besfuur (SE8)
KEUZE
Informatie Management (IMA)
SCRIPTIE
Archiefbeheer (ARB)
Doctoraalwerkcollege (DWC)
Overzicht studieprogramma UvA
oude documenten, dat wat niet langer van nut was voor de
dagelijkse werkelijkheid, maar werd bestudeerd door
historici, puur uit belangstelling voor het verleden en
meestal zonder veel consequenties voor het heden.
Aangezien mijn interesse primair ligt bij het doen van
historisch onderzoek, hoopte ik een waardevolle aanvulling
op mijn eerdere studie gevonden te hebben.
Echter, tijdens de eerste les maakte de docent - zelf
historicus- ons duidelijk dat archieven in de eerste plaats
belangen in het hier-en-nu dienen en al heel lang niet meer
in eerste instantie bedoeld zijn voor het behoud van het
cultureel erfgoed. De belangen van het nageslacht (en van
historici) komen op een laatste plaats. Tevens werd ons
verteld dat we bij al onze dagelijkse bezigheden te maken
hebben met archief, door anderen of onszelf gevormd als
neerslag van ons (functionele) handelen. Mijn interesse nam
door deze openbaring niet af, eerder toe. En daar is
sindsdien geen verandering in gekomen.
Het eerste lesblok was bedoeld als introductie. We werden
vertrouwd gemaakt met de basisbegrippen en uitgangs
punten van de hedendaagse archivistiek. De pas verworven
kennis kon ook meteen in de praktijk worden getoetst.
Elk van ons moest in een vertrouwde omgeving, bij
voorbeeld een vereniging waar je lid van bent, een kijkje
gaan nemen in het archief en hiervan een analyse en
beschrijving maken. Er moet met andere woorden worden
vergeleken welke stukken je op grond van werkprocessen
van de betreffende organisatie in het archief verwachtte aan
te treffen, en wat je in de praktijk aantrof. Dit dwong mij
tot een nieuwe benaderingswijze van de onderlinge
Geschiedenis van Nederland (GVN)
Arclnefbewerleng 1 <AR 1)
Informatie Syslwnen (SYS)
Slaal en Bestuur (SEB)
Document-Analyse (DOC)
DOC 1 DOC 2
Documentaire databanken 1 (BTD)
Archiefbev/orHng 2 (AR 2)
samenhang van informatie die ik tot dan toe bekend (en
voor de hand liggend) verondersteld had. Ik keek niet
langer naar de inhoud maar veeleer naar het grotere ver
band (de context) van de stukken. Ik keek ook met een
heel andere blik naar een organisatie die ik meende goed te
kennen.
Het tweede lesblok werd verdeeld in twee
onderdelen: archiefvorming I en staatkunde.
Tot mijn vreugde waren de colleges archief
vorming ondergeschikt aan de praktijk
opdracht. We werden het hele gebouw van de
Hogeschool ingestuurd opzoek naar de context
en de werkprocessen van onze lessen. Daarvoor
kregen we twee analysemodellen aangereikt
om -na enig brainstormen in de les- naar eigen
inzicht gebruik van te maken. Het resultaat
was bevredigend. Ik heb veel geleerd over het
vinden van formatie en het functioneren van
organisaties. Er blijkt een groot verschil tussen
de gewenste en de bestaande situatie. Ook de
reacties van medewerkers van de Hogeschool
die door ons geconfronteerd werden met
vragen over hun verantwoordelijkheid voor
bepaalde activiteiten van de organisatie, waren
leerzaam.
Het lesblok archiefbeheer en archiefvorming II bestaat uit
twee colleges. Eerst zijn we erop uitgestuurd om aan de
hand van een vooropgezette vragenlijst een gesprek te
hebben met een gemeente-archivaris over de diverse
aspecten van het beheren van een archief. Die gesprekken
en de daarvan gemaakte verslagen dienen als basis voor de
de colleges. Voor archiefvorming II moeten we in ongeveer
tien werkdagen een onderzoek doen naar de archiefvorming
in een moderne organisatie met een professionele archief-
zorg. Het doel is inzicht te krijgen in de functie en
structuur van het archief. Ik heb zelf een zogenaamde
"adoptieplaats" geregeld, waar ik het archief van mijn
werkgever in kaart breng.
Doordat ik de instelling goed ken heb ik vrij gemakkelijk
toegang tot alle delen van de organisatie, maar ik dreig
overspoeld te raken met informatie. Het afbakenen van de
grenzen van het onderzoek ervaar ik dan ook als de
voornaamste opgave.
Wat zijn mijn verwachtingen -op korte termijn- van de
opleiding? Ik hoop dat de resterende blokken even
inspirerende en goed verzorgd zijn als tot nu toe.
(Noemi Volovics, studente Archivistiek aan de opleiding IDM) t
Naschrift Redactie:
In een volgend nummer besteden wij nader aandacht
aan de opleidingen en studieprogramma's van de UvA
en de HvA.
100/4 MEI 1997
