Art Conservatio
Wij doen gewoon alles
Ons werkterrein:
Een archival digital copyis een image dat alle
betekenisdragende details van het origineel bevat,
een lange levensverwachting heeft en gemakkelijk
omgezet kan worden naar een ander medium
EREN
ADVISEREN
Bedrijfs-archiefservice
Joustra
- inventarisatie, bewerking herstructurering
- selectie, opschoning vernietiging
- advisering, detachering vervanging
- organisatie-onderzoek, interim-management begeleiden
van projecten
- bemiddeling bij automatisering, externe opslag
historisch onderzoek
- werving selectie nieuwe medewerkers
- bedrijfs- en ondernemingsarchieven
- overheids-archieven
- dynamische, semi-statische statische archieven
- centrale afdelingsarchieven
- beleids - uitvoeringsarchieven
- personeelsarchieven
- kaarten, foto's en tekeningen
19
IHi
RESTAURATIE CONSERVERING VAN KUNSTVOORWERPEN
KON. WILHELMINAHAVEN ZZ 19
3134 KG VLAARDINGEN
J TELEFOON 010 234 02 91
06 529 758 79
06 539 468 40
TELEFAX 010 460 34 37
K.v.K. ROTTERDAM 190851
i i jMaaaOi
aaijpr
Jagerlaan 1a
3701 XG Zeist
Tel.: 030 -693 32 41
GSM: 06 - 53 38 65 32
Bedrijfs-archiefservice Joustra werkt in geheel Nederland en opereert vanuit zowel Zeist als
Groningen. Wij bieden opdrachtgevers een ruime keuze uit contractmogelijkheden en hanteren
variabele tarieven. Discretie en flexibiliteit gaan bij ons hand in hand.
De rol van Internet of de toepassing van scanningstechnie-
ken zijn hier een voorbeeld van. Tenslotte waren er de ver
tegenwoordigers van bijvoorbeeld archieven en onderzoeks
instellingen. Hun bijdragen aan de conferentie betroffen
onder andere de verslaglegging van de opzet en uitvoering
van bepaalde specifieke digitaliseringsprojecten. Als voor
beeld noem ik de presentatie van de AHC workshop 'Archives
in Cyberspace: Electronic Records in East and West'<3>.
Sessie Conversie van Historische bronnen
De sessie die ikzelf organiseerde had als onderwerp de con
versie van historische bronnen. Hieronder wordt zowel de
digitalisering van het opslagmedium verstaan als de omzet
ting van de bron-inhoud (de cijfers en letters) naar compu
tercodes. De sessie bestond uit vijf papers. Deze behandelden
zaken als toegepast historisch onderzoek en institutioneel
beleid; ook waren er papers met informatica als uitgangs
punt <4>. Kortom, alle drie de deelnemersgroepen (zie
boven) waren vertegenwoordigd.
Conversie van historische bronnen bestaat in eerste instantie
uit medium conversie. 'Analoge' gegevensdragers als papier
en microfilm worden door middel van een scanner omgezet
in een digitale fotokopie: een image. Een argument om
bronnen te digitaliseren is de realisatie van een snelle toe
gang. Ook 'imaging' speelt een rol in de conserveringsstrate-
gie: het kan een digitaal beeld zonder kwaliteitsverlies ver
menigvuldigen.
Micrografie
Aan welke voorwaarden moet een image voldoen, wil het
alle kenmerken van het origineel hebben? De discussie over
de eisen die gesteld moeten worden aan een 'archival digital
copy' zijn momenteel in volle gang. Zo'n copy is een image
dat alle betekenisdragende details van het origineel bevat,
een lange levensverwachting heeft en gemakkelijk omgezet
kan worden naar een ander medium. Enkele discussies
tijdens het AHC-congres dragen wellicht bij in de verdere
consensus-vorming. Archieven passen de methode om
bronnen op microfilm te zetten nog steeds veel toe. Echter,
het scannen van microfilms en -fiches gaat in veel gevallen
veel sneller dan het scannen van het originele document,
zodat micrografie een aanzienlijke rol kan gaan spelen bij het
efficiënt digitaliseren van historische bronnen. Daarnaast is
de informatie-dichtheid van micrografie, (uitgedrukt in Tines
per inch) in de praktijk veel hoger dan die van images
(uitgedrukt in 'dots per inch').
Kwaliteit
Uiteraard moet bij het verfilmingsproces de internationale
kwaliteitsnormen gevolgd worden. Tijdens de sessie werd
betoogd dat de manier waarop binnen de micrografie een
'Qiiality Index' wordt gegenereerd, ook toepasbaar moet zijn
op images. De Quality Index zegt iets over de mate waarin
details van een bron zichtbaar zijn op de film. Hoe hoger het
oplossend vermogen van de opname, hoe meer details zicht
baar. De Quality Index methode blijkt echter maar ten dele
toepasbaar op digitale images omdat het betrekken van
grijswaarden en kleuren bij de opname een fundamenteel
verschil tussen microfilm en images duidelijk maakt: micro
films zijn doorgaans alleen 'zwart-wit', terwijl images
kleuren kunnen bevatten. Er is verder onderzoek nodig om
ook bij niet-zwart/wit materiaal de praktische implicaties
voor de creatie van een 'archival copy' vast te stellen.
I nhoudsconversie
Naast medium-conversie ging de meeste aandacht van de
sessie uit naar inhoudsconversie: het omzetten van de
woorden en getallen op een bron naar computercodes. In
veel gevallen betekent dit een afweging tussen overtypen of
gebruik te maken van automatische tekenherkenning met
behulp van zogenaamde OCR (optical character recognition)-
software. OCR is alleen toepasbaar bij gedrukt materiaal. Maar
historische bronnen bevatten vaak specifieke kenmerken die
storend kunnen werken bij automatische conversie, zoals het
doorschijnen van de achterzijde, scheve regels, afwijkende
lettertypen, gebroken en/of elkaar rakende letters. Omdat
OCR zelden foutloos verloopt moet je je afvragen of gebruik
van OCR bij historisch mate
riaal wel zinvol is. Dit as-pect
- dus de keuze tussen OCR en/
of handmatige invoer - kwam
ook in de sessie ter sprake. De
grote diversiteit aan historisch
bronnenmatieraal leidt er toe
dat slechts bij uitzondering op
voorhand vastgesteld kan
worden of gebruik van OCR
zinvol is. In verreweg de meeste gevallen is een onderzoek
nodig om alle variaties in opmaak, gebruikt lettertype, etc., en
de kwantiteit van elk kenmerk vast te stellen.
Opmaak en verwerking
Uiteraard was er ook aandacht voor het doel en de presen
tatie van digitalisering van de broninhoud. Omdat het mo-
100/4 April 1997
